Nguy cơ đụng độ Trung-Nhật tăng cao

Tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư có thể dẫn đến đụng độ Trung-Nhật.

“Đánh giá chiến lược năm 2012” - do Trung tâm Chính sách Quốc phòng (CNDP) thuộc Viện Khoa học Quân sự của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) công bố ngày 28/5 – đã đề cập đến các vấn đề nóng trên thế giới như cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên, vấn đề hạt nhân của Iran… nhưng chủ yếu xoay quanh tình hình an ninh của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Báo cáo lưu ý rằng khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã trở thành “trung tâm mới toàn cầu về địa chính trị, kinh tế và quân sự" và các cường quốc đang tăng cường nỗ lực thống trị khu vực như Mỹ “đã tăng tốc chuyển trọng tâm chiến lược về hướng Đông”.

Shen Shishun, giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu châu Á-Thái Bình Dương thuộc  Quỹ nghiên cứu quốc tế của Trung Quốc, nhận xét: “Sự thay đổi trong mục tiêu chiến lược của Mỹ là nhắm vào Trung Quốc, một đất nước mà Washington cho rằng có khả năng thách thức vị thế của Mỹ ở khu vực và trên toàn cầu. Vì vậy, Mỹ muốn khuấy động tranh chấp trong khu vực để kiềm chế sức mạnh kinh tế-chính trị ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương”.

Báo cáo “Đánh giá chiến lược năm 2012” được đưa ra trong bối cảnh tranh chấp Trung-Nhật bùng phát về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và cảnh báo rằng một cuộc đụng độ quân sự có thể xảy ra, nếu tranh chấp trên biển và trên không liên quan đến quần đảo này tiếp tục leo thang.

Liu Lin, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Quân sự của PLA, nói với Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc rằng nguy cơ xảy ra xung đột đặc biệt cao, khi máy bay chiến đấu và tàu Nhật Bản “thường xuyên theo dõi và quấy rối máy bay giám sát biển và các tàu của Trung Quốc trong khu vực”.

Máy bay chiến đấu F-15J của Nhật Bản.

Báo cáo cho biết cuộc tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư không chỉ đe dọa nghiêm trọng quan hệ Trung-Nhật, mà còn có thể đe dọa ổn định khu vực.

Shen Shishun cho biết trong khi chiến lược của Mỹ nhằm mục đích để Trung Quốc bị sa lầy trong tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng, sự bùng nổ của các cuộc xung đột vũ trang lại là điều Washington không hề mong muốn vì điều này không phục vụ cho lợi ích của Mỹ. Ông này nói: “Mỹ đang cố chơi trò ‘cân bằng’ để kiểm soát tình hình. Trong khi nhiều lần tuyên bố không đứng về bên nào giữa Trung Quốc và Nhật Bản, Washington lại tuyên bố rằng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc phạm vi của Điều 5 của Hiệp ước hợp tác an ninh Mỹ-Nhật. Đây là trò chơi nguy hiểm, có thể vượt ra ngoài tầm kiểm soát”.

Huang Dahui, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Á tại Trường Nghiên cứu Quốc tế của Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, nói với Global Times rằng tranh chấp Trung Quốc và Nhật Bản không chỉ là một tranh chấp về quyền lợi. Ông nói tiếp: “Đây cũng là một kết quả của cân bằng quyền lực. Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, trong khi Nhật Bản vốn coi Trung Quốc là một mối đe dọa và đối thủ cạnh tranh, chứ không phải là một đối tác”.