Philippines bước vào giai đoạn mới cuộc chiến chống ma túy

Chiến lược chống tội phạm ma túy tại Philippines đang thay đổi. Theo đó, cảnh sát nước này đang hạn chế tiêu diệt các nghi phạm và tập trung vào việc bắt giữ những đối tượng liên hệ chặt chẽ với các đường dây buôn bán ma túy.

Các nguồn tin cho biết chiến dịch có tên Double Barrel Alpha sẽ tập trung vào việc bắt giữ các chính trị gia, quân nhân, cảnh sát, quan chức chính phủ và những người nổi tiếng bị cáo buộc có liên quan đến ma túy. Người phát ngôn lực lượng Cảnh sát Quốc gia Dionardo Carlos xác nhận với phóng viên hãng tin Reuters rằng biện pháp mới sẽ được lên kế hoạch cụ thể sau cuộc họp giữa các cảnh sát trưởng thuộc 18 khu vực của Philippines tại Trại Crame, trụ sở cảnh sát ở phía bắc thủ đô Manila, trong ngày 25/10. Ông Carlos cho biết chiến dịch mới sẽ đi vào hoạt động trong vài ngày tới.

Cuộc gặp tại Trại Crame diễn ra sau khi đã có những cuộc thảo luận “căng thẳng” giữa giới hành pháp Philippines về số người thiệt mạng trong chiến dịch truy quét tội phạm hiện nay. Nguồn tin này nói: “Chúng tôi sẽ tập trung vào việc bắt giữ các đối tượng tình nghi, thay vì xử tử chúng”.

Một cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy dư luận Philippines đang hết sức lo lắng về chiến dịch chống ma túy này, với 94% số người được hỏi cho rằng cảnh sát nên bảo toàn tính mạng cho các nghi phạm. Tổng thống Rodrigo Duterte đã cho cảnh sát thời hạn 6 tháng để trấn áp tình trạng buôn bán và sử dụng ma túy cùng nhiều tệ nạn khác, ông cảnh báo quốc gia này đang bên bờ vực trở thành một “quốc gia ma túy”. Ông Duterte sau đó đã kéo dài thời gian triển khai chiến dịch “Double Barrel” thêm 6 tháng.

Theo số liệu chính thức, trong chưa đầy 4 tháng ông Duterte lên nắm quyền, đã có khoảng 2.300 người bị giết trong các cuộc đàn áp (không phải con số ước tính ban đầu là 3.600 người). Phần lớn số người này thiệt mạng trong các cuộc truy quét của cảnh sát. Đây là điều đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích gay gắt của các chính phủ phương Tây, Liên hợp quốc, các tổ chức nhân quyền và nhiều nhà lãnh đạo Công giáo.

Trong nhiều tháng qua, ông Duterte cũng đã nhắc đến việc truy quét các trùm buôn bán ma túy, các quan chức chính phủ cùng nhiều yếu nhân Philippines có sử dụng ma túy, hoặc có liên quan tới các hoạt động này. Ông cho biết đang nắm trong tay một danh sách khoảng 1.000 cá nhân có liên quan. Các nguồn thạo tin cho biết sau đây Chiến dịch Double Barrel Alpha sẽ bắt đầu rà soát các đối tượng có máu mặt trong xã hội Philippines, hoặc “các mục tiêu có giá trị cao” có thể cung cấp đầu mối điều tra các đường dây tội phạm này.

Cuộc chiến chống ma túy tại Philippines bị chỉ trích là quá tập trung vào các đối tượng là người nghèo sử dụng ma túy và người bán ma túy quy mô nhỏ. Dư luận cáo buộc đây là cuộc chiến nhằm vào người nghèo tại Philippines. Trong những năm gần đây, các quan chức chính phủ bị bắt giam do có liên quan đến hoạt động buôn bán hoặc sử dụng ma túy thường nhanh chóng được trả tự do. Số liệu từ Bộ Tư pháp Philippines cho thấy có 715 quan chức đã bị bắt giữ trong giai đoạn 2011 - 2016 do liên quan đến ma túy, trong đó có nhiều quan chức làm việc trong ngành hành pháp, các quan chức được dân bầu và cả các nhân viên chính phủ. Tuy nhiên, 74% trường hợp đã được tha bổng hoặc không bị truy tố. Bộ Tư pháp từ chối bình luận về thông tin này.

Một phần trong Chiến dịch Double Barrel Alpha được các nguồn tin cho biết sẽ là “Chiến dịch Truy quét Barangay”, cụ thể là cảnh sát sẽ phối hợp với giới chức và người dân địa phương để quét sạch tệ nạn ma túy “một cách có hệ thống” và tạo nhiều điều kiện để phục hồi nhân phẩm cho các đối tượng bị bắt giữ. Người phát ngôn của quân đội, Chuẩn tướng Restituto Padilla không bình luận trực tiếp về sự phối hợp của quân đội trong chiến dịch chống ma túy này, song cho biết các lực lượng vũ trang sẽ hỗ trợ khi cần thiết.