Ngày 24/7, Tân Hoa Xã thông báo Ủy viên Bộ Chính trị ĐCS Trung Quốc Tôn Chính Tài, người vừa bị cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, đang bị Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương điều tra về “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”.
 |
| Ủy viên Bộ Chính trị ĐCS Trung Quốc Tôn Chính Tài mất chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh và đang bị điều tra “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”. (Nguồn: The Straits Times) |
Trong ngôn ngữ chính trị của ĐCS Trung Quốc, “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” ngụ ý hành vi tham nhũng hay đi chệch đường lối của đảng. Trước đây, cựu Bí thư thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai, cựu Chủ nhiệm Ủy ban Chính pháp Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc Chu Vĩnh Khang, đều bị điều tra về “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”. Hai nhân vật được coi là “Hùm xám” này sau đó đều bị tước hết chức vụ và bị tống giam.
Bản tin ngắn của Tân Hoa Xã không cho biết ông Tôn Chính Tài cụ thể bị điều tra về tội gì. Tuy nhiên, theo giới phân tích thì với cuộc điều tra này, gần như chắc chắn sự nghiệp chính trị của ông Tôn đã chấm dứt trước thềm Đại hội 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra vào tháng 11 năm nay. Trước khi sa cơ, ông Tôn Chính Tài được cho là một “ngôi sao đang lên”, có triển vọng thăng tiến vào Thường vụ Bộ Chính trị - xét về độ tuổi, kinh nghiệm và chức vụ trong đảng.
Ông Tôn Chính Tài trở thành Bí thư Thành ủy Trùng Khánh sau Đại hội 18. Ông được điều về thành phố lớn nhất ở miền tây Trung Quốc để dẹp tàn dư của Bạc Hy Lai. Ông đột ngột bị cách chức hôm 15/6 mà không rõ nguyên do. Kể từ đó, ông không xuất hiện trước công chúng và tên ông cũng không xuất hiện trên truyền thông trong nước cho đến khi có thông báo của Tân Hoa Xã hôm 24/7 rằng ông đang bị điều tra.
Vụ điều tra Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Tôn Chính Tài, một nhân vật được cho là một “ngôi sao đang lên” trong thế hệ lãnh đạo mới của Trung Quốc, chắc chắn sẽ gợi nhớ sự sụp đổ bi thảm của người tiền nhiệm Bạc Hy Lai cách đây 5 năm.
Cựu Ủy viên Bộ Chính trị Bạc Hy Lai, nhân vật số 1 ở Trùng Khánh từ năm 2007, đã bị bãi chức Bí thư Thành ủy hồi tháng 3/2012. Một tháng sau, chính trị gia đầy tham vọng nhắm vào một ghế Thường vụ Bộ chính trị đầy quyền lực ở Trung Quốc này đã bị tống giam trong cuộc điều tra nội bộ của đảng về “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng "và bị mất chức Ủy viên Bộ Chính trị ĐCS Trung Quốc.
Là một “ngôi sao đang lên” trong số 25 Ủy viên Bộ Chính trị , Bạc Hy Lai từng nhắm vào Thường vụ Bộ Chính trị có 7 ủy viên, cơ quan quyền lực cao nhất của ĐCS Trung Quốc.
Năm năm sau, Trùng Khánh lại một lần nữa trải qua một cơn địa chấn chính trị nữa với việc Ủy viên Bộ chính trị, Bí thư Thành ủy Tôn Chính Tài bị mất chức và bị điều tra “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”, trước thềm Đại hội ĐCS Trung Quốc lần thứ 19.
Tôn Chính Tài, 53 tuổi, là Ủy viên Bộ Chính trị trẻ nhất và được coi là một trong những ứng cử viên hàng đầu vào Thường vụ Bộ Chính trị ĐCS Trung Quốc.
