Thiền không chỉ dành cho người già

Theo giám đốc một trung tâm đào tạo thiền ở TP.HCM, thiền định là "Meditation" - có nghĩa là một cách thức, tiến trình để chữa lành. Thiền định là một cách sống chủ động và là một nghệ thuật sống lành mạnh.

Thúy Hoa (25 tuổi, nhân viên văn phòng tại Q.1, TP.HCM) chia sẻ: "Mỗi ngày, mình và các đồng nghiệp ở công ty đều nán lại sau giờ làm để cùng tập luyện về hơi thở, giải tỏa những áp lực trong công việc và cuộc sống, giữ tinh thần luôn thư thả trước khi về nhà". Hoa cho biết nhóm tập yoga của mình ngày càng đông vì các đồng nghiệp ở các phòng ban khác cũng xin cùng tham gia. Phần nhiều trong số họ là người trẻ.

Đây cũng là xu hướng chung khi các bạn trẻ ngày nay bên cạnh việc chú ý tập luyện về thể chất thì ngày càng quan tâm đến sức khỏe tinh thần.

Chuyên đề "Thiền định cho sinh viên" nằm trong một khóa học mới đây vừa được Trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TP.HCM) tổ chức đã nhận được hàng trăm lượt đăng ký tham gia ngay sau khi ban tổ chức thông báo bắt đầu nhận đơn đăng ký.

Sinh viên Nguyễn Thị Xuân Thảo (ĐH KHXH&NV) cho biết: "Nói đến yoga hay thiền định nói chung không có nghĩa là bạn phải tập luyện thật chuyên nghiệp. Nhiều người tìm đến phương pháp này chỉ muốn có sự thư giãn trong tâm hồn, họ có thể chỉ tập những động tác rất đơn giản. Như mình khi được dạy về những khoảng thiền ngắn - nghỉ ngắn trong 1 phút - để tĩnh tâm thì áp dụng vào công việc thấy rất hiệu quả".

"Khác với các định kiến trước đây cho rằng thiền định chỉ dành cho người già, ngày nay nhiều người hiểu rằng các phương pháp thiền định đều dựa trên những cơ sở nghiên cứu khoa học, được phổ biến rộng rãi ở khắp nơi trên thế giới", chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ nhấn mạnh.

Theo bà Minh Huệ, trong cuộc sống ngày càng áp lực, người lớn tuổi hay các bạn trẻ đều muốn hướng tới một liệu pháp nào đó giúp họ kiểm soát cảm xúc và lấy lại cân bằng về tinh thần. Các phương pháp thiền định đáp ứng được nhu cầu đó. Ngoài ra, các phương pháp này không đòi hỏi quá nhiều thời gian, tiền bạc để đầu tư vào các dụng cụ hỗ trợ, không đòi hỏi người tập có năng khiếu hay yêu cầu đặc biệt gì, tất cả mọi người đều có thể thực hiện.

Giám đốc một trung tâm thiền cũng cho rằng các phương pháp về thiền định sẽ giúp bạn trẻ làm chủ bản, giúp họ nghĩ ít - nghĩ tích cực. Người thực hiện các phương pháp thiền định không nhất thiết phải ngồi ở một tư thế cố định mà có thể áp dụng ngay trong những hoạt động hằng ngày.

Một quá trình thiền định bao gồm "ngắt kết nối" - với những suy nghĩ lãng phí hay tiêu cực. Tâm trí chúng ta luôn suy nghĩ về một điều gì đó, thông thường là những điều không cần thiết, lãng phí, sai thời gian hoặc tiêu cực. Chẳng hạn, trong lúc ăn thì lại nghĩ đến học, trong lúc học lại nghĩ đến ăn... Những lúc stress hay bị "dí"về thời hạn hoàn thành công việc thì suy nghĩ trong tâm trí ta loạn xạ và rất khó tập trung.

Sau đó, người thiền định kết nối với mục đích sống của họ hay những suy nghĩ tích cực, có ích.

Cuối cùng là "kết nối lại" vào cuộc sống và sẽ có đủ năng lực, sáng suốt để giải quyết công việc.

Thiền đúng là khi bạn có được những suy nghĩ tích cực về bản thân và về những người khác, ý thức rõ mục đích sống của mình, không ghen tị, sợ hãi hay tuyệt vọng; không còn những mâu thuẫn nội tâm khiến bạn lo lắng, hoang mang...

Theo các chuyên gia, trong các phương pháp thiền định, chỉ có một số động tác chống chỉ định với những người có vấn đề sức khỏe nhất định. Tuy nhiên, từng độ tuổi sẽ có sự khác biệt trong việc sắp xếp các động tác, các bài tập.

Yoga và thiền Yoga có trong thiền và thiền có trong yoga. Yoga thiên về các động tác có thể tác động lên các hệ cơ quan: thần kinh, tiêu hóa, hô hấp, bài tiết… đi kèm với hơi thở, góp phần giúp mọi người giải quyết những bệnh lý, cảm thấy khỏe mạnh hơn. Khi yoga, bạn tập trung vào cảm nhận cơ thể của mình lúc thực hiện các động tác thì đang ở trạng thái thiền - thiền trong từng động tác. Thiền là khi chúng ta tập trung vào một điểm và lắng nghe những gì đang xảy ra trên cơ thể, loại bỏ những suy nghĩ không cần thiết, giúp mình tự chủ, không phụ thuộc vào các tác động bên ngoài. Nhiều nhà khoa học đã chứng minh thiền định có khả năng làm nhẹ bớt đi các chứng căng thẳng thần kinh và lo âu quá đáng, chữa lành được nhiều thứ bệnh phát sinh từ tình trạng trầm cảm... Thiền định giúp mình tự biến cải một cách tích cực, nhìn thấy được nỗi khổ đau riêng tư và vượt lên trên những nhầm lẫn của chính mình. Giúp chúng ta biết mở rộng lòng mình để đón nhận một thực tại to rộng hơn so với cái tôi nhỏ bé và đầy lo âu của chính mình... Tiến sĩ triết học Fabrice Midal