Khao khát tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất từ lâu đã thôi thúc nhân loại không ngừng khám phá vũ trụ bao la. Trong hành trình đầy tham vọng đó, Sao Hỏa, hành tinh láng giềng gần gũi nhất với Trái Đất, luôn là tâm điểm chú ý của giới khoa học.
Những dữ liệu thu thập được trong nhiều năm qua cho thấy Sao Hỏa từng có điều kiện khí hậu và môi trường tương đồng với Trái Đất, với sự tồn tại của nước, khí quyển và có thể là cả sự sống. Tuy nhiên, môi trường khắc nghiệt hiện tại của Sao Hỏa với nhiệt độ trung bình -60 độ C, bầu khí quyển mỏng manh chủ yếu là carbon dioxide, cùng lượng bức xạ mặt trời cực mạnh, dường như là "vùng cấm" cho bất kỳ sinh vật nào.
Theo Slate, vào năm 1999, một bộ ảnh do tàu thăm dò sao Hỏa Global Mars Surveyor (MGS) của NASA vô tình chụp được về những "cây cổ thụ" cao lớn trên bề mặt Sao Hỏa đã gây sốc cho các nhà thiên văn học. Những bức ảnh này đã mở ra những giả thuyết mới về khả năng tồn tại một hệ sinh thái đặc biệt ngoài Trái Đất.
 |
| Môi trường khắc nghiệt hiện tại của Sao Hỏa biến nó thành "vùng cấm" cho bất kỳ sinh vật nào. (Ảnh: Slate) |
Tàu MGS được phóng đi ngày 7/11/1996 và đi vào quỹ đạo quay quanh sao Hỏa vào năm 1997, trước khi bắt đầu lập bản đồ của hành tinh đỏ vào tháng 4/1999, gửi về tổng cộng 240.000 bức ảnh.
Sứ mệnh tàu thăm dò dự kiến kéo dài 2 năm nhưng nhờ vận hành tốt nên NASA đã 4 lần quyết định kéo dài thời gian hoạt động của MGS.
Hình ảnh mà MGS gửi về cho thấy một khu vực rộng lớn trên Sao Hỏa được bao phủ bởi những "cánh rừng" kỳ lạ, với những "cây cổ thụ" cao tới 20 mét. Hình dạng của chúng rất đa dạng, từ hình nón, hình chuông úp ngược cho đến những thân cây đồ sộ với tán lá sum suê. Điều đáng kinh ngạc hơn cả là chúng có màu xanh mướt của lá cây, cho thấy rõ sự sống mãnh liệt đang hiện hữu.
Trước phát hiện chấn động này, giới khoa học đã đặt ra câu hỏi: Làm thế nào những "cây cổ thụ" này có thể tồn tại và phát triển trong môi trường khắc nghiệt của Sao Hỏa?
 |
| Hình ảnh mà MGS gửi về cho thấy một khu vực rộng lớn trên Sao Hỏa được bao phủ bởi những "cánh rừng" kỳ lạ. |
Một giả thuyết được nhiều nhà khoa học đồng tình là những "cây cổ thụ" này có khả năng hấp thụ nước từ các mạch nước ngầm nằm sâu dưới lòng đất, giúp duy trì sự sống trong điều kiện khan hiếm nước trên bề mặt.
Để kiểm chứng giả thuyết này, NASA đã trang bị cho xe tự hành những thiết bị dò tìm sự sống tiên tiến hơn, có khả năng phân tích thành phần và xác định hàm lượng nước trong đất. Sau nhiều tháng thu thập dữ liệu, các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của mạch nước ngầm trên Sao Hỏa, với thành phần tương tự như nước trên Trái Đất. Phát hiện này càng củng cố thêm cho giả thuyết về khả năng tồn tại sự sống trên hành tinh đỏ.
Bên cạnh nguồn nước ngầm, bầu khí quyển giàu carbon dioxide trên Sao Hỏa cũng được cho là yếu tố quan trọng giúp "thực vật" trên hành tinh này quang hợp. Các nhà khoa học cho rằng những "cây cổ thụ" này có thể đã tiến hóa để thích nghi với điều kiện khắc nghiệt, sử dụng carbon dioxide trong khí quyển để tạo ra năng lượng và chất dinh dưỡng. Sự tồn tại của những "cây cổ thụ" khổng lồ trên Sao Hỏa không chỉ là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của tự nhiên mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về khả năng tồn tại sự sống ngoài Trái Đất.
 |
| Tàu thăm dò sao Hỏa Global Mars Surveyor (MGS) của NASA vô tình chụp được về những "cây cổ thụ" cao lớn trên bề mặt Sao Hỏa vào năm 1999. (Ảnh: Slate) |
Tuy nhiên, bên cạnh những ý kiến lạc quan, một số nhà khoa học lại tỏ ra thận trọng hơn. Họ cho rằng những "cây cổ thụ" này có thể chỉ là những khối đá có hình dạng đặc biệt, được hình thành do tác động của các yếu tố tự nhiên như gió, bão bụi… Để có thể khẳng định chắc chắn về sự tồn tại của sự sống trên Sao Hỏa, giới khoa học cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu và phân tích chuyên sâu hơn.
Phát hiện về những "cây cổ thụ" trên Sao Hỏa là một bước tiến quan trọng trong hành trình tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất của con người. Dù kết quả cuối cùng ra sao, những bí ẩn mà hành tinh đỏ đang nắm giữ sẽ tiếp tục là động lực thôi thúc con người không ngừng khám phá và chinh phục vũ trụ.