Biệt tài cảm hóa
Đó là câu nói mà những cán bộ trại giam Quyết Tiến (Sơn Dương, Tuyên Quang) thường gọi về Thượng úy Nguyễn Quỳnh Nhung - Trại số 1 (trại giam Quyết Tiến). Chị được nhiều đồng đội coi là một trong những tấm gương tiêu biểu về công tác giáo dục, quản lý, cảm hóa phạm nhân trong trại giam.
Tôi tình cờ gặp được chị trong dịp công tác lên vùng cao này. Thượng úy Nhung chia sẻ: “Các đồng nghiệp nói quá về tôi, chứ ai ở đây cũng làm tốt công việc này cả. Nó là công việc và trách nhiệm của mỗi người cán bộ chúng tôi”.
Thượng úy Nhung quê ở Ninh Bình nhưng được sinh ra và lớn tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Bố và anh trai của chị công tác trong ngành lực lượng vũ trang Công an nhân dân. Chính vì vậy, từ nhỏ, mỗi lần nhìn bộ cảnh phục bố và anh trai mang trên người, chị quyết tâm một ngày nào đó mình cũng khoác trên người tấm áo đó.
 |
| Thượng úy Nguyễn Quỳnh Nhung - Trại số 1 (trại giam Quyết Tiến). |
Năm 1999, Thượng úy Nhung hoàn thành khóa học về công tác trại giam và được phân công về công tác tại trại giam Quyết Tiến. Thượng úy Nhung được giao quản lý, giáo dục các phạm nhân nữ có mức án cao trong trại.
Đây là một công việc rất khó khăn, vì theo thượng úy Nhung: “Những phạm nhân phải thụ án dài thường có biểu hiện tâm lý phức tạp. Và một số không tích cực trong cải tạo do họ có tâm lý bất cần khi thi hành mức án dài, nhiều phạm nhân coi đó là dấu chấm hết cho cuộc đời nên không tuân thủ nội quy. Những phạm nhân này thường mắc tội về ma túy, hoặc giết người, mua bán người” .
Thượng úy Nhung cho hay, để cảm hóa những phạm nhân ấy, chị đã phải làm tất cả những gì có thể với lòng chân thành, cảm thông giữa con người với nhau. Khi đó, chị và họ không còn khoảng cách nữa. Từ những lời động viên chia sẻ, Thượng úy Nhung đã giúp phạm nhân nhận ra lỗi lầm, tuân thủ nội quy trại giam, cải tạo tốt để làm lại cuộc đời.
“Muốn giáo dục, cảm hóa được các phạm nhân thì phải hiểu được họ. Mỗi phạm nhân khi mới vào thi hành án trong phân trại, tôi cũng phải đọc kỹ hồ sơ, tìm hiểu kỹ về hoàn cảnh gia đình, động cơ phạm tội để tìm cách cảm hóa phạm nhân”, Thượng úy Nhung chia sẻ.
Những câu nói xuất phát từ tâm can, từ sự sẻ chia gần gũi khiến những phạm nhân trải lòng, tin tưởng chị. Và từ đó chị làm cho họ hiểu được lỗi lầm, cho họ thấy cuộc đời chưa phải đã hết mà còn cơ hội làm lại khi cải tạo tốt.
“Có những phạm nhân phải mất đến 1-2 năm, hoặc vài năm để giáo dục cho họ hiểu. Nhưng chúng tôi chưa bao giờ nản chí cả”, Thượng úy Nhung tâm sự.
Giúp những mảnh đời lầm lạc tìm thấy con đường
Câu chuyện về phạm nhân Nguyễn Thị H. (SN 1989, quê Thanh Hóa) với án chung thân về tội giết người khiến chị Nhung nhớ mãi.
Phạm nhân H. là một trường hợp khá đặc biệt, gia đình khó khăn, bố mẹ quanh năm lao động ít thời gian quan tâm nên H. bị bạn bè rủ rê chơi bời. Trong một lần ngồi quán hát và xảy ra mâu thuẫn, H. đâm chết một người.
Khi vào trại H. tỏ ra chán trường, thường vi phạm nội quy trại. Trong một lần nghe câu chuyện bố H. từ Thanh Hóa ra thăm và cho sáu trăm ngàn đồng.
“Tôi nghe mà lòng nghẹn đắng, tôi đã cố không khóc trước mặt phạm nhân vì thương cho hoàn cảnh, thương cho bố H.”, Thượng úy Nhung nói.
Trong một lần trò chuyện riêng chị đã nói với H: “Khi nghe câu chuyên của chị tôi đã cố không khóc. Tôi thấy thương cho bố chị, nghèo khó nhưng vẫn khăn gói mấy trăm cây số ra đây thăm chị… Chị tiêu cực như vậy có giải quyết được gì không? Tốt nhất chị nên sống tốt hơn, cải tạo tốt hơn để được giảm án được về với gia đình. Để trả ơn một người cha hết lòng vì con như vậy…”. Nghe xong H. cúi mặt xuống khóc, cầm tay chị và hứa sẽ cố gắng cải tạo tốt.
Một trường hợp khác là phạm nhân Nguyễn Thị Th. (50 tuổi, quê Lào Cai) thụ án 16 năm tù về tội mua bán trái phép ma túy. Chị rất ấn tượng với phạm nhân Thơm vì Th. rất hiền lành, hoàn cảnh khó khăn. Sau những lần chống đối cán bộ, Thượng úy Nhung bằng tấm lòng và sự chân thành của mình cũng đã cảm hóa được phạm nhân này.
“Nhiều lúc phạm nhân Th. nói với tối là cảm ơn cán bộ từ đáy lòng. Nghe xong mình cũng thấy vui lắm. Vì dù sao mình cũng giúp thêm được một con người tìm lại được hi vọng cuộc sống” , chị chia sẻ.
Công việc bận rộn là vậy nên thời gian dành cho gia đình của thượng úy Nhung cũng ít ỏi. Cả hai vợ chồng cùng làm trong ngành, công việc bận rộn không có nhiều thời gian bên con. Nhưng chị bảo, phải vượt qua tất cả và làm tròn nghĩa vụ của mình.
Kết thúc câu chuyện, Thượng úy Nhung chia sẻ mong muốn của mình: “Tôi mong các phạm nhân đừng bao giờ tiêu cực, chán nản. Mong các phạm nhân không chỉ riêng trại Quyết Tiến, mà các phạm nhân trong cả nước cố gắng sửa chữa lỗi làm để chuộc lỗi với chính nạn nhân, với chính người thân của mình. Họ hãy hiểu rằng gia đình đang chờ mong họ từng ngày, còn nhiều vòng tay chào đón họ với tất cả yêu thương…”.