Có vẻ ngoài giống cau nhưng màu sắc đậm hơn, đây là một loại trái cây đặc trưng thường có vào mùa thu ở Vân Nam (Trung Quốc). Loại quả này có tên là sơn thao, hay còn được biết đến với tên gọi “kha tử”, “chiêu liêu” ở Việt Nam.
Điểm thú vị của loại quả này là thịt ít, hạt nhiều. Ví dụ bạn mua 1kg quả thì 0,75kg là hạt. Kha tử có 2 loại, một loại ngọt và một loại chua. Loại ngọt có kích thước bằng ngón tay cái, màu hơi xanh đậm. Còn kha tử chua thì to hơn, màu nhạt hơn, quả to nhất có thể bằng quả trứng gà ta.
 |
| Kha tử là loại quả đặc sản nhưng khó kiếm. |
Ngoài hình dáng, hương vị và giá cả của 2 loại kha tử này cũng có sự khác biệt rõ rệt. Kha tử loại ngọt có vỏ mỏng, thịt mềm, khi ăn sẽ tan ngay trong miệng. Quả sẽ có vị ngọt bùi và mềm mại, sau khi nuốt sẽ thấy có hậu vị ngọt. Loại này có giá từ 20 - 30 NDT (65.000 - 97.600đ)/kg
Còn kha tử chua thì khác, mặc dù cũng rất mềm nhưng nó lại có vị chua nhạt, hơi đắng, cuối cùng mới đến hậu vị ngọt. Tuy nhiên, loại này quá chua nên người ta thường không ăn được nhiều, cộng thêm sản lượng cao nên giá của nó rẻ hơn, chỉ 6 NDT (19.500đ)/kg.
Tuy nhiên, dù là kha tử ngọt hay chua thì đều có một điểm chung: khi chưa chín thì đều chua, muốn ăn trực tiếp thì phải đợi chín hẳn.
 |
| Nó có vị chua nhạt, hơi đắng, cuối cùng mới đến hậu vị ngọt. |
Với những quả kha tử chưa chín, bạn chỉ cần đặt chúng trong thùng carton và đợi khoảng 3-5 ngày để ủ chín từ từ. Quả chín sẽ mềm và vỏ rất dễ bóc.
Không chỉ dùng làm thực phẩm, kha tử còn là một loại dược liệu có công dụng nhuận hầu, có thể dùng để bảo vệ cổ họng.
Hiện tại, kha tử vẫn rất hiếm thấy ở Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng là cây thuốc quen mặt trong ngành y học cổ truyền. Ngoài công dụng điều trị cổ họng, kha tử còn có khả năng hỗ trợ điều trị kiết lỵ, kháng khuẩn.