Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), hôm 10/9, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã lần đầu tiên gặp mặt kể từ sau vụ xung đột đẫm máu vào ngày 15/6 ở thung lũng Galwan khiến ít nhất 20 quân nhân Ấn Độ tử vong. Sau vụ xung đột, phía Trung Quốc đã từ chối công bố thông tin về con số thương vong của quân đội Trung Quốc trong vụ ẩu đả với Ấn Độ. Đây được xem là cuộc xung đột biên giới Trung-Ấn nghiêm trọng nhất kể từ sau vụ tranh chấp kéo dài 70 ngày tại cao nguyên Doklam hồi năm 2017.
 |
| Sau xung đột đẫm máu ở biên giới, Trung - Ấn chính thức "hòa giải" bằng một thỏa thuận rút quân và gây dựng lòng tin đôi bên. (Ảnh minh họa) |
Trong tuyên bố chung được công bố sau cuộc họp bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) diễn ra ở Moscow, hai quan chức cấp cao Trung - Ấn nhấn mạnh căng thẳng “không có lợi cho bất cứ bên nào”.
“Hai bên thống nhất binh sĩ hoạt động ở vùng biên giới của hai nước sẽ tiếp tục đối thoại, nhanh chóng giải tán binh sĩ, duy trì khoảng cách thích hợp và giảm thiểu căng thẳng ở khu vực. Hai Bộ trưởng nhất trí khi tình hình căng thẳng hạ nhiệt, hai bên sẽ xúc tiến công việc để đưa ra những biện pháp tạo dựng lòng tin mới nhằm duy trì và tăng cường nền hòa bình và yên bình ở các khu vực biên giới”, tuyên bố chung cho hay.
Tuyên bố cũng nhấn mạnh, hai bên nên tránh những hành động có thể làm bùng phát căng thẳng ở biên giới. Đây được xem là thỏa thuận chính thức đầu tiên được Trung - Ấn ký kết kể từ hồi tháng Sáu nhằm hạ nhiệt căng thẳng ở biên giới tranh chấp. Ngoài ra, Bắc Kinh nhấn mạnh Trung - Ấn không phải là mối đe dọa của nhau.
Còn trong tuyên bố được Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố sau khi dẫn lời Bộ trưởng Vương cho hay, “Là hai quốc gia láng giềng lớn, điều bình thường khi Trung - Ấn tồn tại một số bất đồng”.
“Tuy nhiên, để hóa giải những bất đồng trong mối quan hệ song phương, vấn đề mấu chốt là các nhà lãnh đạo hai nước cần nhân nhượng lẫn nhau, Trung - Ấn không phải là đối thủ cạnh tranh của nhau mà là những đối tác hợp tác”, ông Vương nói.
Tuy nhiên, ông Vương khẳng định Trung Quốc giữ nguyên quan điểm liên quan tới vấn đề tranh chấp biên giới và kêu gọi Ấn Độ dừng “hành động khiêu khích nổ súng”, cũng như giải tán binh sĩ đang tập trung ở biên giới.
Vấn đề tranh chấp biên giới kéo dài hơn 40 năm qua giữa Trung - Ấn leo thang căng thẳng trở lại trong vài tháng gần đây. Thậm chí, hồi đầu tuần này, cả Trung - Ấn đều lên tiếng cáo buộc nhau là thủ phạm nổ súng chỉ thiên trước nhằm vào binh sĩ của nhau ở vùng biên giới tranh chấp Himalaya.
Trung Quốc cho hay các binh sĩ nước này đã phải “đưa ra phản ứng khẩn cấp để bình ổn tình hình tại hiện trường”. Nhưng Ấn Độ tuyên bố chính Trung Quốc mới là bên nổ súng trước.
Cuộc gặp của Bộ trưởng Ngoại giao Vương và Jaishankar diễn ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Trung - Ấn họp bàn bên lề SCO vào tuần trước. Tại sự kiện, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa cho rằng, tình hình căng thẳng biên giới hiện tại “hoàn toàn do lỗi của Ấn Độ” và Trung Quốc sẽ quyết không để mất đi phân đất nào ở biên giới.
Hôm 10/9, SCMP cũng đã cho đăng tải đoạn video ghi lại hình ảnh binh sĩ Trung - Ấn cùng xuất hiện ở khu vực dọc sông Galwan, vùng biên giới tranh chấp giữa hai nước. Đoạn video được cho ghi lại vào ngày 1/6, tức là trước 14 ngày xảy ra vụ đụng độ đẫm máu khiến 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng.
Sau vụ việc, cả quân đội Trung - Ấn đều cho điều động thêm quân và vũ khí hạng nặng tới sát những khu vực biên giới đang xảy ra tranh chấp.
Trong thời gian qua, Trung - Ấn cũng nhiều lần cáo buộc binh sĩ hai bên trái phép vượt qua Đường kiểm soát thực (LAC) khiến tình hình căng thẳng leo thang. LAC nằm giữa khu vực Ladakh do Ấn Độ quản lý và Aksai Chin do Trung Quốc kiểm soát. LAC có chiều dài 4.057 km là khu vực xảy ra tranh chấp giữa Trung - Ấn trong hàng thập niên qua.