Nhà phân tích quân sự Graziella Giangiulio viết trên ấn bản tiếng Italy của AGC News rằng, máy bay không người lái của Ukraine không thể bay gần các vị trí trận địa của quân Nga, bởi chúng bị chế áp bởi các hệ thống tác chiến điện tử, chưa từng được biết đến trước đây.Các đơn vị của Lữ đoàn đổ bộ đường không 80 của Ukraine, lần đầu tiên gặp phải hiện tượng như vậy vào tháng 11 năm ngoái gần Kremennaya; nhưng việc UAV của Ukraine “rụng như sung” gần Bakhmut, kể từ cuối tháng 1 đã trở nên thực sự nghiêm trọng.Tất cả số UAV dân sự 4 trục (quadrocopter), của các lữ đoàn bộ binh cơ giới 53, 93 và 63 Quân đội Ukraine, dùng cho nhiệm vụ trinh sát, đã phải chịu tổn thất lớn. Theo thông tin sơ bộ, kể từ đầu tháng 1/2023, những người điều khiển UAV của các đơn vị thuộc các lữ đoàn trên, đã ghi nhận việc mất ít nhất 77 UAV các loại. Đặc biệt số UAV của Ukraine đang mất kiểm soát với các trạm điều khiển mặt đất, trên các khu dân cư bị bỏ hoang như Kleshcheevka, Kurdyumovka, Zelenopolye và Ozeryanovka, thuộc quần thể đô thị Bakhmut.Tờ AGC News viết rằng, việc vô hiệu hóa hàng loạt UAV của Ukraine có thể liên quan đến hoạt động của các trạm tác chiến điện tử di động, mới xuất hiện gần đây ở mặt trận. Quân đội Nga không chỉ cải thiện năng lực tác chiến điện tử, mà còn sử dụng UAV để điều chỉnh hỏa lực pháo binh.Graziella Giangiulio cho biết: Hiện Sư đoàn bộ binh cơ giới số 3, mang tên “Biểu ngữ đỏ Vistula” của Nga, đang tiến hành một chiến dịch cơ động theo hướng Svyato-Kremenny. Mục tiêu là cải thiện hỏa lực pháo binh vào các vị trí của Ukraine, khi quân Ukraine bắn trả. Tuy nhiên, với việc sử dụng UAV ngày càng nhiều, ngay cả quân đội Nga cũng đang phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng. Một trong số đó là việc sử dụng UAV trong điều kiện gió mạnh, khiến pin của UAV rất nhanh hết và UAV không đủ thời gian để phát hiện mục tiêu.Ngày nay, có rất nhiều UAV chiến đấu trên bầu trời Ukraine, nên các cuộc va chạm trên không giữa chúng đã diễn ra thường xuyên. Trận đấu tay đôi nổi tiếng đầu tiên diễn ra vào tháng 10/2022, khi một chiếc UAV 4 trục của Ukraine đã đâm vào một chiếc UAV 4 trục của Nga, khiến chiếc UAV của Nga bị rơi. Tạp chí The Economist của Mỹ viết, do số lượng UAV tăng lên; ngoài UAV quân sự lớn như TB2 của Ukraine hay Orla-10 của Nga, thì những chiếc UAV 4 trục thương mại giá rẻ được cả hai bên sử dụng, để chuyển đổi thành máy bay ném bom ngẫu hứng.Những UAV của Nga thường nhỏ, nên rất khó phát hiện và thậm chí còn khó bắn hạ. Tiêu diệt chúng từ trên không cũng rất tốn kém, nếu dùng một tên lửa duy nhất từ hệ thống phòng không Patriot hoặc NASAMS, có thể tiêu tốn từ 1 triệu USD trở lên.Đó là lý do tại sao người Ukraine đang cố gắng bắn hạ UAV của Nga bằng những khẩu pháo, có giá thành mỗi loạt bắn chỉ vài nghìn USD. Một viên đạn bắn vào cánh quạt chính, thường làm gãy ít nhất một cánh quạt, khiến UAV mất kiểm soát chuyển động quay của nó; trong khi UAV tấn công quân sự, khó bị hư hại. Hiện các quốc gia phương Tây đang tích cực hỗ trợ UAV cho Ukraine; ngay cả Công quốc nhỏ bé Monaco, cũng đã quyết định cung cấp cho Ukraine một hệ thống UAV MARSS, sử dụng trí thông minh nhân tạo, cho phép tấn công UAV của đối phương, mà không cần sự trợ giúp của người điều khiển.Do vậy các hệ thống tác chiến điện tử của Quân đội Nga đã phát huy tốt trên chiến trường Ukraine; đặc biệt là với UAV dân sự 4 trục. Điều này đã gây nhiều khó khăn cho Ukraine, vì họ chủ yếu sử dụng loại UAV này, do vậy Quân đội Ukraine đã bị “chọc mù” trên chiến trường.