Sau vài giờ, điện thoại của Irina Vorotinov reo lên ở cách nửa vòng trái đất.
Từ nhà ở Maple Grove, bang Minnesota, Mỹ, bà báo tin dữ với hai con trai lớn: thi thể là của Igor Vorotinov, cha của chúng.
Đó là một vụ án kỳ lạ. Người đàn ông xấu số ăn mặc đẹp, không có dấu hiệu bị bắn hoặc đánh đập, hay ít ra theo quan sát của viên cảnh sát điều tra. Thi thể đã bắt đầu phân hủy. Cùng con trai mình, viên cảnh sát nhanh chóng đưa thi thể đến nhà xác, một ngôi nhà cũ kỹ và xuống cấp không có phòng lạnh hay điều hòa, với cửa vào duy nhất màu xanh lá cây chỉ có đường đất dẫn đến, theo Washington Post.
Ở đó, người giám định pháp y xác định nạn nhân đã chết vì lên cơn đau tim. Trong người có giấy tờ tùy thân, bao gồm hộ chiếu của Igor Vorotinov.
 |
| Igor Vorotinov. Ảnh: Star Tribune. |
Irina Vorotinov lên máy bay đến làng Cojusna, cùng đại diện Đại sứ quán Mỹ tới nhà xác và xác nhận thi thể là của Igor Vorotinov, chồng cũ của bà. Bà quyết định hỏa táng ông ở Ukraine trước khi mang tro cốt về Mỹ.
Ngày 4/11/2011, bà tổ chức tang lễ ở nghĩa trang Lakewood ở Minneapolis, với “nhiều người đến dự” trong cộng đồng người gốc Nga vốn biết Igor từ lâu, theo các công tố viên liên bang.
Không lâu sau, con trai cả của Igor, Alkon, phát hiện một bí mật 2 triệu USD.
Hoảng hốt vì xác chết vô chủ
Trong chuyến đi Moldova tháng 6/2012, khi đi thăm một người bạn của gia đình, Alkon tận mắt thấy cha mình. Ông vẫn còn sống.
Alkon hoảng hốt nhận ra thi thể tìm thấy trong bụi rậm gần một năm trước đó không phải là cha anh. Tro cốt mang về Mỹ cũng không phải của người cha. Thay vào đó, ông Igor đang sống sung sướng với tên giả ở Moldova và Ukraine, nhờ gói bảo hiểm nhân thọ 2 tỷ USD mà vợ cũ Irina đã nhận dù biết Igor vẫn còn sống.
Ngày 3/5, sau nhiều năm điều tra, Igor Vorotinov, 54 tuổi, thú nhận, và bị kết tội gian lận qua thư ở tòa án liên bang tại Minnesota. Irina, 52 tuổi, cũng đã nhận tội vào năm 2016 và bị kết án 37 tháng tù cho việc dàn dựng đám tang và lừa đảo công ty bảo hiểm chi trả cho bà gói bảo hiểm 2 triệu USD để chia chác với chồng cũ.
Alkon, 29 tuổi, nhận tội năm 2015 vì đã không tố giác hoạt động lừa đảo của cha mẹ, và bị kết án ba năm quản chế. Luật sư của Alkon nói anh cũng là nạn nhân trong vụ lừa đảo của cha mẹ, nhưng bên công tố khẳng định việc anh bao che cũng trong kết hoạch của gia đình.
“Cách thức lừa đảo rất tinh vi”, công tố viên liên bang viết trong hồ sơ vụ án. “Chúng tôi biết đã có xác người trên cánh đồng ở Moldova. Nhà chức trách đã khám xét bình đựng hài cốt, và đúng là có tro người chết. Bằng cách nào đó, các quan chức Moldova... nhận tiền để viết các báo cáo sai lệch kết luận Igor đã chết. Đây là những thủ đoạn được phối hợp tinh vi”.
Mua chuộc cảnh sát, pháp y
Irina nộp đơn xin bồi thường lên công ty bảo hiểm Mutual of Omaha ba ngày sau “đám tang giả” của Igor, công tố viên cho biết. Công ty bảo hiểm thuê Worldwide Investigations điều tra xác nhận Igor đã qua đời ở Moldova. Nhưng thủ đoạn lừa đảo kỹ lưỡng đến mức nhiều người mà công ty này phỏng vấn, bao gồm cảnh sát và pháp y, đều nói dối. Họ đều khẳng định không ai chụp ảnh thi thể vì không ai có camera.
