Thời điểm mùa đông xuân, thời tiết lạnh ẩm ướt cộng với ô nhiễm môi trường là điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển. Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, hiện chưa ghi nhận sự bất thường về số lượng bị cúm cũng như chủng virus cúm.
Lùng mua “thần dược” giá trên trời
Kết quả giám sát trọng điểm bệnh cúm tại khu vực miền Bắc cho thấy chủng gây bệnh chủ yếu là chủng cúm A (H1N1) và cúm B. Chưa ghi nhận chủng virus cúm mới, chưa thấy có đột biến gen làm tăng độc tính hay gây kháng thuốc ở các chủng virus cúm lưu hành trên người tại Việt Nam.
Cục Y tế dự phòng cũng nhấn mạnh bệnh cúm hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất là chăm sóc, nâng cao thể trạng, theo dõi sức khỏe để không bội nhiễm và không lây bệnh cho người khác. Đặc biệt, hằng năm người dân cần tiêm vaccine để phòng ngừa bệnh trước khi cúm vào mùa.
Thời gian gần đây, loại thuốc có tác dụng hỗ trợ điều trị cúm là Tamiflu đang bị thổi phồng là “thần dược trị cúm” khiến người dân đổ xô tìm mua. Săn lùng ở các hiệu thuốc lớn nhỏ không được thì lùng sục trên mạng tìm cho bằng được. Ghi nhận trên một diễn đàn có lượng truy cập khá đông thì loại thuốc này được nhiều người mua bán tấp nập và chuyền tay nhau khi mua xài không hết.
Có nhiều loại thuốc Tamiflu với nhiều mức giá khác nhau như hàng công ty (nhập khẩu và phân phối qua công ty) hoặc hàng xách tay. Hàng xách tay chủ yếu từ Nga về với giá dao động 600.000-700.000 đồng/vỉ. Còn hàng công ty giá “chát” hơn, không dưới 2 triệu đồng/vỉ, giá bán lẻ mỗi viên khoảng 300.000 đồng.
Ngoài ra, nhiều người còn bán thuốc trên mạng với chia sẻ thuốc này có tác dụng điều trị dự phòng cúm. “Đối với người nhà tiếp xúc thường xuyên với bệnh nhân bị cúm, cho dù không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của bệnh vẫn nên sử dụng thuốc Tamiflu để điều trị dự phòng. Thời gian điều trị dự phòng kéo dài 10-42 ngày. Liều dùng điều trị dự phòng là mỗi ngày một viên Tamiflu 75 mg...” - một người bán thuốc xách tay từ Nga tên KL chia sẻ.
BV Nhi đồng 1 rất hiếm xài Tamiflu
Nhận định về tình trạng “săn” thuốc Tamiflu là bất thường trong thời điểm bày, BS Trương Hữu Khanh, chuyên Khoa nhiễm - thần kinh BV Nhi đồng 1 TP.HCM, cho hay: “Công dụng của thuốc Tamiflu đang bị thổi phồng quá mức. Người dân không trang bị đủ kiến thức rất dễ bị cuốn theo, không loại trừ đây là các hành vi trục lợi”.
BS Khanh cho hay riêng tại BV Nhi đồng 1, mỗi ngày dù khám gần 6.000 trẻ ngoại trú nhưng thời gian gần đây, không một bé nào được chỉ định Tamiflu. Trong khu vực nội trú cũng rất hiếm có trẻ cần bàn dùng thuốc này.
Quay trở lại quá khứ, Việt Nam và các nước khác đã có một đợt dùng rất nhiều Tamiflu, đó là vào năm 2009. Lúc này loại cúm mới xuất hiện hay còn gọi là “cúm lợn” nên gần như mọi người trên thế giới chưa có miễn dịch với nó. Còn ở thời điểm hiện nay, nếu có cúm thì chắc chắn đó không phải là loại cúm mới, vì cúm mới chắc chắn sẽ lây ra toàn quốc và toàn thế giới chứ không thể loanh quanh một miền.
“Không phải là cúm mới thì không có mối đe dọa mới. Không đe dọa mới thì phải dùng đúng biện pháp điều chuẩn từ xưa đến giờ, nghĩa là không dùng Tamiflu tràn lan. Trong y khoa có rất nhiều hội chứng biểu hiện giống cúm và do rất nhiều virus khác nên dùng Tamiflu chắc chắn không tác dụng. Ngay cả nhiễm virus thì cũng điều trị triệu chứng là chính bằng cách nghỉ ngơi, uống đủ nước, giảm ho, giảm sổ mũi và hạ sốt khi cần” - BS Khanh khuyến cáo.
Cũng theo BS Khanh, người dân mua thuốc Tamiflu trên mạng rất dễ gặp phải hàng giả và trôi nổi, rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, Tamiflu chỉ có hàm lượng duy nhất dùng cho người lớn và rất khó dùng cho trẻ em, chỉ điều dưỡng và bác sĩ mới biết cách chia liều sao cho đúng lứa tuổi. Còn cách tự mua, tự chia liều như hiện nay sẽ rất dễ dẫn tới quá liều hoặc thiếu liều. Chưa kể dùng Tamiflu vô tội vạ sẽ gây ra kháng thuốc.
Để phòng ngừa cúm, người dân nên tiêm vaccine cúm mùa để tăng cường miễn dịch, đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng đúng cách. Cần giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng; hạn chế tiếp xúc với người bị hoặc nghi ngờ bị mắc cúm, sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết. Đặc biệt, không tự ý mua, sử dụng thuốc Tamiflu. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi nên đến cơ sở y tế.
Khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế
Đã từng có những báo cáo nghiên cứu thuốc Tamiflu có một tác dụng phụ hết sức nguy hiểm là tạo ra ý định tự sát cho người uống. Do đó, người dân nên tỉnh táo, không nên đổ xô mua thuốc Tamiflu bằng mọi giá để trị cúm hoặc điều trị dự phòng cúm như quảng cáo trên mạng.
BS TRƯƠNG HỮU KHANH, BV Nhi đồng 1 TP.HCM