Bệnh này có 2 mặt hư - thực, hư là khí hư, thận hư, thực là thấp nhiệt uất kết khí trệ không lưu hành. Dưới đây là các chứng bệnh và điều trị.
Hư chứng
1. Khí hư: Có thai đi tiểu từng giọt không thông hoặc tiểu luôn mà ít, rốn và bụng căng đau, mặt trắng nhợt, tim hồi hộp, hơi thở đoản, đầu nặng choáng váng, tinh thần mệt mỏi, sức lực kém, đại tiện không khoan khoái, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi mỏng, mạch trầm trì hoặc trầm hoạt vô lực
2. Thận hư: Có thai đi tiểu luôn mà giọt ngắn rồi tiểu không thông, bụng dưới căng đau, nằm không được, mặt mày xám ngắt chân tay sưng húp, mình mẩy mỏi mệt, choáng đầu sợ lạnh, chân tay mỏi rũ, đại tiện phân lỏng hoặc tiêu chảy lúc tờ mờ sáng, chất lưỡi nhợt, rêu mỏng, mạch trầm trì hoặc trầm hoạt vô lực.
 |
| Ảnh minh họa. |
Thực chứng
1. Thấp nhiệt:
Mang thai được vài tháng đi tiểu vàng và ngắn, rồi bí tiểu, thậm chí bụng dưới đau, nằm ngồi chẳng yên, mặt mày ửng đỏ, lòng buồn bực, nóng trong đầu nặng mà tối sầm, miệng đắng, đại tiện táo bón, hoặc tiêu lỏng mà không khoan khoái, chất lưỡi hơi đỏ, rêu trắng nhớt hoặc vàng nhớt, mạch hoạt sác.
2. Khí trệ: Có thai 7 - 8 tháng bỗng nhiên tiểu không thông, bụng dưới căng tức trong lòng bứt rứt không nằm được, ăn uống như thường, rêu lưỡi bình thường, mạch trầm huyền.
Điều trị
Có thai bí tiểu phần nhiều vì thai khí sa xuống chèn ép bàng quang mà gây ra. Cách chữa chủ yếu là nâng thai khí lên, xét xem vì hư, vì nhiệt hay vì trệ mà phân biệt chữa.
Phương thuốc
1. Cử thai tứ vật thang: Tứ vật thang gia sâm, truật, thăng ma, trần bì sắc uống. Tác dụng nâng thai khí.
2. Kim quỹ thận khí hoàn: Từ lục vị hoàn gia nhục quế một phần phụ tử (nướng) một phần. Các vị tán bột, luyện mật làm bằng hạt ngô đồng liều uống 13 - 20 viên, ngày uống 2 lần uống với rượu. Tác dụng ôn thận hóa khí, hành thủy.
3. Tam bổ hoàn: Hoàn liên, hoàng cầm, hoàng bá, hoạt thạch tán mịn luyện mật làm hoàn cỡ 0,03g, liều uống 15 viên. Tác dụng thanh trừ nhiệt thấp
4. Phân khí ẩm: Trần bì, cát cánh, chỉ xác, phục linh, tô ngạch, bán hạ, chi tử sao, đại phúc bì, cam thảo, bạch truật sắc uống, tác dụng điều khí hành trệ.