Bé 10 tháng tuổi bị Amip “ăn não”, tình trạng nguy kịch

Bệnh viện Nhi đồng 1 đang điều trị cho 1 trường hợp trẻ mới 10 tháng tuổi đã bị Amip ăn não. Bệnh Amip “ăn não” là bệnh gây ra do ký sinh trùng có tên khoa học là Naegleria fowleri. Đây là một bệnh hiếm gặp nhưng lại gây tổn thương não nặng nề, dẫn đến tử vong trong hơn 95% các trường hợp.

Trong thời gian gần đây khoa Hồi sức Nhiễm – Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp nhận một trường hợp trẻ 10 tháng tuổi nhập viện với triệu chứng sốt cao 3 ngày, nôn ói nhiều và lừ đừ.

Trẻ hoàn toàn khỏe mạnh trước đây. Sau nhập viện khoảng 8 giờ, trẻ lên cơn co giật toàn thân nhiều lần kèm rối loạn tri giác rồi hôn mê sâu, không đáp ứng với các kích thích, trẻ được đặt nội khí quản giúp thở.

Xét nghiệm cho thấy có tình trạng nhiễm trùng (chỉ số CRP: 151 mg/L). Siêu âm não và chụp cắt lớp vi tính sọ não ghi nhận có dãn não thất cấp tính, dịch não tủy vàng đục, 4032 tế bào bạch cầu (80% đa nhân), lactate dịch não tủy 11,8 mmol/L, protein dịch não tủy 6,9 g/L. Các xét nghiệm nuôi cấy tác nhân thông thường trong máu và dịch não tủy đều âm tính.

Vì diễn tiến lâm sàng và xét nghiệm của bé diễn tiến xấu nhanh, bác sĩ quyết định làm PCR đa tác nhân trong dịch não tủy và xác định được ký sinh trùng Naegleria fowleri trong dịch não tủy với số lượng copies rất cao (3,3x107 copies). Kết quả này sau đó đã được xác nhận lại bằng soi tươi phát hiện có amip “ăn não” trong mẫu dịch não tủy của bệnh nhi.

Đây là bệnh hiếm gặp, số lượng ca bệnh trên toàn thế giới vẫn còn rất ít. Theo khuyến cáo của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các thuốc được sử dụng để điều trị amip “ăn não” bao gồm Fluconazole, Amphotericin B, Rifampicin, Azithromycin và Dexamethasone.

Hiện tại bé vẫn đang được điều trị tích cực với thở máy, dẫn lưu não thất ngoài để giảm áp lực nội sọ, chống phù não, kháng sinh phổ rộng và một số các thuốc khác.

Nói về amip ăn não, Naegleria fowleri là một ký sinh trùng đơn bào, thuộc lớp chân giả và là loài Naegleria duy nhất gây bệnh ở người.

Amip sống được ở nhiệt độ trên 30 độ C và chịu được nhiệt độ lên đến 45 độ C trong môi trường tự do. Amip thường được tìm thấy trong các khu vực nước ngọt ấm, chẳng hạn như ao, hồ, sông, suối nước nóng, đất ẩm, chưa có bằng chứng ghi nhận ký sinh trùng có thể tồn tại trong môi trường nước biển. Amip xâm nhập vào não bộ của người thông qua niêm mạc đường mũi.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh thường không đặc hiệu và giống với các triệu chứng của viêm màng não do tác nhân vi khuẩn thông thường như nhức đầu, sốt, buồn nôn, nôn…, do đó chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu thường khó khăn và chậm trễ.

Bệnh tiến triển nhanh chóng dẫn đến hôn mê và tử vong nhanh trong vòng 1 đến 18 ngày sau khi khởi phát bệnh. Chẩn đoán xác định bệnh cần dựa vào các xét nghiệm chuyên sâu như soi tươi tìm amip trong dịch não tủy, xét nghiệm PCR để xác định DNA của amip.

Qua trường hợp trên, các Bác sĩ khuyến cáo người dân sử dụng nguồn nước sạch, hạn chế sinh hoạt và tắm rửa ở những nơi có nguồn nước bẩn.