Vì sao Tổng thống Trump quyết định thay thế McMaster bằng John Bolton?

Sự đồng điệu trong quan điểm về Triều Tiên và Iran đã khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định chọn ông John Bolton thay thế McMaster.

Theo Reuters, không như ông McMaster, người phản đối việc Tổng thống Trump tiến hành các biện pháp cứng rắn đối với hồ sơ hạt nhân Triều Tiên và Iran, ông John Bolton được cho luôn cổ vũ ông Trump tiến hành các biện pháp quân sự để “giải quyết nhanh chóng”.

Việc sa thải ông McMaster cũng được ông Trump công bố trên tài khoản Twitter cá nhân giống như vụ ông sa thải Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và chọn người thay thế là Giám đốc CIA Mike Pompeo.

Những biến động lớn về nhân sự trong Nhà Trắng cho thấy, ông Trump dường như muốn lựa chọn những người “biết lắng nghe” quan điểm của ông hơn là những người “có tư duy phản biện”.

Điều này xuất phát từ việc ông muốn có một đội ngũ “hoàn toàn thống nhất” về quan điểm trước cuộc gặp thượng đỉnh quan trọng với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un dự kiến diễn ra vào cuối tháng 5 tới.

Trước đó, đã có rất nhiều lời đồn đoán về việc ông McMaster sẽ phải ra đi giống như người tiền nhiệm Michael Flynn. Theo nhiều quan chức Mỹ thân cận với ông Trump, Tổng thống Mỹ từ lâu đã không còn chấp nhận được phong cách làm việc của ông McMaster và đã tính toán những phương án thay thế ông này.

Tuyên bố từ Nhà Trắng nêu rõ, ông Trump và ông McMaster đã “đạt được thỏa thuận chung” rằng ông McMaster phải ra đi. Chia sẻ trên tài khoản Twitter về sự ra đi của ông McMaster, Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Tôi rất cảm kích về sự phục vụ của Tướng H.R. McMaster, người đã hoàn thành xuất sắc công việc của mình. Ông ấy luôn là bạn tốt của tôi”.

Theo các quan chức Mỹ, Tổng thống Trump đã “hết kiên nhẫn” với ông H.R. McMaster sau khi những thông tin về việc ông Trump bị lãnh đạo lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ và các cố vấn- trong đó có ông McMaster- khuyến cáo không được chúc mừng Tổng thống Nga Vladimir Putin sau chiến thắng mà giới chức Mỹ nghi ngờ “có gian lận” trong cuộc bầu cử vừa qua.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết: “Cả ông Trump và ông McMaster đều đã trao đổi với nhau rất lâu về sự ra đi của Cố vấn An ninh Quốc gia. Giờ là thời điểm cả 2 cảm thấy phù hợp để ông Trump chỉ định đội ngũ mới nhằm chấm dứt những đồn đoán kéo dài liên tục. Đây không phải là quyết định nhất thời mà là kết quả sau các cuộc trao đổi giữa Tổng thống Trump và Cố vấn An ninh Quốc gia McMaster”.

Ông McMaster, 55 tuổi, sẽ tiếp tục đảm đương công việc hiện tại cho đến giữa tháng 4. Trong một tuyên bố liên quan, ông McMaster cũng đề nghị xin nghỉ hưu ở quân đội Mỹ nơi ông là tướng 3 sao.

Trước đó, có thông tin Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly định đưa ông McMaster vào một vị trí quan trọng trong quân đội Mỹ để ông đủ tiêu chuẩn trở thành tướng 4 sao.

Việc bổ nhiệm ông Bolton, 69 tuổi, trở thành Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ sẽ không cần phải được sự phê chuẩn của Thượng viện Mỹ. Điều này đồng nghĩa với việc ông sẽ lên nắm quyền ngay sau khi ông McMaster từ nhiệm.

Tuy nhiên, các chuyên gia về ngoại giao đã bày tỏ lo ngại, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc John Bolton sẽ sử dụng những kinh nghiệm quý báu của mình để “tạo dựng hình ảnh cá nhân” trên trường quốc tế thay vì phục vụ ông Trump.

Dù vậy, các chuyên gia cũng cho rằng, sự đồng nhất trong quan điểm về Triều Tiên và Iran chính là yếu tố quyết định khiến ông Trump bỏ qua mối lo ngại mà họ đã nêu.

“Ông Bolton từ lâu đã ủng hộ một cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào Triều Tiên và việc bổ nhiệm ông làm Cố vấn An ninh Quốc gia là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy ông Trump vẫn để ngỏ phương án này”, ông Abraham Denmark, quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ phụ trách Đông Á dưới thời Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh.

Cũng theo ông Denmark: “Chúng ta cũng cần tính đến khả năng Mỹ sẽ có cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Một cuộc chiến tranh thương mại sẽ là điểm khởi đầu cho sự cạnh tranh rộng rãi hơn về mặt địa-chính trị”.