Căn biệt thự số 237 Nơ Trang Long, quận Bình Thạnh, TP HCM thuộc sở hữu của một người phụ nữ ở Bình Dương, được xây dựng năm 1920 là một công trình kiến trúc độc đáo, được xây dựng theo kiểu Pháp với niên đại hơn 100 tuổi.
Được biết, căn nhà cổ này thuộc quyền tư hữu, nó chưa từng được xếp vào bất cứ danh sách những công trình đã được quy hoạch để bảo tồn nào.
Vì vậy, tháng 6/2016, bà cho thợ tháo dỡ để xây mới nhưng gặp sự phản đối của nhiều nhà nghiên cứu vì cho biệt thự là công trình cổ, cần bảo tồn.
Ngay sau khi tiến hành tháo dỡ một phần ngôi nhà này thì chính quyền quận đã đến đình chỉ thi công. Lý do được đại diện UBND quận cho biết, sở dĩ quận tạm đình chỉ tháo dỡ là nhằm rà soát, đánh giá để có hướng xử lý phù hợp với căn nhà cổ này vì TP đang thực hiện chủ trương thống kê, phân loại nhà cổ trên toàn địa bàn TP để xem xét bảo tồn.
Mới đây, sau khi xem xét đề xuất từ các cơ quan chức năng, UBND TP HCM đồng ý xếp loại công trình này vào nhóm 3 - biệt thự không phải bảo tồn, gia chủ được tiếp tục thi công.
Bi kịch hơn khi thông tin ngôi nhà cổ bị tháo dỡ được đưa lên mạng, rất nhiều ý kiến không những chỉ bày tỏ tiếc nuối mà còn lên án chủ nhân ngôi nhà là không biết giữ gìn cái đẹp xưa cũ.
Tuy nhiên, ngôi nhà cổ 237 Nơ Trang Long không phải là trường hợp đầu tiên và càng không phải là trường hợp cuối cùng bị sống dở chết dở vì chuyện bảo tồn.
Một trường hợp từng đệ đơn kêu cứ hàng chục lần vì tình trạng xuống cấp trầm trọng nhưng vẫn không được tháo dỡ tu sửa. Đó là câu chuyện của chùa Một Cột.
Và còn rất nhiều công trình thuộc di tích cần bảo tồn khác cũng vậy, hầu hết đều đã rất lâu năm, các hạng mục đã hư hỏng nặng, không tháo dỡ để sửa chữa thì nguy hiểm tính mạng, nhưng để được tháo dỡ thì phải có chỉ đạo của chính quyền.
Hiện, TP HCM còn hơn 100 biệt thự của Pháp. Chủ nhà muốn tháo dỡ hoặc tu sửa phải xin giấy thẩm định từ Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP HCM và giấy phép của UBND thành phố.