Cà pháo từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc trong mâm cơm ngày hè oi ả của người Việt Nam. Tuy nhiên, món ăn hấp dẫn này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ không tốt đối với sức khỏe mà không phải ai cũng biết. Đặc biệt có những người không nên ăn cà pháo, đặc biệt là cà muối xổi.
Theo Đông y, cà pháo vị ngọt, tính hàn, có tác dụng tán huyết, tiêu viêm, chỉ thống, nhuận tràng, lợi tiểu, trị thũng thấp độc, trừ hòn cục trong bụng, ho lao. Đông y gọi quả cà là di tử hay giả tử, ải qua. Dân gian còn gọi là cà ghém, cà pháo, cà muối.
Ăn cà muối xổi tốt không?
Nhiều ý kiến trái chiều về việc ăn cà muối xổi, thực chất ăn cà muối xổi có thể mang lại một số lợi ích cho cơ thể:
- Cung cấp một số chất dinh dưỡng. Theo nghiên cứu cứ 100g cà pháo cung cấp 1,5g protein bao gồm đủ các acid amin cần thiết cho cơ thể, 12 mg canxi, 0,7 mg sắt, magiê 18mg, 16mg phospho, 221g kali, 0,3mg kẽm, bên cạnh đó cũng còn chứa cả đồng và selen. Một số loại vitamin như tiền vitamin A, vitamin C, vitamin B1, B2, PP cũng có trong cà pháo.
- Cà pháo chứa lợi khuẩn có lợi cho quá trình tiêu hoá thức ăn: Khi cà được muối xổi tức là có sự lên men xảy ra, vi khuẩn có lợi giúp phá hủy liên kết của một số loại thức ăn khó tiêu, cũng như một số các đường tự nhiên.
- Giúp chúng ta ăn ngon miệng hơn: Một số chất trong cà muối giúp kích thích vị giác, tạo cảm giác ăn uống ngon miệng hơn.
- Bổ sung chất xơ cho cơ thể hạn chế tình trạng táo bón và những ảnh hưởng của việc tạo bón gây ra như bệnh trĩ.
Tuy nhiên, ăn cà muối xổi cũng ảnh hưởng sức khỏe như:
- Loại quả này lại chứa một lượng độc tố gây hại cho sức khỏe khi ăn không đúng cách như solanin. Đây là một loại độc tố rất nguy hiểm. Cà pháo xanh chứa lượng solanin cao hơn nhiều so với quả chín. Do đó, khi ăn cần cẩn trọng, lựa chọn những quả đã chín, không nên ăn cà khi chưa chín hẳn. Ở mức độ nhỏ Solanine rất độc có thể gây rối loạn tiêu hóa và thần kinh gây cảm giác đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, tiêu chảy, đau rút ở dạ dày, khô rát cổ họng, sốt, bệnh vàng da, giãn đồng tử và giảm thân nhiệt, ảo giác, mất cảm giác.
- Tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Một nghiên cứu đánh giá 2 nhóm người thấy những người ăn nhiều những thực phẩm ngâm muối (cà muối, dưa muối...) thì tỉ lệ ung thư dạ dày cũng cao hơn rất nhiều những người ít ăn nhóm thực phẩm này.
- Nguy cơ tăng huyết áp. Nếu ăn quá nhiều các loại thức ăn ngâm muối thì cơ đã đã nạp một lượng lớn natri làm tăng nguy cơ cao huyết áp.
Những người không nên ăn cà muối xổi
Những người bị bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng: Do trong cà muối có nhiều gia vị như ớt, muối hay khi lên men nên chúng đều ảnh hưởng không tốt đến dạ dày, vì thế những người có tiền sử mắc bệnh này nên hạn chế ăn.
Người mắc bệnh tim mạch, huyết áp, bệnh gan: Cà muối thường có nhiều muối nên khuyên tránh dùng ở người bệnh tim, tăng huyết áp hoặc bệnh gan, bệnh thận vì muối và các gia vị kích thích có thể làm tăng những nguy cơ ảnh hưởng làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Người bị rối loạn tiêu hóa: Các loại ngâm muối, đặc biệt là cà muối xổi có thể không đảm bảo loại trừ hoàn toàn được các loại vi sinh vật gây bệnh có trong thực phẩm, do vậy có thể làm tình trạng rối loạn đường tiêu hóa trở lên nguy hiểm hơn.
Phụ nữ mang thai: Khi mang thai, đường tiêu hóa của phụ nữ trở nên nhạy cảm hơn, nhất là khi ốm nghén, trong khi cà muối xổi có thể trở thành một thực phẩm kích thích, làm tăng cảm giác đầy bụng, buồn nôn. Hơn nữa, vì không chắc chắn về độ an toàn của các thực phẩm và các chất phụ gia đưa vào trong cà muối có thể ảnh hưởng như thế nào đến mẹ bầu và em bé trong bụng. Do vậy, các mẹ bầu nên tránh các loại thực phẩm này.
Trẻ em: Vì hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn chỉnh, nên cha mẹ cần tránh cho trẻ ăn những món ăn lên men và không đảm bảo vệ sinh.
Người đang bị ốm thì không nên ăn cà muối do chất solanin có trong cà là chất độc nên với người đang ốm không nên ăn.
BS. Đặng Xuân Thắng