Vào thế kỷ 14, Việt Nam có một danh tướng được xem là bậc khai quốc công thần của nhà Lê. Ông chính là Nguyễn Xí (1397–1465). Khi Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa, Nguyễn Xí là một trong những người đầu tiên có mặt. Sau này, Nguyễn Xí trở thành nhân vật quan trọng, lập nhiều chiến công trên chiến trường.
Ảnh minh họa.
Trong quá trình kề vai sát cánh với nhau, Lê Lợi từng giao nhiệm vụ cho Nguyễn Xí huấn luyện, chỉ huy một đội quân đặc biệt. Đội quân này không phải người mà là… chó. Một đàn chó săn hơn 100 con được giao cho Nguyễn Xí. Hàng ngày, vị tướng này đều dùng chuông để làm hiệu lệnh gọi chó đến ăn cơm, ăn, ngủ. Dưới sự đào tạo của Nguyễn Xí, bầy chó săn dần dần vào quy củ chẳng khác gì binh lính, vâng lời ông răm rắp.
Vì sinh hoạt theo hiệu lệnh đã quen, khi vào trận, bầy chó săn vẫn rất quy củ, bình tĩnh. Mỗi lần nghĩa quân Lam Sơn bị vây hãm, chúng sẽ đi săn thú, bắt chim về để toàn quân ăn. Đến khi ra trận mạc, bầy chó lăn xả không sợ mất mạng. Ngày đó đội quân thần khuyển này khiến tướng nhà Minh là Mã Kỳ kinh hãi mỗi lần nghe tên.
Trong 10 năm kháng chiến gian khổ, Nguyễn Xí cùng đàn chó của mình tham gia nhiều trận đánh quan trọng như cuộc vây hãm thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang, hay như chiến dịch tiêu diệt và bắt sống gần 10 vạn quân Minh sang tăng viện tại Chi Lăng năm 1427...
Nói đến thần khuyển, nhất định phải kể đến lần chúng mang về cả kho vũ khí cho quân Lam Sơn. Bấy giờ, vũ khí không sản xuất kịp để cung cấp cho nghĩa quân, Nguyễn Xí nghĩ ra một cách là “mượn” của giặc. Ông cho đàn chó săn đeo đạc ngựa, khi chạy sẽ phát ra tiếng kêu như ngựa chạy. Đêm xuống, vị danh tướng dẫn quân đến vây trại quân Minh, đánh trống hò reo ầm ĩ, hạ lệnh cho đội thần khuyển đến chạy vòng quanh.
Giặc trong doanh trại nghe tiếng ngựa chạy, trống thúc, quân reo, ngỡ bị tấn công nhưng không biết lực lượng đối phương ra sao. Cuối cùng, chúng đành dùng cung nổ bắn ra ngoài như mưa. Cứ vậy, quân Lam Sơn thu về được bao nhiêu mũi tên.