Gần đây, nhiều người mua nấm lim xanh kêu trời vì mua được nấm linh xanh rừng thật quá khó. Bởi thực tế, một số loại nấm Hồng Chi, nấm Cổ Cò được nhiều người bán hàng không uy tín rao là nấm linh xanh rừng. Trong khi đó, giá thành của nấm Hồng Chi khá rẻ, chỉ trên dưới 100.000 đồng/kg, vậy mà có tiểu thương rao đó là nấm lim xanh rừng để bán với giá 2-4 triệu đồng/kg. Tính ra, họ lãi vài chục lần 1kg nấm.
Hoặc, có những loại nấm lim xanh tự trồng và nấm lim rừng cũng được người bán trộn tinh vi theo tỷ lệ 50:50, 30:70, 20:80, khiến việc nhận biết nấm lim xanh rừng thật càng khó khăn.
Theo anh Nguyễn Dương, một người có kinh nghiệm phân biệt nấm lim xanh rừng chuẩn với các loại nấm lim xanh trồng hoặc các loại nấm mọc trên thân cây khác, khi mua loại nấm quý hiếm và đắt đỏ này, người tiêu dùng cần tinh ý phân biệt rõ những đặc điểm sau:
Nấm lim xanh chỉ mọc trên cây lim xanh
Nấm lim xanh là loại nấm lớn chỉ mọc trên thân hoặc gốc lim xanh đã mục do ngã đổ tự nhiên hoặc do bị lâm tặc đốn hạ. Nấm lim xanh không mọc trên bất kỳ loại gỗ nào khác.
Hiện các vùng rừng nguyên sinh ở Việt Nam không còn nhiều, vì thế nấm lim xanh trở cực kỳ hiếm hoi. Những gốc lim xanh hàng chục, hàng trăm năm tuổi còn rất ít. Chỉ có các loại nấm mọc trên các loại gỗ tạp là nhiều. Song những loại nấm này chủ yếu là nấm linh chi rừng có hình dáng tương tự và các loài nấm dại khác.
Thân nấm lim xanh dài ngắn không đều, rất khúc khuỷu, cong queo
Để phân biệt nấm lim xanh trồng và mọc trong rừng tự nhiên chủ yếu phải dựa vào ngoại hình mà nhất là thân nấm. Nếu như nấm trồng thường các cây nấm có tai và thân nấm đồng đều, ít khúc khuỷu, thân có chiều dài trong khoảng 10-15cm thẳng ít cong veo.
Còn nấm lim xanh rừng thì thân nấm khá khúc khuỷu, dài ngắn, cong vênh không đồng đều. Có cây thân chỉ dài vài cm nhưng có cây dài tới 20-30 cm. Ở một số cây nấm rừng thân còn hay dính cây cỏ hoặc dây leo vào thân.
Tai nấm lim xanh rừng to nhỏ không đều
Tai các cây nấm trồng thường mỏng, đều nhau và có xu hướng cụp về phía thân nấm. Còn tai nấm rừng thì nhiều cái khúc khuỷu, to nhỏ không đều.
Mũ nấm lim xanh rừng vênh lên cùng với thân, to nhỏ khác nhau
Mũ nấm lim xanh rừng có cây rất bé nhưng có cây bán kính mũ lại rất lớn. Mũ nấm rừng thường có xu hướng vênh lên cùng chiều so với thân. Bởi trong rừng nấm rừng có xu hướng vênh mũ lên để đón ánh sáng mặt trời.
Ngược lại nấm trồng ở trong phòng ánh sáng đều nhau nên tai nấm lại cụp về thân.
|
|
| Thân nấm lim xanh rừng dài ngắn không đều, tai to nhỏ khác nhau |
|
|
| Nấm lim xanh trồng |
Giá nấm linh xanh rừng đắt đỏ tùy theo từng loại nấm
Hiện nay, nấm lim xanh rừng có thể chia ra nhiều loại nấm già, nấm non, nấm nụ (do người dân đi rừng hễ gặp là hái).
Nấm rừng loại già: Là viền của tai nấm không còn mầu vàng xung quanh. Nhiều cây có lớp phấn mỏng trắng trên bề mặt mũ. Hiện giá nấm này dao động từ 2,5-6 triệu đồng/kg, tùy loại to nhỏ.
Nấm non: là nấm đang phát triển chưa lớn hết cỡ thì bị người dân thu hái. Loại nấm này mũ nó có viền mầu vàng. Giá nấm non 1-3 triệu đồng/kg.
Nấm nụ: là nấm chưa kịp ra mũ thì bị hái. Nấm này chỉ có thân không có tai. Hiện nay giá tùy người bán từ 400.000-1 triệu đồng/kg.
Nấm lim xanh tự trồng thì đa số chỉ có nấm tầm trung. Nghĩa là nấm đã lớn sắp già nhưng chưa già hẳn, viền vẫn còn ít mầu vàng, vì giai đoạn này nấm được cân nhất. Giá nấm trồng từ 500.000-1 triệu đồng/kg.
Mùi vị nấm rừng đậm và rõ ràng hơn nấm trồng
Nhiều người có thể phân biệt nấm qua mùi vị. Tuy nhiên, điều này khá khó khăn với người chưa có kinh nghiệm.
Theo đó, mùi nấm trồng và nấm lim xanh rừng đều có vị rất đắng. Nhưng vị nấm rừng đậm hơn, rõ ràng hơn nhiều. Song người chưa dùng nấm hay chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ không biết phân biệt.
Bí quyết mua nấm lim xanh chuẩn
Theo anh Dũng, nếu không biết mua nấm lim xanh chuẩn, người dùng nên mua nấm cả thân và tai về, sau đó thái ra sẽ an tâm hơn mua nấm đã thái lẫn vì như vậy rất khó có thể phân biệt được và dễ bị trà trộn.
Hơn nữa, tốt nhất là mua nấm nụ về dùng bởi chẳng có người trồng nấm lim xanh nào dại dột trồng chỉ để thu nấm nụ. Bởi, thu nấm nụ bán vừa được ít, giá lại rẻ.
Trước đây, nhiều người chỉ nhau cách phân biệt nấm lim xanh rừng và nấm trồng thông qua chân nấm: “Họ mách nhau nấm rừng thì chân còn dính đất hay gỗ, còn nấm trồng thì không. Đặc điểm này trước thì đúng vì ban đầu, người ta thu hoạch nấm trồng đa số cắt chân. Nhưng sau này, nhiều người yêu cầu để chân để họ còn rao là nấm rừng. Tuy nhiên, việc này chỉ khổ người mua, giờ phải mua thêm cả phần chân nấm, vừa mất tiền mua vừa phải mất công cắt bỏ”, anh Dũng nói.
Ngoài ra, nên mua của những người thu mua trực tiếp từ địa chỉ uy tín, trực tiếp, giá thành sẽ rẻ và hàng chuẩn nấm lim xanh rừng hơn. Hơn nữa cần tham khảo những người có kiến thức và kinh nghiệm về loại thảo mộc này.