"Trong vụ TMV Cát Tường, không nhất thiết phải tìm thấy xác nạn nhân mới đủ căn cứ buộc tội. Chỉ cần căn cứ vào những tình tiết đã có trong hồ sơ vụ án là xác định được tội danh của Tường. Chúng tôi vẫn bảo lưu quan điểm phải truy tố Tường về tội giết người mới chính xác", nhiều chuyên gia pháp lý nhận định.
Vì sao bản cáo trạng lần hai chưa thuyết phục?
Gần đến ngày TAND TP. Hà Nội đưa vụ án TMV Cát Tường từng rúng động dư luận ra xét xử, PV báo Đời sống và Pháp luật đã có những cuộc gặp với các luật sư, chuyên gia pháp lý đánh giá nhận định phiên tòa sắp tới.
 |
| Luật sư Lê Hồng Hiển. |
Một số luật sư cho rằng: Việc tìm thấy xác nạn nhân H. có thể sẽ khiến cục diện vụ án thay đổi bởi trước đây, Công an Hà Nội điều tra vụ án theo lời khai của những người liên quan. Giờ đây, khi xác nạn nhân đã được tìm thấy, nếu thấy có gì chưa trùng khớp, các cơ quan chức năng sẽ phải điều tra lại để tìm ra được câu trả lời chuẩn xác nhất. Tuy nhiên, sau khi cơ quan chức năng công bố bản cáo trạng lần hai lại khiến nhiều người chưa thực sự thuyết phục.
Trao đổi với PV, luật sư Lê Hồng Hiển - Giám đốc công ty Luật Nay & Mai, Hà Nội cho biết, so với bản cáo trạng lần một, Nguyễn Mạnh Tường bị thay đổi điều khoản truy tố từ khoản 1, sang khoản 3 của Điều 242 - Tội Vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác quy định: Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Từ đó, Tường sẽ phải đối mặt với án phạt tù cao hơn so với bản cáo trạng cũ. Cụ thể, bác sỹ Tường có thể đối mặt với mức án lên tới 20 năm khi tổng hợp hình phạt (tối đa 15 năm tù như cáo trạng ban đầu). Theo đó, hành vi phạm tội của cựu Giám đốc TMV Cát Tường được nâng mức độ nguy hiểm.
Trước đây, việc truy tố tội danh bị cáo Tường chỉ bị truy tố ở trường hợp gây thiệt hại cho tính mạng của người khác thì nay, mức độ hậu quả của Nguyễn Mạnh Tường được truy xét ở mức gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Cùng chung quan điểm, luật sư Võ Xuân Đạt, Phó Giám đốc công ty Luật Inteco cho biết: "Thực tế, hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn cụ thể thế nào được coi là phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với vi phạm quy định khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc hoặc dịch vụ y tế khác. Điều này sẽ gây tranh luận giữa luật sư bảo vệ cho bị cáo Tường với cơ quan tố tụng tại phiên tòa sắp tới”.
Sau khi bản cáo trạng lần hai được đưa ra thì dư luận đa số đã đồng tình với việc truy tố Nguyễn Mạnh Tường theo hướng tăng nặng. Tuy vậy theo các chuyên gia pháp lý, căn cứ pháp luật về việc tăng nặng hình phạt như trên lại chưa vững chắc, thiếu thuyết phục.
Phân tích theo hướng này, luật sư Nguyễn Trọng Quyết- Trưởng văn phòng Luật sư An Phước- Hải Dương cho rằng, pháp luật hiện hành chưa có hướng dẫn riêng, cụ thể về việc thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đối với tội danh trên. Theo Thông tư liên tịch số 02/2001 của VKSND Tối cao, TAND Tối cao, Bộ Công an về Các tội phạm sở hữu của Bộ luật Hình sự 1999, để xem xét trường hợp nào hành vi phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng về nguyên tắc chung phải đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ các hậu quả (thiệt hại về tài sản, thiệt hại về tính mạng và các thiệt hại phi vật chất khác).
