Nông dân Phú Thọ thu tiền tỷ nhờ trồng cam trên đất đồi dốc

Xã vùng cao Thu Cúc cách trung tâm huyện Tân Sơn (Phú Thọ) hơn 30km đường đèo, dốc núi cao, quanh co. Vượt qua chặng đường núi cheo leo, đến Thu Cúc vào những ngày cuối năm dễ dàng bắt gặp những vườn cam lòng vàng, cam đường canh trĩu quả vàng rực trên sườn đồi. Đây là thời điểm cam Thu Cúc bước vào thu hoạch chính vụ.

Gia đình ông Nguyễn Minh Định (ở khu Cón, xã Thu Cúc) trồng hơn 2,5 ha cam. Ông Định là một trong những người tiên phong trồng loại cây này ở xã miền núi cao Thu Cúc.

Giữa mùa đông nhưng lão nông Nguyễn Minh Định lã chã mồ hôi. Giản dị trong bộ quần áo cũ, đôi bàn tay đang thoăn thoắt đóng thùng cam để kịp xuất bán chuyến hàng trong ngày cho thương lái mang về xuôi.

Ông Nguyễn Minh Định đóng những thùng cam thu hoạch đầu tiên năm nay bán cho thương lái. Ảnh: Hoan Nguyễn

"Hôm nay, tôi và gần 10 người làm thuê của gia đình lên đồi hái cam từ lúc trời mờ sáng, sương mù giăng khắp lối. Chỉ trong vài tiếng buổi sáng, chúng tôi đã hái gọn gần 4 tấn cam rồi. Giờ các bạn đến là chỉ thấy công đoạn đóng cam vào thùng để vận chuyển lên xe ô tô đi tiêu thụ thôi. Hái cam trên đồi cao thích lắm, cảm giác bốn bề cây cam chín, sai trĩu trịt lòa xòa xung quanh người nó sung sướng, quên hết đi mệt nhọc, quên cả giờ giấc, cả bữa trưa", lão nông tuổi 60 mở lời.

Để minh chứng, lão nông ngừng tay đóng cam, dẫn chúng tôi men theo con đường mòn, leo dốc vài trăm mét để lên vườn cam. Sau khoảng 10 phút cuốc bộ, chúng tôi cũng đặt chân đến vườn cam của ông Định. Lúc này, trước mắt hiện ra một màu vàng bạt ngàn của cam vinh, cam đường canh sai rúc rỉu, nặng trĩu cành, quả nào cũng to, tròn đều như nhau.

Giọng nói khỏe, vang vảng, ông Định giới thiệu, vốn người quê ở Hưng Yên, năm 1975, ông lên vùng đất trung du này làm ăn, phát triển kinh tế. Đến năm 2016, ông quyết làm ăn lớn, tự bỏ 450 triệu tiền túi ra mua đất đồi dốc của xã; mạnh dạn phá bỏ cây trồng kém hiệu quả và chuyển hướng sang trồng cam vinh, cam đường canh.

Theo lời ông Định, giống cam vinh, cam đường canh là cây có múi đặc sản của vùng đất châu thổ sông Hồng. Nhưng ông đã hơn nửa đời người gắn bó với địa hình miền núi, thổ nhưỡng đất đai, khí hậu trên này nên biết và tin tưởng loại cây này sẽ thích hợp trồng và cho hiệu quả kinh tế cao. Vậy là, ông bắt tay vào trồng mô hình cam hàng hóa quy mô lớn ở xã.

Lão nông Nguyễn Minh Định bên vườn cam vinh chín vàng cho thu nhập tiền tỷ đều như vắt chanh nhiều năm nay. Ảnh: Hoan Nguyễn

"Lúc đó, tôi là người đầu tiên trong xã Thu Cúc này dám trồng đồng loạt cây cam cam vinh, cam đường canh trên diện tích lớn hơn 2ha. Cây cam khá khó trồng, kén đất và thời tiết nên những năm đầu chuyển đổi, gia đình tôi cũng gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, do chịu khó học hỏi, tìm tòi nên sau 4 năm, vườn cam của gia đình phát triển xanh tốt, bắt đầu cho thu hoạch; tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động địa phương", lão nông Định chia sẻ.

