Quan hệ Mỹ-Trung: Vẫn bất đồng về Biển Đông

Xét qua nội dung cuộc họp báo tổng kết, Ngoại trưởng Vương Nghị đã không ép buộc được Mỹ ngừng các cuộc tuần tra bằng tàu hải quân và máy bay ở Biển Đông. Về phần mình, Ngoại trưởng John Kerry vẫn cáo buộc Trung Quốc có lỗi trong việc làm leo thang căng thẳng khu vực.

Một trong những mục đích đưa ông Vương Nghị tới Washington là cố gắng xoa dịu căng thẳng xung quanh vấn đề Biển Đông. Và thực tế không có tiến bộ nào trong vấn đề này chỉ càng khẳng định tính chất phức tạp và mâu thuẫn của tình hình.

Trả lời phỏng vấn của Đài Sputnik, chuyên gia Dmitry Mosyakov của Viện Phương đông (Viện Hàn lâm Khoa học Nga) nhận xét: “Việc tuần tra trên Biển Đông đang mở rộng, với những lần tiến vào khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo, đá mà Trung Quốc tự nhận là của mình. Mục tiêu của chiến dịch tuần tra biển một lần nữa cho thấy rằng các nước phản đối hành động của Trung Quốc, không công nhận tính hợp pháp của công việc bồi đắp và gia cố để đưa các rạn san hô lên thành qui chế hòn đảo trọn vẹn. Trong vấn đề này, Trung Quốc vẫn giữ thái độ kiên quyết. Và điều đó đang khơi lên sự phản đối mạnh mẽ của các nước láng giềng vốn luôn khẳng định chủ quyền của họ đối với các đảo lớn đảo nhỏ ở đây. Họ chống lại hành động tự ý thay đổi nguyên trạng lãnh thổ và Biển Đông, đồng thời bày tỏ quyết tâm duy trì hiện trạng”.

Hai ông Vương Nghị và John Kerry cũng đã thảo luận về việc bố trí các hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD trong căn cứ quân sự Mỹ ở Hàn Quốc. Về vấn đề này, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách-Xã hội (Nga) Vladimir Evseyev cho rằng đây vấn đề nhạy cảm mới trong quan hệ Trung-Mỹ. Ông Evseyev giải thích: “Bản thân hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD không hẳn là vấn đề nghiêm trọng đối với Trung Quốc trong trường hợp phản ứng lại cuộc bắn phá giả định của tên lửa Bắc Triều Tiên vào lãnh thổ nước Mỹ. Tuy nhiên, khi Mỹ triển khai tại Hàn Quốc hệ thống radar THAAD điều dẫn tên lửa đạn đạo với tầm bay xa 1.800 km, thì Trung Quốc cảm thấy căng thẳng. Bắc Kinh lo ngại rằng các trạm radar kia được thiết kế để giám sát một phần lãnh thổ đáng kể của Trung Quốc”.

Trong chương trình chuyến thăm Washington của Ngoại trưởng Trung Quốc, dự kiến sẽ có các cuộc đàm phán với Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter và cũng không loại trừ khả năng ông Vương Nghị sẽ hội kiến cả Tổng thống Mỹ Barack Obama.