Tháng 3/2012, Irina nhận 2 triệu USD và chuyển tiền đi nhiều nước khác: Thụy Sĩ, Hungary và Moldova. Alkon cũng có liên quan đến các giao dịch này. Nhưng luật sư Matthew Mankey của anh nói anh không hề biết cha mình còn sống cho tới khi gặp ông.
Sau cái ngày kinh ngạc gặp lại cha, Alkon tiếp tục đến Moldova thăm ông. Có lần mẹ anh đi cùng để mừng năm mới cuối năm 2012, Alkon nói với công tố viên. Nhưng các chuyến đi này khiến các điều tra viên để ý.
Ngày 18/6/2013, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) nhận tin tố giác vô danh từ một người ở Moldova cho biết Igor vẫn còn sống, và đang dùng tên giả Nikolay Patoka ở Ukraine hoặc Moldova.
Lần tiếp theo Alkon và vợ chưa cưới người Moldova của anh trở về Mỹ từ Moldova, tháng 11/2013, đặc vụ của Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ bắt giữ và tịch thu hành lý của họ.
Một đặc vụ FBI làm chứng trước tòa năm 2015 trong máy tính của Alkon có những tấm ảnh kỳ lạ của Igor, người lẽ ra không còn sống. Ảnh tháng 4/2013, ông Igor chụp với con gái vợ chưa cưới của Alkon trong công viên. Ảnh tháng 5/2013, ông đang chơi với cô bé đó ở bể bơi.
Câu chuyện chống chế “kỳ cục”
Alkon và mẹ Irina bị bắt giữ năm 2015 khi Igor còn ở Moldova. Chính Alkon đã khai ra các thông tin buộc tội cha mẹ mình, khiến anh có án nhẹ hơn.
Trước mặt công tố viên, anh bất ngờ gọi điện cho cha. Igor sau đó bịa ra một câu chuyện chi tiết về việc bị bắt cóc để vợ cũ được vô tội, câu chuyện mà công tố viên nhận xét là “kỳ cục”. Igor nói bạn bè của ông ở Moldova giả cái chết của ông mà ông không hay biết, sau đó bắt cóc ông với âm mưu lấy hết tiền bảo hiểm. Igor và Alkon khẳng định những kẻ bắt cóc đòi tiền chuộc từ Alkon. Những kẻ bắt cóc dàn dựng tất cả, và Irina không có liên quan gì, họ bào chữa.
“[Câu chuyện] quá ngu ngốc, đến mức khiến Irina nhận tội càng sớm thay vì khiến việc kết tội bà ấy khó hơn”, công tố viết viết trong hồ sơ.
Igor bị bắt giữ ở Moldova tháng 11/2018 với các cáo buộc gian lận qua thư và dẫn độ sang Mỹ. Sau khi ông nhận tội, công tố viên không hé lộ ông và các đồng phạm làm sao để kiếm được một xác chết, rồi cài giấy tờ tùy thân của mình trong đó. Ông sẽ bị kết án vào tháng bảy, và bên công tố đề nghị 3 năm 5 tháng tù.
Các luật sư của Irina và Alkon bào chữa rằng họ chính là nạn nhân do những lỗi lầm của người cha, rằng họ không hưởng lợi gì và sống nghèo khổ nhiều năm trời trong khi Igor sống sung sướng với bạn gái ở Transnistria, nhà nước không được công nhận trong lãnh thổ Moldova.
Luật sư của Irina nói tháng 11/2011, cùng thời điểm bà nộp đơn xin bồi thường, bệnh ung thư vú của bà tái phát. Bà phải phẫu thuật cắt bỏ vú và hóa trị, rồi mất nhà do viện phí quá cao. Trước khi bị kết án tù, bà sống “cô độc như một tên tội phạm” trong nhà ở trợ cấp.
Luật sư của Alkon thì nói anh đã cố tự tử. Vì mẹ anh không còn khả năng lao động, anh sẽ phải trả lại 2 triệu USD cho công ty bảo hiểm Mutual of Omaha. “Anh ta sẽ trả nợ Mutual of Omaha cả đời mình”, luật sư Mankey viết.