Trận chiến tại Nhà máy thép Azovstal, từ lâu không chỉ là cuộc tranh giành một nhà máy hay thậm chí là một thành phố, nó đã được Ukraine và phương Tây định hình thành biểu tượng của “tinh thần chiến đấu của người Ukraine”.Nhưng đối với phía Ukraine, một vấn đề đau đầu là phải làm gì với "Tiểu đoàn Azov" đã bị quân Nga bao vây trong Nhà máy thép hơn một tháng qua? Và bây giờ, họ phải đứng nhìn Tiểu đoàn Azov, đang dần bị Quân đội Nga loại bỏ trên chiến trường.Vào thời điểm mà các chiến dịch quân sự, không còn có thể cứu được lực lượng cố thủ tại Nhà máy thép Azovstal, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiết lộ, "Chúng tôi đang nghiên cứu các phương án ngoại giao, để cứu lực lượng còn lại tại Nhà máy thép Azovstal".Nhà máy thép Azovstal được mô tả trên các phương tiện truyền thông và ngòi bút phương Tây như sau: “Nhà máy thép Azovstal có diện tích hơn 11 km vuông, có một mạng lưới đường hầm được đào sâu dưới lòng đất và các boongke được cho là có thể chịu được một vụ nổ hạt nhân. Pháo đài hoàn hảo để chống lại các cuộc tấn công của đối phương”.Tờ New Sky của Anh viết: “Khi lịch sử xung đột Nga - Ukraine được ghi lại, hãy nhớ đến cái tên - Nhà máy thép Azovstal”.Tuy nhiên, cho dù Ukraine và phương Tây gắn bó với cuộc giao tranh ở đó có ý nghĩa như thế nào, thì một thực tế tàn khốc là các chiến binh của Tiểu đoàn Azov đang bị bao vây, không hề ảo tưởng về tương lai.Tờ Financial Times, một tờ báo tài chính có uy tín về kinh doanh quốc tế tại London viết: “Moscow đã tiến hành chiến dịch quân sự, nhằm truy quét các lực lượng phòng thủ của Ukraine tại các boongke, dưới Nhà máy thép Azovstal kể từ hôm thứ 3/5.Vào ngày 6/5, quân đội Nga đã cố gắng một lần nữa để phá vỡ sự kháng cự của Ukraine tại Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, để cho phép Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố thành công trên chiến trường, tại cuộc diễu hành quân sự ở Moscow vào ngày 9/5’; hết lời dẫn.Vợ của chỉ huy Tiểu đoàn Azov là Denis Prokopenko, hiện đang tị nạn tại Italy cho biết, các chiến binh Ukraine đang chiến đấu phòng thủ tại Nhà máy thép Azovstal sẽ không đầu hàng. Nhưng bây giờ, họ chỉ muốn một phép màu.Cô Denis Prokopenko nói rằng, cô đã có một cuộc điện thoại với chồng vào hôm thứ 5/5 và anh ấy nói rằng, anh ấy sẽ yêu cô mãi mãi. “Tôi đã phát điên vì nó”, cô nói: “Đây dường như là một lời chia tay vĩnh viễn”.Thị trưởng Mariupol cho biết, ông muốn đàm phán về việc sơ tán an toàn Quân đội Ukraine đang mắc kẹt bên trong Nhà máy thép, bao gồm Tiểu đoàn Azovstal, lính thủy đánh bộ, các thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia và các thành viên của Lực lượng Cảnh sát biển.Nếu cuộc đàm phán thất bại, lựa chọn còn lại hoặc là tìm cách phá vòng vây của Nga, để Quân đội Ukraine có được nguồn tiếp tế lương thực, thuốc men và tiếp tục chiến đấu trong Nhà máy. Tuy nhiên với Ukraine, việc tung đòn phản công để phá vòng vây của Nga là việc không tưởng.