Johatsu là thuật ngữ dùng để chỉ những người ở Nhật Bản cố tình biến mất khỏi cuộc sống mà không để lại dấu vết. Hiện tượng này xảy ra khắp nơi trên thế giới nhưng đặc biệt phổ biến và ngày một gia tăng ở Nhật Bản do các yếu tố văn hóa nhất định. Nợ nần, ly hôn, hay thậm chí bỏ việc cũng bị coi là những điều khó chấp nhận ở quốc gia Đông Á. Điều này khiến con đường tương lai của họ dần bị thu hẹp, chỉ còn vài sự lựa chọn: tự kết liễu cuộc đời thay vì sống với sự xấu hổ, "hùng hục" làm việc cho đến chết, hoặc trở thành "johatsu" - bốc hơi hoàn toàn khỏi cuộc sống.
"Johatsu" tại Nhật Bản phổ biến đến mức xuất hiện các công ty kinh doanh dịch vụ "giúp người bốc hơi". Các công ty này sẽ lên kế hoạch biến mất và cung cấp chỗ ở tạm thời tại các địa điểm bí mật cho các "johatsu" với mức giá dao động từ 50.000 - 300.000 yên. Nếu theo dẫn trẻ em hoặc là người trốn nợ, chi phí giúp "bốc hơi" có thể cao hơn nữa. Chủ sở hữu một công ty giúp "người bốc hơi" cho hay, mỗi năm, họ giúp từ 100 đến 150 người trở thành "johatsu".
 |
| Ảnh minh họa. |
Hiroki Nakamori, nhà xã hội học nghiên cứu hiện tượng "johatsu" trong nhiều năm chia sẻ, thuật ngữ trên bắt đầu được sử dụng tại Nhật Bản từ những năm 60, khi mọi người nhận ra rằng chỉ cần biến mất khỏi cuộc sống sẽ tốt đẹp cho cả họ và gia đình. "Ở Nhật Bản, việc ai đó 'bốc hơi' khá dễ dàng. Cảnh sát sẽ không can thiệp trừ khi có lý do khác như phạm tội hoặc tai nạn. Tất cả những gì gia đình có thể làm là thuê thám tử tư tìm kiếm và chờ đợi kết quả", ông Nakimori nói.
Quyền riêng tư là điều rất được coi trọng tại xứ Phù Tang, vì vậy những người quyết định trở thành "johatsu" hầu như có thể ẩn mình mà không lo bị phát hiện. Miễn là rời xa cuộc sống đang cố gắng trốn thoát, họ sẽ không cần bận tâm về việc bị phát hiện qua CCTV hoặc lịch sử sử dụng thẻ tín dụng tại các máy ATM, bởi người thân của họ không được phép truy cập video bảo mật và các giao dịch ATM.
"Tôi biết những điều trên có thể giống như việc đang theo dõi nhưng nếu như vậy thì bố mẹ sẽ chẳng bao giờ tìm lại được con cái. Với luật hiện hành, không có tiền, tất cả những gì tôi có thể làm là kiểm tra xem những thi thể vô danh có phải là con trai tôi hay không", mẹ của một "johatsu" 22 tuổi chia sẻ.