Trong ngành khảo cổ học có một câu nói phổ biến: “Không sợ thây ma hay ma quỷ thì sợ trứng thối trong lăng mộ”. Trong con mắt của các nhà khảo cổ học, sự hiện diện của trứng trong các ngôi mộ cổ là một điều vô cùng đáng sợ.
 |
| Bí ẩn về những quả trứng trong lăng mộ cổ, tiềm tàng mối nguy hiểm không thể ngờ |
Sở dĩ hiện tượng này xảy ra là do độ kín khít của các ngôi mộ cổ tương đối mạnh. Để tránh việc lăng mộ của mình bị đánh cắp, người xưa đặc biệt chú ý đến thiết kế của lăng mộ, thậm chí còn ra lệnh cho người ta lấp đầy những khoảng trống, nhằm cách ly hoàn toàn bên trong lăng mộ với thế giới bên ngoài. Thời gian trôi qua, bên trong lăng mộ cổ sẽ độc lập hình thành một môi trường sinh thái hoàn toàn khác biệt với thế giới bên ngoài.
Chính nhờ môi trường tương đối ổn định này mà nhiều di tích văn hóa mới có thể tồn tại cho đến ngày nay. Chỉ cần một ngôi mộ được mở ra, môi trường ổn định bên trong nó sẽ bị phá vỡ, các di tích văn hóa sẽ bị hư hại do sự lưu thông của không khí. Các nhà khảo cổ thường gặp phải tình huống như thế này khi khai quật các ngôi mộ cổ.
Vào những năm 1970, các chuyên gia khảo cổ cũng gặp phải tình trạng tương tự khi khai quật lăng mộ Mawangdui Han ở Trường Sa, Hồ Nam. Được biết, vào thời điểm đó, các chuyên gia khảo cổ học đã phát hiện ra một hũ lát củ sen hàng nghìn năm không phân hủy trong đường hầm của lăng mộ Mã Vương Đôi, kết quả là khi các chuyên gia khảo cổ mở mộ, những lát củ sen này đã được tìm thấy. tiếp xúc với không khí bên ngoài và bay hơi nhanh chóng.
Ngoài những lát củ sen được tìm thấy trong lăng mộ, nhiều thi thể sau khi được khai quật cũng thay đổi nhanh chóng, chẳng hạn như hài cốt của bà Xin Zhui. Sau khi các chuyên gia khảo cổ mở quan tài, họ phát hiện thi thể của bà Xin Zhui được bảo quản rất tốt, thậm chí da có thể bị rách do một cú va chạm. Tuy nhiên, sau khi tiếp xúc với không khí không lâu, tình trạng của thi thể đã thay đổi nhanh chóng.
Còn có một di tích văn hóa khác sau khi được khai quật đã thay đổi, đây là sự kiện có thật mà mọi người đều từng chứng kiến, đó chính là chiến binh đất nung và ngựa được phát hiện trong Lăng Tần Thủy Hoàng. Nếu bạn đã xem hình ảnh về các Chiến binh và Ngựa đất nung trên Internet hoặc đã đến Tây An để tận mắt xem các Chiến binh và Ngựa đất nung, bạn chắc chắn sẽ thấy rằng nhiều Chiến binh và Ngựa đất nung có màu xám đất. Chiến binh và Ngựa đất nung mới được khai quật không có màu này.
Các chiến binh và ngựa đất nung mới khai quật từ Lăng Tần Thủy Hoàng đều được sơn bằng sơn dầu, đẹp hơn nhiều so với màu xám đất mà chúng ta thấy hiện nay. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy một phút sau khi được khai quật, những chiến binh và ngựa bằng đất nung được sơn dầu này đã thay đổi và biến thành màu xám đất mà chúng ta thấy. Các chuyên gia khảo cổ suy đoán rằng điều này có thể là do phản ứng giữa sơn dầu và không khí nên màu sắc bị thay đổi.
Nhưng so với những tình huống này, các chuyên gia khảo cổ càng sợ gặp phải trứng trong các ngôi mộ cổ. Trứng cũng tương tự như lát củ sen hay các thực phẩm khác nhưng trứng rất không ổn định. Trên bề mặt vỏ trứng có nhiều lỗ nhỏ, bên trong có một lớp màng mỏng, tạo thành môi trường khép kín bên trong, dễ gây hư hỏng protein và sinh sản vi khuẩn.
Môi trường trong mộ cổ tuy tương đối ổn định nhưng vẫn không thể ngăn được trứng thối. Sau hàng trăm nghìn năm lên men, những quả trứng trong các ngôi mộ cổ đã trở thành những “quả bom vi khuẩn” thu nhỏ. Không biết những vi khuẩn này có thể tồn tại bao lâu trong một ngôi mộ kín, có thể bằng tuổi của ngôi mộ cổ nên tác hại gây ra đương nhiên là bất bình thường.
Các chuyên gia khảo cổ không biết gì về những vi khuẩn này, đặc biệt là khả năng gây bệnh của vi khuẩn nên không thể tùy tiện chạm vào những quả trứng trong mộ cổ, điều này cũng vì sự an toàn của các thành viên trong nhóm khảo cổ. Tất nhiên, đây chỉ là một trong những yếu tố, một yếu tố quan trọng khác là trứng đã được bảo quản trong các ngôi mộ cổ hàng trăm nghìn năm và chúng cũng có giá trị khảo cổ nhất định.
Vì sự toàn vẹn của di tích văn hóa, các chuyên gia nhất định sẽ không động vào một cách hấp tấp. Sau hàng ngàn năm tồn tại trong các ngôi mộ cổ, các thành phần bên trong của trứng đã bị các loại vi sinh vật khác nhau ăn thịt từ lâu, phần vỏ trứng còn lại đã trở nên dễ vỡ. Trong trường hợp này, nếu các chuyên gia khảo cổ muốn lấy những vỏ trứng này ra khỏi ngôi mộ cổ thì phải dùng những biện pháp đặc biệt.
Trong trường hợp thông thường, các chuyên gia khảo cổ sẽ ngâm vỏ trứng tìm thấy trong các ngôi mộ cổ trong một dung dịch đặc biệt rồi lấy chúng ra khỏi ngôi mộ. Trong phòng thí nghiệm, các chuyên gia khảo cổ sẽ sử dụng tia X để chụp ảnh, sau đó xử lý thêm để đảm bảo giá trị nghiên cứu của di tích văn hóa.
Kể từ khi bắt đầu công việc khảo cổ học, các chuyên gia khảo cổ hiếm khi bắt gặp những quả trứng trong các ngôi mộ cổ. Những ngôi mộ cổ duy nhất có thể nhìn thấy trứng là của thời nhà Tấn, vì vào thời điểm đó, những quả trứng có vỏ màu đỏ được sử dụng để chôn cất. Mặc dù các chuyên gia khảo cổ rất quan tâm đến những quả trứng xuất hiện trong các ngôi mộ cổ nhưng họ vẫn chưa từ bỏ việc điều tra các ngôi mộ cổ.