Để tạo lối thoát cho Quân đội Ukraine phòng thủ trong Nhà máy, Tổng thống Ukraine đã nhiều lần đe dọa rằng, nếu Nga loại bỏ quân phòng thủ hoặc dân thường Ukraine trong Nhà máy thép Azovstal, thì Ukraine sẽ không còn tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán nào với Nga.Vào cuối ngày 6/5, Tổng thống Zelensky đã có một bài phát biểu khác, tuyên bố rằng ông đang tiến hành các nỗ lực ngoại giao, thông qua các quốc gia và trung gian có ảnh hưởng, để cứu Quân đội Ukraine tại Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol.Tổng thống Zelensky cho biết, ông hy vọng các chiến binh còn mắc kẹt tại nhà máy thép Mariupol sẽ được giải cứu. "Chúng tôi đang nghiên cứu các phương án ngoại giao để cứu binh lính vẫn còn ở Azovstal. Những người hòa giải có ảnh hưởng cũng tham gia”. Tuy nhiên ông không cho biết thêm chi tiết.Còn về phía Nga, có rất ít thông tin đưa tin về cuộc giao tranh tại Nhà máy thép Azovstal, thay vào đó là việc tập trung vào việc sơ tán dân thường và sự hiện diện của lính đánh thuê phương Tây trong Nhà máy.Hãng thông tấn Sputnik Nga ngày 7/5 đưa tin, cố vấn trưởng chính phủ Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, là ông Jan Gakin nói rằng, có thể có các sĩ quan quân đội cấp cao từ Mỹ, Pháp và Anh trong Nhà máy thép Azovstal.Ông Gakin nói: “Dù sao thì tôi cũng có thể xác nhận rằng có những sĩ quan quân đội cấp cao nước ngoài ở đó, trước hết là từ các nước châu Âu. Điều tương tự cũng được xác nhận bởi các tù binh và dân thường bị mắc kẹt trong đó.Ngoài ra, một phóng viên quân sự Nga cho biết, một đội vũ trang cầm cờ trắng đã đến điểm tập kết sơ tán dân thường (cũng nằm trong khu vực Nhà máy thép Azovstal), và đại diện quân đội Nga đã tới địa điểm để giao tiếp với họ.Các nhà báo Nga cho biết, đây là cuộc tiếp xúc trực diện đầu tiên giữa quân đội Nga và những người bảo vệ Nhà máy thép Azovstal, tại ngay giữa chiến địa còn khét mùi thuốc súng.Xem ra, làm thế nào để tối đa hóa lợi ích chiến đấu tại Nhà máy thép Azovstal để có lợi nhất cho mình, Nga và Ukraine vẫn đang cạnh tranh, và cuộc thương lượng đằng sau đó cũng là điều tất yếu.
Trận chiến tại Nhà máy thép Azovstal, từ lâu không chỉ là cuộc tranh giành một nhà máy hay thậm chí là một thành phố, nó đã được Ukraine và phương Tây định hình thành biểu tượng của “tinh thần chiến đấu của người Ukraine”.
Nhưng đối với phía Ukraine, một vấn đề đau đầu là phải làm gì với "Tiểu đoàn Azov" đã bị quân Nga bao vây trong Nhà máy thép hơn một tháng qua? Và bây giờ, họ phải đứng nhìn Tiểu đoàn Azov, đang dần bị Quân đội Nga loại bỏ trên chiến trường.
Vào thời điểm mà các chiến dịch quân sự, không còn có thể cứu được lực lượng cố thủ tại Nhà máy thép Azovstal, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiết lộ, "Chúng tôi đang nghiên cứu các phương án ngoại giao, để cứu lực lượng còn lại tại Nhà máy thép Azovstal".
Nhà máy thép Azovstal được mô tả trên các phương tiện truyền thông và ngòi bút phương Tây như sau: “Nhà máy thép Azovstal có diện tích hơn 11 km vuông, có một mạng lưới đường hầm được đào sâu dưới lòng đất và các boongke được cho là có thể chịu được một vụ nổ hạt nhân. Pháo đài hoàn hảo để chống lại các cuộc tấn công của đối phương”.
Tờ New Sky của Anh viết: “Khi lịch sử xung đột Nga - Ukraine được ghi lại, hãy nhớ đến cái tên - Nhà máy thép Azovstal”.
Tuy nhiên, cho dù Ukraine và phương Tây gắn bó với cuộc giao tranh ở đó có ý nghĩa như thế nào, thì một thực tế tàn khốc là các chiến binh của Tiểu đoàn Azov đang bị bao vây, không hề ảo tưởng về tương lai.
Tờ Financial Times, một tờ báo tài chính có uy tín về kinh doanh quốc tế tại London viết: “Moscow đã tiến hành chiến dịch quân sự, nhằm truy quét các lực lượng phòng thủ của Ukraine tại các boongke, dưới Nhà máy thép Azovstal kể từ hôm thứ 3/5.
