Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra về một số nội dung đối với Dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Đây là dự án được Thủ tướng giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm đầu mối đầu tư.
Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, Thanh tra Chính phủ kết luận đơn vị này cùng một số tổ chức, cá nhân của cơ quan quản lý có thẩm quyền đã có nhiều vi phạm.
Tự ý quy đổi tổng mức đầu tư để "lách" cửa trình Quốc hội
Về chủ trương đầu tư, Thanh tra Chính phủ xác định dự án, công trình có quy mô vốn đầu tư từ 20.000 tỷ đồng trở lên, trong đó có sử dụng từ 30% vốn Nhà nước là dự án, công trình quan trọng quốc gia, sẽ do Quốc hội xem xét và thông qua chủ trương đầu tư.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 được Hội đồng thẩm định của PVN thẩm định có tổng mức đầu tư hơn 31.500 tỷ đồng tại thời điểm quý I/2010, trong đó vốn chủ sở hữu là 30% - thuộc diện do Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư.
Nhưng PVN và Bộ Công Thương lại đề xuất Thủ tướng quy đổi tổng mức đầu tư dự án về mặt bằng giá năm 2006 là gần 18.500 tỷ đồng để không trình qua Quốc hội; kiến nghị Thủ tướng giao Hội đồng quản trị PVN quyết định là không đúng quy định.
Trách nhiệm thuộc này về PVN, Bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân tham mưu, đề xuất, chỉ đạo đối với chủ trương đầu tư dự án.
 |
| Khi dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 chưa được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Hội đồng quản trị PVN đã phê duyệt quyết định đầu tư dự án. Ảnh: Lê Hiếu. |
Ngoài ra, khi dự án chưa được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, Hội đồng quản trị PVN căn cứ Công văn 800 do Phó thủ tướng ký và hồ sơ thẩm định dự án của PVN để phê duyệt quyết định đầu tư dự án là không đúng quy định.
Về thẩm định, quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án, PVN có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án lần 1 với tổng mức đầu tư từ hơn 31.500 tỷ đồng thành hơn 34.000 tỷ đồng và quyết định điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lần 2 là gần 41.800 tỷ đồng.
Quá trình thực hiện thủ tục điều chỉnh dự án lần 1, PVN chưa báo cáo Thủ tướng nhưng đã thẩm định và quyết định điều chỉnh là thực hiện không đúng quy định. Việc điều chỉnh tổng mức đầu tư lần 2 lên gần 41.800 tỷ đồng cũng không đúng quy định.
Trách nhiệm này thuộc PVN, Bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định điều chỉnh dự án.
Chỉ định thầu cho đơn vị thiếu năng lực, làm phát sinh chi phí
Trong vấn đề chỉ định thầu, PVN chưa xác định các điều kiện để được chỉ định thầu đối với gói thầu EPC dự án nhưng đã đề xuất, được Bộ Công Thương đồng ý, trình Thủ tướng xem xét, ủy quyền cho Hội đồng quản trị PVN quyết định.
Ngày 11/6/2010, Phó thủ tướng có văn bản số 978 đồng ý về nguyên tắc việc chỉ định thầu 2 dự án, trong đó có Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2.
PVN chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục nhưng đã đồng ý chủ trương giao PVC thực hiện gói thầu EPC dự án.
Đáng nói, PVC chưa làm Tổng thầu EPC các dự án lớn tương tự như Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, hồ sơ năng lực của PVC chưa đáp ứng yêu cầu.
 |
| Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng tiếp tục cho thực hiện kết luận về việc xử lý vướng mắc liên quan tới Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, sớm đưa dự án vào hoạt động. Ảnh: Lê Hiếu. |
Sau khi ký kết hợp đồng, PVC đã thực hiện không đúng cam kết là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dự án chậm tiến độ, phát sinh tăng chi phí, trong đó có chi phí trả lãi tiền vay từ năm 2016 đến 2019 là 81,867 triệu USD.
Trách nhiệm trong việc chỉ định thầu được Thanh tra Chính phủ xác định thuộc PVN, PVC, Bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong việc tham mưu, đề xuất, chỉ đạo và quyết định.
Điều chỉnh giá hợp đồng, tăng hơn 5.456 tỷ
Về việc điều chỉnh giá hợp đồng EPC dự án, Thanh tra Chính phủ xác định sau khi điều chỉnh tổng mức đầu tư lần 2 của dự án (gần 41.800 tỷ), PVN và PVC đã ký phụ lục bổ sung, theo đó giá trị hợp đồng tạm tính trước thuế VAT là hơn 948 triệu USD và hơn 10.700 tỷ đồng, tăng 27,708 triệu USD và hơn 4.800 tỷ đồng (tương đương tăng hơn 5.456 tỷ đồng), chủ yếu do điều chỉnh khối lượng, đơn giá thuộc phạm vi hợp đồng EPC đã ký. Việc này là không đúng quy định.
Thanh tra Chính phủ kết luận Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 có nhiều tồn tại, vi phạm. Để khắc phục những tồn tại này, tránh lãng phí tiền vốn của Nhà nước đầu tư vào dự án, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng tiếp tục cho thực hiện kết luận của Thủ tướng tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc xử lý vướng mắc liên quan tới Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, sớm đưa dự án vào hoạt động.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm với các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có những vi phạm, khuyết điểm đã được nêu trong kết luận thanh tra.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh dự án này đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm.