Ngày 03/09/2025, bà Nguyễn Thị Duyên Hồng - Hiệu trưởng Trường Mầm Non Bông Sen đã ký Quyết định số 99/QĐ-MNBS phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Cung cấp thực phẩm tươi sống, thực phẩm khô và gia vị cho trường mầm non Bông Sen năm học 2025-2026".

Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Dịch vụ Thực phẩm Nam Quân (MST: 0317820121) với giá trúng thầu là 2.196.480.000 đồng, bằng với giá gói thầu được duyệt. Đáng chú ý, hình thức lựa chọn nhà thầu được áp dụng là "Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt", một cơ chế được quy định riêng trong pháp luật về đấu thầu.

Nhà thầu với tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối

Theo dữ liệu, Công ty TNHH Dịch vụ Thực phẩm Nam Quân, do ông Huỳnh Tấn Lộc làm giám đốc, có địa chỉ tại huyện Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh, được thành lập vào ngày 29/05/2023. Mặc dù mới hoạt động trong một thời gian ngắn, doanh nghiệp này đã ghi nhận một lịch sử đấu thầu đáng kinh ngạc.

Thống kê cho thấy, trong năm 2025, Công ty Thực phẩm Nam Quân đã tham gia 45 gói thầu và trúng cả 45 gói, đạt tỷ lệ thành công 100%. Tính từ khi thành lập, doanh nghiệp này đã tham gia tổng cộng 57 gói thầu và cũng đã trúng toàn bộ 57 gói, chưa ghi nhận trượt thầu hay có gói thầu bị hủy.

Tổng giá trị các gói thầu mà Công ty Thực phẩm Nam Quân đã trúng với vai trò độc lập lên tới hơn 82,3 tỷ đồng. Hầu hết các gói thầu này đều tập trung tại thị trường TP. Hồ Chí Minh (56/57 gói) và có nội dung tương tự nhau: cung cấp thực phẩm, suất ăn học đường cho các cơ sở giáo dục công lập.

Những chủ đầu tư "quen thuộc"

Phân tích sâu hơn cho thấy một quy luật đáng chú ý trong hoạt động trúng thầu của Công ty Thực phẩm Nam Quân. Doanh nghiệp này dường như có "duyên" với một số chủ đầu tư nhất định, khi liên tiếp được lựa chọn ở nhiều gói thầu.

Điển hình là tại Trường Mầm non Hoa Hồng, Công ty Thực phẩm Nam Quân đã tham gia và trúng cả 10 gói thầu do đơn vị này mời thầu, với tổng giá trị hơn 2,5 tỷ đồng. Tương tự, tại Trường Mầm Non Rạng Đông 5A, nhà thầu này cũng trúng cả 3 gói thầu tham gia. Tại Trường Mầm Non Hướng Dương, cả 2 gói thầu có sự tham gia của Nam Quân đều có kết quả trúng thầu.

Việc một nhà thầu liên tiếp trúng nhiều gói thầu tại cùng một chủ đầu tư có thể cho thấy năng lực và uy tín của nhà thầu đó. Tuy nhiên, khi hiện tượng này diễn ra với tần suất cao và tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối, dư luận có quyền đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh và minh bạch của các gói thầu.

Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt và những băn khoăn

Trở lại với gói thầu hơn 2,1 tỷ đồng tại Trường Mầm Non Bông Sen, việc áp dụng hình thức "lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt" là một điểm nhấn cần xem xét.

Theo Nghị định số 214/2025/NĐ-CP, gói thầu "cung cấp suất ăn, bữa ăn học đường hoặc mua thực phẩm, nguyên liệu... cho học sinh bán trú, nội trú tại cơ sở giáo dục công lập" thuộc trường hợp được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu đặc biệt (điểm n khoản 4 Điều 84).

Quy trình thực hiện được quy định tại khoản 1 Điều 85, theo đó, chủ đầu tư sẽ lập, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, sau đó "thương thảo, hoàn thiện hợp đồng với nhà thầu được xác định có đủ năng lực, kinh nghiệm" trước khi phê duyệt kết quả và ký kết hợp đồng.

Quy định này cho phép một quy trình tinh gọn, linh hoạt hơn so với đấu thầu rộng rãi. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư. Vấn đề cốt lõi nằm ở khâu: "xác định nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm" để tiến tới thương thảo. Quy trình này đã được Trường Mầm Non Bông Sen thực hiện như thế nào? Căn cứ vào đâu để xác định chỉ có Công ty Thực phẩm Nam Quân là đơn vị phù hợp mà không cần qua một quy trình lựa chọn cạnh tranh hơn? Liệu có các nhà cung cấp tiềm năng khác đã được xem xét hay không? Đây là những câu hỏi dư luận quan tâm làm rõ để đảm bảo tính khách quan và hiệu quả kinh tế của gói thầu.

Trao đổi với phóng viên Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) cho biết: "Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã có những quy định rất cụ thể về các trường hợp đặc biệt nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đặc biệt là các dịch vụ thiết yếu như suất ăn học đường. Tuy nhiên, tinh thần xuyên suốt của luật vẫn là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả. Việc cho phép thương thảo trực tiếp không có nghĩa là chủ đầu tư được bỏ qua khâu khảo sát, đánh giá thị trường. Chủ đầu tư phải có trách nhiệm chứng minh việc lựa chọn của mình là tối ưu và phải chịu trách nhiệm giải trình về quyết định đó."

Dưới góc độ chuyên môn, chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt chia sẻ: "Một tỷ lệ trúng thầu 100%, đặc biệt là với một nhà thầu mới tham gia thị trường, là một hiện tượng rất hiếm gặp trong môi trường đấu thầu cạnh tranh. Điều này cho thấy các gói thầu mà doanh nghiệp này tham gia có thể có tính cạnh tranh không cao. Kể cả với hình thức lựa chọn đặc biệt, để đảm bảo hiệu quả, chủ đầu tư nên có các động thái như yêu cầu báo giá từ nhiều nhà cung cấp hoặc xây dựng một bộ tiêu chí rõ ràng để đánh giá và lựa chọn, tránh tình trạng chỉ định một nhà thầu 'quen mặt', có thể làm giảm tính cạnh tranh và ảnh hưởng đến hiệu quả chi tiêu công."

Hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cho giáo dục luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của xã hội. Do đó, việc đảm bảo quy trình lựa chọn nhà thầu được thực hiện một cách minh bạch, cạnh tranh không chỉ là yêu cầu của pháp luật mà còn là đòi hỏi chính đáng từ dư luận, nhằm đảm bảo mỗi đồng ngân sách hay các khoản đóng góp của phụ huynh được sử dụng một cách hiệu quả nhất.