Vào ngày 6/5, quân đội Nga đã cố gắng một lần nữa để phá vỡ sự kháng cự của Ukraine tại Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, để cho phép Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố thành công trên chiến trường, tại cuộc diễu hành quân sự ở Moscow vào ngày 9/5’; hết lời dẫn.
Vợ của chỉ huy Tiểu đoàn Azov là Denis Prokopenko, hiện đang tị nạn tại Italy cho biết, các chiến binh Ukraine đang chiến đấu phòng thủ tại Nhà máy thép Azovstal sẽ không đầu hàng. Nhưng bây giờ, họ chỉ muốn một phép màu.
Cô Denis Prokopenko nói rằng, cô đã có một cuộc điện thoại với chồng vào hôm thứ 5/5 và anh ấy nói rằng, anh ấy sẽ yêu cô mãi mãi. “Tôi đã phát điên vì nó”, cô nói: “Đây dường như là một lời chia tay vĩnh viễn”.
Thị trưởng Mariupol cho biết, ông muốn đàm phán về việc sơ tán an toàn Quân đội Ukraine đang mắc kẹt bên trong Nhà máy thép, bao gồm Tiểu đoàn Azovstal, lính thủy đánh bộ, các thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia và các thành viên của Lực lượng Cảnh sát biển.
Nếu cuộc đàm phán thất bại, lựa chọn còn lại hoặc là tìm cách phá vòng vây của Nga, để Quân đội Ukraine có được nguồn tiếp tế lương thực, thuốc men và tiếp tục chiến đấu trong Nhà máy. Tuy nhiên với Ukraine, việc tung đòn phản công để phá vòng vây của Nga là việc không tưởng.
Để tạo lối thoát cho Quân đội Ukraine phòng thủ trong Nhà máy, Tổng thống Ukraine đã nhiều lần đe dọa rằng, nếu Nga loại bỏ quân phòng thủ hoặc dân thường Ukraine trong Nhà máy thép Azovstal, thì Ukraine sẽ không còn tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán nào với Nga.
Vào cuối ngày 6/5, Tổng thống Zelensky đã có một bài phát biểu khác, tuyên bố rằng ông đang tiến hành các nỗ lực ngoại giao, thông qua các quốc gia và trung gian có ảnh hưởng, để cứu Quân đội Ukraine tại Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol.
Tổng thống Zelensky cho biết, ông hy vọng các chiến binh còn mắc kẹt tại nhà máy thép Mariupol sẽ được giải cứu. "Chúng tôi đang nghiên cứu các phương án ngoại giao để cứu binh lính vẫn còn ở Azovstal. Những người hòa giải có ảnh hưởng cũng tham gia”. Tuy nhiên ông không cho biết thêm chi tiết.
Còn về phía Nga, có rất ít thông tin đưa tin về cuộc giao tranh tại Nhà máy thép Azovstal, thay vào đó là việc tập trung vào việc sơ tán dân thường và sự hiện diện của lính đánh thuê phương Tây trong Nhà máy.
Hãng thông tấn Sputnik Nga ngày 7/5 đưa tin, cố vấn trưởng chính phủ Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, là ông Jan Gakin nói rằng, có thể có các sĩ quan quân đội cấp cao từ Mỹ, Pháp và Anh trong Nhà máy thép Azovstal.
Ông Gakin nói: “Dù sao thì tôi cũng có thể xác nhận rằng có những sĩ quan quân đội cấp cao nước ngoài ở đó, trước hết là từ các nước châu Âu. Điều tương tự cũng được xác nhận bởi các tù binh và dân thường bị mắc kẹt trong đó.
Ngoài ra, một phóng viên quân sự Nga cho biết, một đội vũ trang cầm cờ trắng đã đến điểm tập kết sơ tán dân thường (cũng nằm trong khu vực Nhà máy thép Azovstal), và đại diện quân đội Nga đã tới địa điểm để giao tiếp với họ.
Các nhà báo Nga cho biết, đây là cuộc tiếp xúc trực diện đầu tiên giữa quân đội Nga và những người bảo vệ Nhà máy thép Azovstal, tại ngay giữa chiến địa còn khét mùi thuốc súng.
Xem ra, làm thế nào để tối đa hóa lợi ích chiến đấu tại Nhà máy thép Azovstal để có lợi nhất cho mình, Nga và Ukraine vẫn đang cạnh tranh, và cuộc thương lượng đằng sau đó cũng là điều tất yếu.