Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, trong danh sách 35 bên mời thầu mà Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại Dịch vụ Tư vấn An Lạc (Công ty An Lạc) đã từng tham gia dự thầu, Trường Đại học Trà Vinh nổi lên như một đối tác lớn nhất và thường xuyên nhất. Mối quan hệ hợp tác này diễn ra vô cùng thuận lợi cho Công ty An Lạc, biến nơi đây trở thành một "sân quen" với tỷ lệ trúng thầu áp đảo.

Thành tích "bách chiến bách thắng" tại Trà Vinh

Dữ liệu đấu thầu cho thấy, Công ty An Lạc đã tham gia tổng cộng 16 gói thầu do Trường Đại học Trà Vinh mời thầu. Kết quả là công ty đã trúng tới 13 gói và chỉ trượt 3 gói. Tỷ lệ trúng thầu tại riêng chủ đầu tư này lên tới 81.25%, cao hơn cả tỷ lệ trúng thầu trung bình ấn tượng (71%) của chính công ty.

Tổng giá trị các gói thầu mà Công ty An Lạc đã trúng tại Trường Đại học Trà Vinh là 15.605.589.418 đồng, chiếm gần 20% tổng giá trị trúng thầu của công ty trên toàn quốc.

Các gói thầu mà An Lạc trúng tại đây chủ yếu tập trung vào việc cung cấp vật tư, công cụ, dụng cụ và trang thiết bị phục vụ giảng dạy cho Khoa Kỹ thuật và Công nghệ. Điều đáng nói là chuỗi chiến thắng này diễn ra liên tục qua các năm học.

Lịch sử lặp lại qua các năm học

Điểm lại lịch sử đấu thầu tại Trường Đại học Trà Vinh, có thể thấy một kịch bản quen thuộc được lặp lại qua từng năm.

Năm học 2022-2023, Công ty An Lạc trúng ít nhất 2 gói thầu tiền tỷ. Ngày 21/11/2022, trúng "Gói thầu số 02 - Mua sắm thiết bị phục vụ giảng dạy..." với giá 724.075.600 đồng. Ngày 07/12/2022, trúng "Gói thầu số 01 - Mua vật tư, công cụ, dụng cụ..." với giá 1.159.860.350 đồng.

Năm học 2023-2024, kịch bản lặp lại. Ngày 21/11/2023, công ty trúng "Gói thầu số 01 - Mua vật tư, hóa chất, công cụ và dụng cụ..." với giá 1.294.290.170 đồng.

Đến năm 2024, Công ty An Lạc tham gia một gói thầu có giá trị lớn hơn đáng kể. Ngày 06/03/2024, Công ty An Lạc (liên danh chính với Công ty CP thiết bị kỹ thuật Thủ Đô trong Liên danh An Lạc - Thủ Đô) trúng "Gói thầu số 02 - Mua sắm trang thiết bị ngành Cơ khí - Động lực", với giá trị lên tới 5.426.655.938 đồng.

Năm học 2024-2025, ngày 14/10/2024, An Lạc tiếp tục trúng "Gói thầu số 01 - Mua vật tư, công cụ, dụng cụ..." với giá 1.282.466.500 đồng.

Và gần đây nhất, cho năm học 2025-2026, công ty lại thắng Gói thầu số 01 vào ngày 03/10/2025 với giá 1.025.749.960 đồng, cùng một gói chỉ định thầu rút gọn khác vào ngày 05/09/2025 trị giá 272.924.000 đồng.

Sự lặp đi lặp lại của việc một nhà thầu liên tiếp trúng các gói thầu tương tự tại cùng một chủ đầu tư qua nhiều năm là một dấu hiệu cần được xem xét kỹ lưỡng.

Những dấu hiệu về tính cạnh tranh

Phân tích sâu hơn vào các gói thầu tại Trường Đại học Trà Vinh càng làm lộ rõ những dấu hiệu về tính cạnh tranh. Tỷ lệ tiết kiệm ngân sách tại đây cũng rất thấp. Tỷ lệ giá trúng thầu so với giá dự toán trung bình tại Trường Đại học Trà Vinh là 98.07%, nghĩa là tỷ lệ tiết kiệm đạt 1.93%. Đặc biệt, tại gói thầu có giá trị lớn nhất (hơn 5.4 tỷ đồng) trúng vào tháng 03/2024, tỷ lệ tiết kiệm ước tính chỉ đạt mức "rất thấp" là 0.38%. Khi một gói thầu trị giá hàng tỷ đồng chỉ tiết kiệm được một khoản tiền nhỏ cho ngân sách, hiệu quả của việc tổ chức đấu thầu rộng rãi gần như chưa đạt được.

Khi một gói thầu được thông báo rộng rãi trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia nhưng cuối cùng chỉ có một nhà thầu quen thuộc tham dự, điều này đặt ra câu hỏi về tính hấp dẫn và công bằng của cuộc đấu thầu.

Hồ sơ mời thầu và vai trò của chủ đầu tư

Việc một nhà thầu "thống trị" tại một chủ đầu tư cụ thể có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng có sự "ưu ái" hoặc các rào cản kỹ thuật được dựng lên trong hồ sơ mời thầu (E-HSMT) khiến các nhà thầu khác khó có thể tham gia hoặc đáp ứng yêu cầu.

Trong lĩnh vực cung cấp thiết bị kỹ thuật, việc E-HSMT đưa ra các yêu cầu về thông số kỹ thuật, xuất xứ, model cụ thể có thể vô tình hoặc cố ý hướng đến sản phẩm của một nhà cung cấp nhất định. Nếu các tiêu chí này không được xây dựng trên cơ sở khách quan, khoa học và đảm bảo tính cạnh tranh, nó có thể vi phạm các quy định của Luật Đấu thầu về việc không được nêu các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu.

Vai trò của Trường Đại học Trà Vinh với tư cách là chủ đầu tư và bên mời thầu là rất quan trọng. Việc để tình trạng một nhà thầu quen mặt liên tiếp trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp và thường xuyên có dấu hiệu thiếu cạnh tranh cần được rà soát và giải trình một cách thấu đáo. Liệu sự trùng hợp này có hoàn toàn ngẫu nhiên, hay nó phản ánh một mối quan hệ đang làm méo mó bản chất của hoạt động đấu thầu?

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4:] Tính cạnh tranh tại các gói thầu Công ty An Lạc tham gia: Từ hồ sơ đến thực tiễn