Không giống như người tiền nhiệm Bạc Hy Lai, Tôn Chính Tài không bộc lộ tham vọng và luôn ẩn mình trước báo giới tại kỳ họp liên tịch hàng năm giữa Quốc hội và Chính hiệp Trung Quốc, nơi được coi là diễn đàn của các “ngôi sao đang lên”.
Hiện thời, không có bằng chứng nào cho thấy vụ Tôn Chính Tài cũng nghiêm trọng như vụ Bạc Hy Lai, người đang phải chịu án tù chung thân vì tham nhũng.
Các nguồn tin nói với báo “Bưu Điện Hoa Nam buổi sáng” (South China Morning Post-SCMP) rằng ông Tôn Chính Tài đã bị điều tra, nhưng không rõ liệu ông có bị giam cầm để thẩm vấn nội bộ hay không.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc bị điều tra chắc chắn sẽ đặt dấu chấm hết cho tương lai chính trị của Tôn Chính Tài.
Steve Tsang, giám đốc của Viện SOAS Trung Quốc ở London, cho biết: "Trừ khi đột ngột biến thành vô cùng hữu ích đối với (Tổng Bí thư ĐCS Trung Quốc) Tập Cận Bình, Tôn Chính Tài chỉ là một cái xác biết đi (dead man walking)”. Theo ông Steve Tsang việc sa thải Tôn Chính Tài cũng là một tín hiệu mạnh mẽ dành cho các cán bộ cao cấp khác. Ông nói thêm: "Điều gì đang xảy ra với (Ủy viên Bộ Chính trị) Tôn Chính Tài cũng có thể xảy ra với những ai không ủng hộ kế hoạch của (Tổng Bí thư) Tập Cận Bình Xi tại Đại hội Đảng lần thứ 19".
 |
| Sau khi bị mất chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, Ủy viên Bộ Chính trị ĐCS Trung Quốc Tôn Chính Tài chỉ còn là một "cái xác biết đi". (Nguồn: Getty Images) |
Nếu có điều gì đó nghiêm trọng được đưa ra trong cuộc điều tra, Tôn Chính Tài sẽ là Ủy viên Bộ Chính trị đương nhiệm thứ 4 và Bí thư Thành ủy Trùng Khánh thứ 2 bị thất sủng trong vài thập kỷ gần đây. Hai Ủy viên Bộ Chính trị khác bị bãi chức là Trần Lương Vũ, Bí thư Thành ủy Thượng Hải (2006) và Bí thư Thành ủy Bắc Kinh Trần Hy Đồng (1995).
Nhà phân tích Kerry Brown, giám đốc Viện Trung Quốc tại King's College London nói: "Trùng Khánh có vẻ như một chiếc cốc thánh bị nhiễm độc. Hai trong số bốn Bí Thư Thành ủy gần đây nhất bị mất chức. Có lẽ chính Trùng Khánh là đầu mối - một nơi có vẻ như mời gọi đổi mới và đẩy các quan chức vào cảm giác sai lầm về an ninh. Cũng giống như dưới thời Bạc Hy Lai, Trùng Khánh của Tôn Chính Tài Sun thường được xem như là nơi sáng tạo và hiện đại về mặt hành chính. Nhưng có lẽ đó cũng là nơi để kiểm tra lòng trung thành và kỷ luật của các ngôi sao đang lên. Một ông trùm (Bí thư Thành ủy) bị hạ bệ là điều dễ hiểu. Nhưng hai ông trùm bị mất chức trong vòng một thập kỷ quả là câu đố nan giải”.
Hồi tháng 2/2017, các thanh tra kỷ luật đảng đã chỉ trích Tôn Chính Tài và các nhà lãnh đạo thành phố khác vì tội không loại trừ hoàn toàn "di sản tư tưởng độc hại" mà Bạc Hy Lai và Vương Lập Quân để lại. Đây là lần thứ hai thành phố Trùng Khánh bị kiểm tra trong những năm gần đây.