39 thi thể trong container: Buôn người hay tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài?

Thảo luận tại Quốc hội sáng 4/11, về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao; công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2019, Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã đề cập tới thảm kịch 39 người thiệt mạng trong xe container ở Anh mới đây, đặc biệt trong số đó các nạn nhân có người Việt Nam.

Đại biểu Cường nói rằng, cả thế giới bàng hoàng trước vụ 39 người chết trong container ở Anh. Càng đau xót hơn khi biết trong số các nạn nhân có công dân Việt Nam và cũng có thể tất cả 39 người đều là người Việt Nam. Đồng thời, vị đại biểu tỉnh Quảng Bình gửi lời chia buồn sâu sắc đến các gia đình nạn nhân và bày tỏ sự căm phẫn đối với những kẻ phạm tội buôn bán người; tổ chức, môi giới người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh,nạn buôn người, đưa người qua biên giới trái phép là vấn nạn chung của toàn thế giới và không dễ giải quyết.

“Trong sự việc này, các cơ quan chức năng Việt Nam đã kịp thời có hành động khởi tố vụ án và phối hợp với nước sở tại để xử lý các công việc liên quan, động viên, chia sẻ gia đình các nạn nhân. Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn những kẻ phạm tội phải bị xử lý kịp thời. Phải có những nhìn nhận, đánh giá nghiêm túc, rút ra bài học kinh nghiệm để không còn những vụ việc tương tự xảy ra", Đại biểu Cường nhấn mạnh.

Ông Cường cũng nêu lên thực tế, nguyên nhân dẫn tới sự việc đau lòng vừa qua là do hành vi lôi kéo, dụ dỗ của những kẻ trong đường dây buôn người, đưa người qua biên giới trái phép cũng như nhận thức hạn chế của các nạn nhân, đồng thời cũng cho rằng, còn có nguyên nhân từ hạn chế trong thực hiện trách nhiệm, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước.

Khẳng định thực trạng người Việt Nam đi lao động chui ở nước ngoài không phải vấn đề mới, Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường chỉ rõ, công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục nhằm phổ biến, nâng cao nhận thức cho người dân về mức độ nguy hiểm của những đường dây buôn người, đưa người trái phép qua biên giới còn hạn chế và trách nhiệm này là của chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, Đại biểu cũng cho rằng, việc quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, an ninh biên giới, xuất - nhập cảnh, giải quyết việc làm cho người lao động, tổ chức đưa người dân đi lao động ở nước ngoài theo con đường chính thức... cũng còn hạn chế. Từ đó, Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường đề nghị các cơ quan tư pháp trung ương làm rõ hơn trách nhiệm quản lý nhà nước trong vụ việc này, đồng thời, cần rút ra bài học kinh nghiệm nhằm kịp thời khắc phục hạn chế, bất cập trong quản lý nhà nước.

Tranh luận lại với ý kiến của Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, cho biết đây là sự việc đau lòng, một thảm họa nhân đạo gây chấn động quốc tế trong thời gian qua và nhấn mạnh, đây là vụ việc xảy ra tại nước Anh, do vậy, kết luận về tội danh gì, do nước Anh quy định. Còn ở pháp luật Việt Nam thì hành vi này không phải là buôn người mà là hành vi "tổ chức, môi giới người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép" quy định tại điều 349 của Bộ luật Hình sự.

“Hiện nay, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an tỉnh Nghệ An tiến hành khởi tố vụ án và đến ngày 3/11, Công an tình này đã bắt giữ 8 đối tượng có liên quan đến đường dây. Chúng tôi sẽ làm nghiêm và thực hiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Chính phủ và Quốc hội”, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu nói.

Tranh luận với đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, luật sư Nguyễn Văn Chiến – Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng, trường hợp nghi phạm tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép, có thể nhằm mục đích cung cấp những người này cho những nhóm buôn người theo đặt hàng từ trước. Nếu như có hành vi móc nối, thông đồng như vậy là đã có dấu hiệu của hành vi buôn người. Còn nếu không có yếu tố buôn người để thực hiện những loại tội phạm khác như cung cấp cho thị trường lao động bất hợp pháp, thị trường mại dâm, ma túy, mua bán nội tạng thì đó là hành vi tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép.

Theo luật sư Chiến, dù là buôn người hay tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép, vừa qua, Công an tỉnh Nghệ An cũng đã có biện pháp mạnh mẽ, bắt giữ 8 người có dấu hiệu vi phạm về tổ chức đưa người ra nước ngoài để điều tra. Đây là hành động rất tích cực của cơ quan Công an để ngăn chặn các hành vi buôn người hay tổ chức đưa người ra nước ngoài lao động trái phép.

“Tuy nhiên, vấn đề cả xã hội đang quan tâm và đang đặt ra là trách nhiệm của cơ quan công an thế nào? Trách nhiệm của cơ quan du lịch thế nào, đặc biệt là trách nhiệm của chính quyền địa phương nơi mà những nạn nhân này cư trú, tại sao người dân ra nước ngoài mà không quản lý được. Ngoài ra, cũng đặt ra vấn đề là phải tăng cường phối hợp mạnh mẽ hơn đối với cả các cơ quan chức năng, trong đó có cơ quan công an và đặc biệt cơ quan du lịch, nếu đưa người ra nước ngoài phải quản lý để không xảy ra những vụ việc tương tự”, Đại biểu Nguyễn Văn Chiến nêu ý kiến.