Cụ thể, trong vụ án này, bác sỹ Tường làm chết người, phải chăng cơ quan tố tụng cho rằng việc làm đó gây ảnh hưởng về an ninh trật tự, an toàn xã hội nên xác định là gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng? Nếu vậy thì nhận định này chưa thực sự thuyết phục. Mặt khác, Thông tư 02 chỉ có ý nghĩa tham khảo để áp dụng tương tự.
Có được quyền khiếu nại cáo trạng hay không?
Khi PV đưa ra ý kiến, tại sao cáo trạng lần hai vẫn không truy tố bác sỹ Tường vào tội danh giết người, các luật sư có chung nhận định:
Để thay đổi tội danh giết người cho bị cáo Tường trong vụ án này phải có điều kiện cần và đủ. Điều kiện cần là phải tìm thấy thi thể nạn nhân thì đã có. Điều kiện đủ là tiến hành khám nghiệm tử thi để kết luận nguyên nhân chết, thời điểm nạn nhân chết. Không có kết quả giám định pháp y khẳng định nạn nhân chết sau khi bị ném xuống sông do ngạt nước thì không đủ cơ sở pháp lý truy cứu bị cáo Tường về tội giết người, với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự có hành động xảo quyệt nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm (Điểm 0, khoản 1 Điều 48 Bộ luật Hình sự) do có hành động ném xác xuống sông để phi tang.
Trong một diễn biến mới đây nhất, gia đình nạn nhân H. chưa thật sự đồng ý với bản cáo trạng trên và đang phối hợp cùng luật sư đưa ra những câu hỏi tại phiên tòa sắp tới.
Vậy lúc này, câu hỏi đặt ra, các bên liên quan có được quyền khiếu nại cáo trạng hay không? Theo tìm hiểu của PV, Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định: "Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình". Người khiếu nại có quyền: "Khiếu nại trong bất kỳ giai đoạn nào của quá trình giải quyết vụ án hình sự".
Trường hợp khiếu nại cáo trạng trong vụ án này, thẩm quyền giải quyết được Điều 330 Bộ luật TTHS quy định như sau: "Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của Viện trưởng Viện Kiểm sát do Viện Kiểm sát trên trực tiếp giải quyết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại. Viện Kiểm sát cấp trên trực tiếp có thẩm quyền giải quyết cuối cùng".
Liệu tội danh của Khánh và Tường sẽ thay đổi?
Tiếp xúc với PV mới đây, cả hai luật sư Nguyễn Anh Thơm và Tạ Anh Tuấn, bào chữa cho bị cáo Đào Quang Khánh cùng đồng quan điểm là bản cáo trạng còn nhiều điểm chưa thuyết phục và cho biết: Đào Quang Khánh vẫn ổn định tâm lý và không thay đổi lời khai trước đây của mình. Nếu kết quả điều tra bổ sung không thay đổi so với kết quả trước đây thì cần xem xét lại vai trò giữa bị cáo Tường và Khánh, để đánh giá đúng mức độ phạm tội của Khánh.
"Giả thiết được đưa ra, nếu kết quả điều tra xác định Nguyễn Mạnh Tường phạm tội Giết người thì CQĐT cũng có thể phải xem xét lại tội danh đối với Tường và Khánh về tội xâm phạm thi thể. Bởi vì hành vi phi tang xác chị H. chỉ là hành vi che giấu hành vi phạm tội của Tường nên không cần thiết phải xử lý hành vi ném xác chị H. thêm một tội danh độc lập. Trong trường hợp này, hành vi của Khánh là che giấu tội phạm.
Mặt khác, CQĐT cần thu thập bổ sung thêm chứng cứ để xem xét lại hành vi lấy điện thoại của chị H. trong bối cảnh Nguyễn Mạnh Tường đang chỉ đạo toàn bộ nhân viên của TMV Cát Tường tẩu tán vật chứng, tài sản của chị H. thì có phạm tội Trộm cắp tài sản hay không? Bởi lẽ, hành vi của Đào Quang Khánh trong tình huống ấy không có dấu hiệu "lén lút" với chủ tài sản, mà chỉ là công nhiên chiếm giữ tài sản. Trong khi đó không ai trong TMV Cát Tường được coi là người quản lý tài sản cho chị H..