Trong bối cảnh rap/hip hop trở thành mạch chủ của thị trường âm nhạc, giới truyền thông và khán giả bắt đầu quan tâm đến danh sách những rapper hàng đầu. Dẫn chứng là cuộc phỏng vấn của Rhymastic cách đây hơn một năm xoay quanh chủ đề thứ hạng của giới rapper Việt, mới đây, được nhiều người chia sẻ và trao đổi lại.
Theo đó, khi nhận được câu hỏi “Hãy kể tên những rapper hàng đầu?”, Rhymastic - người được dân underground gọi là “giáo sư của rap” - đã đưa ra một vài cái tên như Binz, DSK, Mr A, Đen Vâu, Suboi. Anh đồng thời nhắc đến Sơn Tùng M-TP dù bản thân cũng phân vân: “Sơn Tùng có được tính là rapper không!? Sơn Tùng thiên về một nghệ sĩ hơn nhưng Sơn Tùng vẫn rap”.
Sơn Tùng M-TP xuất thân từ underground, từng sinh hoạt trong một diễn đàn rap có tiếng. Ảnh: Bá Ngọc.
Sơn Tùng M-TP có phải là một rapper?
Giải thích với Zing về câu trả lời của hơn một năm trước, Rhymastic cho biết thời điểm đó anh nhận được thắc mắc về những rapper mà bản thân ấn tượng. Rhymastic sau đó có liệt kê Sơn Tùng M-TP. Anh cho rằng giọng ca Thái Bình là một rapper.
“Sơn Tùng xuất thân từ một diễn đàn rap. Sơn Tùng cũng là người sử dụng rap trong những ca khúc của mình, do vậy, Sơn Tùng vẫn được coi là một rapper”, tác giả của Giàu sang khẳng định.
Ca sĩ, rapper Hà Lê cũng đồng quan điểm với Rhymastic. Nam nghệ sĩ cho rằng thời gian gần đây Sơn Tùng M-TP được biết đến nhiều hơn như một nghệ sĩ giải trí nhưng anh vẫn là một rapper.
“Phần rap luôn là mảng đầu tiên để Sơn Tùng M-TP bước vào âm nhạc. Tất nhiên, sau này Sơn Tùng không tập trung vào mảng ấy quá nhiều. Tổng thể hiện tại của Sơn Tùng là một nghệ sĩ hip hop, một nghệ sĩ giải trí, thành công về thương mại. Nhưng bản chất Sơn Tùng vẫn xuất thân từ underground, và vẫn có thể được coi là rapper”, chủ nhân album Ở trọ nhấn mạnh.
Hà Lê cũng cho rằng nếu xét về kỹ thuật rap, Sơn Tùng M-TP có thể không hẳn nằm ở nhóm đứng đầu. Tuy nhiên, về mặt hình ảnh hay sự thành công của gương mặt xuất thân underground đi lên mainstream, Sơn Tùng M-TP là người thành công số một hiện nay.
Trình độ rap của Sơn Tùng M-TP như thế nào?
“Ba mẹ tin mày, em trai tin mày / Luôn dõi theo từng bước chân mày / Niềm vinh quang tự hào của gia đình này / Có những đêm mẹ mày khóc / Ba thương mày đến bạc tóc / Động lực đó không cho phép mày chùn bước / Đứng dậy đi, mạnh mẽ cứng rắn đứng lên vượt qua thất bại / Sống chung với những điều không thể thay đổi / Biến tất cả trở thành vô hại nào thức tỉnh đi...”.
Đây là một đoạn rap trong Remember Me. Remember Me cũng có thể coi là một trong những sáng tác đại diện cho phong cách rap của Sơn Tùng M-TP. Khi phân tích lời rap từ Remember Me hay một số đoạn rap trong ca khúc khác của giọng ca sinh năm 1994, dễ nhận thấy nhất là Sơn Tùng M-TP không nổi bật về gieo vần.
Dù gieo vần vẫn được coi là kỹ thuật hàng đầu của rap, thậm chí là “ngón võ” biểu đạt tài năng của người chơi rap, bên cạnh vị trí quan trọng bậc nhất của flow (nhịp chảy trong rap) hay vai trò không thể phủ nhận của punchline (câu rap dứt điểm, chứa mục tiêu, được ví như pha ghi bàn tung lưới trên sân cỏ).
Những đoạn rap của Sơn Tùng M-TP thường có rất ít vần. Anh thường chỉ dùng vần đơn, thậm chí nhiều câu không vần. Những cách chơi chữ (word play) ấn tượng, ẩn dụ cũng rất ít ỏi. Bù lại, Sơn Tùng M-TP có một chất giọng tốt, cũng là cơ sở để anh trở thành một ca sĩ dù từng gắn bó với một diễn đàn rap có tiếng.
Sơn Tùng M-TP mạnh nhất về flow nhưng cách gieo vần không quá ấn tượng.
Trao đổi với Zing, Rhymastic nhận định phần rap của Sơn Tùng M-TP không phải là không có vần, chỉ có điều vần chưa ấn tượng.
“Rap của Sơn Tùng M-TP vẫn có vần nhưng đó không phải là đặc trưng hay thế mạnh. Sơn Tùng vẫn có kỹ năng rap. Sơn Tùng dùng flow linh hoạt và là người có tư duy về flow. Nhưng do Sơn Tùng muốn nhìn nhận như một nghệ sĩ hơn là rapper nên điều ấn tượng ở Sơn Tùng là rap kết hợp với giai điệu giống như JustaTee vậy”, anh nói.
Nhiều người đồng tình là trong 3 trụ cột của rap (flow, vần, punchine), Sơn Tùng M-TP mạnh nhất về flow. Anh có những flow chắc nịch nhưng vẫn linh hoạt. Như trong Remember Me của Sơn Tùng M-TP, người nghe vẫn có thể tìm thấy fast flow (flow nhanh) nhưng đôi khi cũng ở sáng tác này, anh cũng có flow chậm rãi, một số đoạn có thể nghe rõ từng từ.
Sơn Tùng M-TP cũng có thế mạnh trong việc đặt flow vào nền nhạc do chính anh và cộng sự sáng tạo. Thực tế đây cũng là một kỹ thuật đáng bàn của dân rap. Như ví von của một rapper có tiếng, mối quan hệ giữa flow và nền nhạc không khác nước và vật chứa nước. Nước có thể đựng trong bát, có thể đổ trong bình, cũng có thể chứa ở sông, hồ. Flow hiệu quả được cho phải linh hoạt như nước.
Xét về punchline - trụ còn lại của rap - Sơn Tùng M-TP không sở hữu những punchline quyền cước do bản thân anh cũng không sở hữu lối chơi chữ ấn tượng. Nam ca sĩ cũng không phải gương mặt thiện chiến của battle rap (rap chiến) để phải vận dụng punchline để chứa đựng "chiến ý".
Song, Sơn Tùng M-TP biết sử dụng một số punchline để truyền tải tuyên ngôn cá nhân dù cũng có lần cách biểu đạt nhận phản ứng, bị cho là ngông cuồng như màn trình diễn rap trên truyền hình cách đây vài năm:
“Lãng tử hào hoa / It’s me, Sơn Tùng / Cái tên được săn lùng với phong cách điên khùng / Lấy bút làm khẩu súng / Nét mực và nòng súng khai hỏa cất cánh dứt bỏ mọi xiềng xích không nao núng / Xoáy vào trong tâm anh tỏa sáng như sao trời / Ở trên đây cười nhếch mép luôn rạng ngời / Đừng bám đuôi không thôi sẽ bị đánh tơi bời”.