Thấy gì đằng sau chiến lược Syria hiệu quả của Nga?

Đó là nhận định của tác giả Zach Abels trong một bài biết đăng trên trang mạng The National Interest ngày 3/3/2016.

Ngay sau khi Nga can thiệp quân sự vào Syria ngày 30/9/2015, một phát ngôn viên của Giáo hội Chính thống Nga đã tuyên bố: "Cuộc chiến chống khủng bố là một cuộc chiến đạo đức, nếu không muốn nói là một cuộc chiến thần thánh, và đất nước chúng ta ngày nay có lẽ là năng động nhất thế giới về chống khủng bố”.

Chỉ sau 5 tháng không kích, Nga đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện chiến trường Syria. Bằng cách vực dậy chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, Moscow đang phát đi tín hiệu với các nước trong khu vực Trung Đông rằng Nga là người bảo lãnh đáng tin cậy nhất. Nga đang tự chứng tỏ là nhà môi giới chủ chốt trong khu vực và làm lu mờ ảnh hưởng địa chiến lược của Mỹ.

Nhà phân tích Dennis Ross của Viện Washington mô tả ngắn gọn chiến lược Syria của Nga: "Quí vị có thể không thích sự hỗ trợ của chúng tôi (Nga) cho (Tổng thống) Assad, nhưng không giống như người Mỹ chúng tôi (Nga) đứng về phía bạn bè của mình. Nếu bạn muốn giải quyết các vấn đề ở Syria hay của khu vực, quí vị cần hợp tác với chúng tôi (Nga)”.

Chiến lược Syria của Nga đã làm thay đổi tương quan lực lượng nghiêng về phía Damascus và biến thực tế trên chiến trường thành đòn bẩy trong bàn đàm phán. Mục tiêu của Nga là tăng cường sức mạnh của Damascus và làm suy yếu phe đối lập Sunni ôn hòa. Để đạt được những mục tiêu này, Nga đã triển khai các thiết bị quân sự rất phù hợp và rất hiệu quả. Các loại vũ khí khí tài như chiến đấu cơ phản lực Su-24M2 Fencer, Tu-22M3 Backfire và hệ thống tên lửa phóng loạt TOS-1 Buratino của Nga đã gây nhiều thiệt hại to lớn cho đối phương.

Các cuộc không kích của Nga đã đóng một chiếc nêm chia rẽ Washington và các đối tác người Sunni ở Syria. Cứ mỗi lần Mỹ nhượng bộ với Nga, thì đó cũng là mỗi lần các nhóm phiến quân được Washington ủng hộ cảm thấy bị phản bội.

Theo tác giả Zach Abels, hành động của Nga ở Syria dường như tuân theo một khuôn mẫu. Bước một là gây thiệt hại nặng cho các mục tiêu "khủng bố", tạo điều kiện tốt nhất cho việc tái chiếm lãnh thổ của quân đội Syria. Bước hai là một hệ quả của bước một: làm nhụt chí phe đối lập tại bàn đàm phán, trong khi kích động mong muốn thương lượng của Mỹ. Bước ba là chứng tỏ thiện chí và hăng hái thương lượng về một lệnh ngừng bắn. Bước bốn là vi phạm ngừng bắn để quay lại bước một và tiếp tục làm thay đổi cán cân lực lượng có lợi cho chế độ Assad. Đà tiến của các lực lượng thân Nga ở Aleppo kể từ ngày 12/2 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các đối tác chống ISIS của Mỹ. Bước thứ năm là đổ lỗi cho chế độ Assad và thanh minh rằng Moscow đã không thể kiểm soát nổi Damascus. Còn bước thứ sáu là lặp lại các bước ở trên.