Vào thời điểm thu hoạch chính trong năm, gia đình ông Định phải huy động tới hơn 10 lao động (với giá ngày công 250,000 đồng/người/buổi) địa phương đến thu hoạch để kịp chuyển cho thương lái. Những nhân công được chia ra làm các công đoạn như cắt cam, gùi cam, chở cam từ vườn về, phân loại quả, đóng thùng…

Theo hạch toán của ông Định, trên diện tích cam trồng, mỗi năm gia đình ông đầu tư chi phí hết khoảng 400 triệu đồng (phân bón, vật tư nông nghiệp, thuê lao động). Từ năm 2020, vườn cam bắt đầu cho thu hoạch; năm đầu tiên bán quả thu lãi ít nhất cũng được gần 400 triệu, còn lại mỗi năm thu lãi 500-700 triệu.

Với sản lượng vụ cam thu hoạch năm nay lên đến hơn 70 tấn, với giá bán cam vinh 12.000 đồng/kg, cam đường canh 28.000 đồng/kg sẽ mang về doanh thu hơn 1,4 tỷ đồng cho gia đình ông Định.

"Dù giá bán cam năm nay có giảm hơn so với năm ngoái nhưng sản lượng thu hoạch tăng lên, nên gia đình vẫn có mùa bội thu. Sau khi trừ chi phí các loại, vụ cam này tôi sẽ bỏ túi hơn 800 triệu đồng tiền lãi. Từ mô hình trồng cam hiệu quả của gia đình tôi, nhiều bà con nhân dân trong khu vực đã đến học tập, nhờ tôi chia sẻ kinh nghiệm để chuyển đổi, làm theo", ông Định phấn khởi cho biết.

Những vùng đất đồi dốc khô cằn ở xã Thu Cúc trồng cây kém hiệu quả nay đang dần được chuyển đổi thành vườn cây ăn quả, mang lại hiệu quả kinh tế cao; là hướng mở triển vọng của bà con vùng dân tộc thiểu số, miền núi vươn lên phát triển, thoát nghèo, làm giàu. Ảnh: Hoan Nguyễn

Nở nụ cười sảng khoái, tươi rói, lão nông Định cho biết thêm, vườn cam của gia đình lão cho quả chín căng, mọng, tròn đều, không bị khô múi; khi bóc mùi thơm tự nhiên, ăn ngọt mát, được khách hàng ưa chuộng. Nhờ vậy, vào vụ chính, mỗi ngày cắt đến vài tấn nhưng vườn cam của ông Định chưa bán lẻ quả nào, chưa vụ thu hoạch nào bị ế cam. Tất cả cam chín thu hoạch đều được thương lái ở Hà Nội, Quảng Ninh, Hưng Yên và nhiều tỉnh thành xung quanh Phú Thọ về tận vườn đồi để mua buôn, đóng hàng chở đi.

Thương lái mua quen, kèm theo chất lượng cam ngon, ngay từ đầu vụ cam là ông Định đã tới tấp nhận được điện thoại của khách hàng về xem, hỏi giá, đặt cọc tiền mua cam…

Ông Hà Văn Mơ, Phó bí thư Đảng ủy xã Thu Cúc cho biết, hộ ông Định là một trong những hộ đầu tiên của xã trồng thành công mô hình cam quy mô hàng hóa và cho thu nhập cao. Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Định còn luôn tích cực chia sẻ kinh nghiệm cho người dân, đoàn viên, thanh niên trên địa bàn; luôn gương mẫu, đi đầu trong các phong trào như xây dựng nông thôn mới, nông dân làm kinh tế giỏi của địa phương.

Từ hiệu quả kinh tế của mô hình trồng cam của hộ ông Định, những năm gần đây, cây cam được nhiều hộ nông dân ở xã lựa chọn để chuyển hướng trồng mới. Thời gian tới, để giúp các hộ dân trong quá trình sản xuất, phát triển mở rộng vùng cây ăn quả này, chính quyền xã Thu Cúc sẽ có kiến nghị với cơ quan chức năng triển khai chính sách hỗ trợ về giống, phân bón, khoa học kỹ thuật; mở các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng canh tác cây cam.

Đồng thời, chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cây trồng. Bên cạnh đó, địa phương sẽ chú trọng khâu liên kết, kết nối, quảng bá tiêu thụ đầu ra cho quả cam trồng; tiến tới xây dựng sản phẩm trái cây ăn quả đặc sản, đạt tiêu chuẩn OCOP để nâng cao giá trị kinh tế cây trồng, giúp người dân thu nhập cao hơn.