Để trợ giúp những chiếc UAV hoạt động hiện quả, Quân đội Ukraine sử dụng hệ thống vệ tinh Starlink do tỷ phú người Mỹ Elon Musk cung cấp cho Ukraine. Nhưng điều này là không đúng với thỏa thuận giữ Elon Musk với chính phủ Ukraine.Theo thỏa thuận, hệ thống Starlink chỉ có thể được sử dụng cho các mục đích nhân đạo, chẳng hạn như cung cấp truy cập Internet băng thông rộng cho các bệnh viện, ngân hàng hoặc trường học. Còn ứng dụng quân sự của liên lạc Starlink đã bị loại trừ hoàn toàn.Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc xung đột, đã có thông tin cho rằng, Quân đội Ukraine đang sử dụng hệ thống Starlink để điều khiển UAV chiến đấu. Ban lãnh đạo của công ty vũ trụ tư nhân Mỹ SpaceX, đã phớt lờ những kiến nghị của Nga. Cuối cùng, sự kiên nhẫn của Nga đã hết.Gần đây, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Konstantin Vorontsov tuyên bố, Moscow sẽ coi các vệ tinh thương mại của phương Tây là “mục tiêu hợp pháp”. Và sau đó, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành công ty SpaceX, Gwynn Shotwell hứa rằng, SpaceX sẽ "thực hiện các bước" để ngăn quân đội Ukraine, sử dụng dịch vụ Starlink để điều khiển UAV.Mặc dù không có bất kỳ chi tiết cụ thể, nhưng rõ ràng, đây chỉ là một thông điệp trấn an Nga, trước nguy cơ hệ thống vệ tinh bị tấn công. Nếu SpaceX thực sự cắt đứt việc điều khiển UAV của Ukraine khỏi Starlink, thì từ nay, sẽ có những “cơn mưa” UAV của Ukraine trên các chiến trường.
Nhà phân tích quân sự Graziella Giangiulio viết trên ấn bản tiếng Italy của AGC News rằng, máy bay không người lái của Ukraine không thể bay gần các vị trí trận địa của quân Nga, bởi chúng bị chế áp bởi các hệ thống tác chiến điện tử, chưa từng được biết đến trước đây.
Các đơn vị của Lữ đoàn đổ bộ đường không 80 của Ukraine, lần đầu tiên gặp phải hiện tượng như vậy vào tháng 11 năm ngoái gần Kremennaya; nhưng việc UAV của Ukraine “rụng như sung” gần Bakhmut, kể từ cuối tháng 1 đã trở nên thực sự nghiêm trọng.
Tất cả số UAV dân sự 4 trục (quadrocopter), của các lữ đoàn bộ binh cơ giới 53, 93 và 63 Quân đội Ukraine, dùng cho nhiệm vụ trinh sát, đã phải chịu tổn thất lớn. Theo thông tin sơ bộ, kể từ đầu tháng 1/2023, những người điều khiển UAV của các đơn vị thuộc các lữ đoàn trên, đã ghi nhận việc mất ít nhất 77 UAV các loại.
Đặc biệt số UAV của Ukraine đang mất kiểm soát với các trạm điều khiển mặt đất, trên các khu dân cư bị bỏ hoang như Kleshcheevka, Kurdyumovka, Zelenopolye và Ozeryanovka, thuộc quần thể đô thị Bakhmut.
Tờ AGC News viết rằng, việc vô hiệu hóa hàng loạt UAV của Ukraine có thể liên quan đến hoạt động của các trạm tác chiến điện tử di động, mới xuất hiện gần đây ở mặt trận. Quân đội Nga không chỉ cải thiện năng lực tác chiến điện tử, mà còn sử dụng UAV để điều chỉnh hỏa lực pháo binh.
Graziella Giangiulio cho biết: Hiện Sư đoàn bộ binh cơ giới số 3, mang tên “Biểu ngữ đỏ Vistula” của Nga, đang tiến hành một chiến dịch cơ động theo hướng Svyato-Kremenny. Mục tiêu là cải thiện hỏa lực pháo binh vào các vị trí của Ukraine, khi quân Ukraine bắn trả.
Tuy nhiên, với việc sử dụng UAV ngày càng nhiều, ngay cả quân đội Nga cũng đang phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng. Một trong số đó là việc sử dụng UAV trong điều kiện gió mạnh, khiến pin của UAV rất nhanh hết và UAV không đủ thời gian để phát hiện mục tiêu.
Ngày nay, có rất nhiều UAV chiến đấu trên bầu trời Ukraine, nên các cuộc va chạm trên không giữa chúng đã diễn ra thường xuyên. Trận đấu tay đôi nổi tiếng đầu tiên diễn ra vào tháng 10/2022, khi một chiếc UAV 4 trục của Ukraine đã đâm vào một chiếc UAV 4 trục của Nga, khiến chiếc UAV của Nga bị rơi.
Tạp chí The Economist của Mỹ viết, do số lượng UAV tăng lên; ngoài UAV quân sự lớn như TB2 của Ukraine hay Orla-10 của Nga, thì những chiếc UAV 4 trục thương mại giá rẻ được cả hai bên sử dụng, để chuyển đổi thành máy bay ném bom ngẫu hứng.
Những UAV của Nga thường nhỏ, nên rất khó phát hiện và thậm chí còn khó bắn hạ. Tiêu diệt chúng từ trên không cũng rất tốn kém, nếu dùng một tên lửa duy nhất từ hệ thống phòng không Patriot hoặc NASAMS, có thể tiêu tốn từ 1 triệu USD trở lên.
Đó là lý do tại sao người Ukraine đang cố gắng bắn hạ UAV của Nga bằng những khẩu pháo, có giá thành mỗi loạt bắn chỉ vài nghìn USD. Một viên đạn bắn vào cánh quạt chính, thường làm gãy ít nhất một cánh quạt, khiến UAV mất kiểm soát chuyển động quay của nó; trong khi UAV tấn công quân sự, khó bị hư hại.
Hiện các quốc gia phương Tây đang tích cực hỗ trợ UAV cho Ukraine; ngay cả Công quốc nhỏ bé Monaco, cũng đã quyết định cung cấp cho Ukraine một hệ thống UAV MARSS, sử dụng trí thông minh nhân tạo, cho phép tấn công UAV của đối phương, mà không cần sự trợ giúp của người điều khiển.
Do vậy các hệ thống tác chiến điện tử của Quân đội Nga đã phát huy tốt trên chiến trường Ukraine; đặc biệt là với UAV dân sự 4 trục. Điều này đã gây nhiều khó khăn cho Ukraine, vì họ chủ yếu sử dụng loại UAV này, do vậy Quân đội Ukraine đã bị “chọc mù” trên chiến trường.
Để trợ giúp những chiếc UAV hoạt động hiện quả, Quân đội Ukraine sử dụng hệ thống vệ tinh Starlink do tỷ phú người Mỹ Elon Musk cung cấp cho Ukraine. Nhưng điều này là không đúng với thỏa thuận giữ Elon Musk với chính phủ Ukraine.
Theo thỏa thuận, hệ thống Starlink chỉ có thể được sử dụng cho các mục đích nhân đạo, chẳng hạn như cung cấp truy cập Internet băng thông rộng cho các bệnh viện, ngân hàng hoặc trường học. Còn ứng dụng quân sự của liên lạc Starlink đã bị loại trừ hoàn toàn.
Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc xung đột, đã có thông tin cho rằng, Quân đội Ukraine đang sử dụng hệ thống Starlink để điều khiển UAV chiến đấu. Ban lãnh đạo của công ty vũ trụ tư nhân Mỹ SpaceX, đã phớt lờ những kiến nghị của Nga. Cuối cùng, sự kiên nhẫn của Nga đã hết.
Gần đây, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Konstantin Vorontsov tuyên bố, Moscow sẽ coi các vệ tinh thương mại của phương Tây là “mục tiêu hợp pháp”. Và sau đó, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành công ty SpaceX, Gwynn Shotwell hứa rằng, SpaceX sẽ "thực hiện các bước" để ngăn quân đội Ukraine, sử dụng dịch vụ Starlink để điều khiển UAV.
Mặc dù không có bất kỳ chi tiết cụ thể, nhưng rõ ràng, đây chỉ là một thông điệp trấn an Nga, trước nguy cơ hệ thống vệ tinh bị tấn công. Nếu SpaceX thực sự cắt đứt việc điều khiển UAV của Ukraine khỏi Starlink, thì từ nay, sẽ có những “cơn mưa” UAV của Ukraine trên các chiến trường.