Cả xã có tới 200 người buôn tóc xuyên Đông Dương
Theo báo Công an nhân dân, ngắm nhìn xã Hồng Đà (huyện Tam Nông, Phú Thọ) ngày nay, ít ai nghĩ đây vốn là một xã nhỏ, nghèo nhất nhì huyện Tam Nông.
Đầu những năm 1980 ở đây rộ lên phong trào thu mua sắt vụn. Cả làng, cả xã bỗng dưng bỏ hết ruộng vườn chuyển sang nghề buôn phế liệu. Họ đi khắp các tỉnh thu gom “đồng chì, nhôm bẹp” về đổ đống khắp thôn.
Dọc từ cầu Trung Hà kéo dài cả cây số, bãi phế liệu chất cao như núi. Các đại lý thu mua phế liệu mọc lên như nấm sau mưa, từ người già đến trẻ nhỏ mò mẫm hang cùng ngõ hẻm mua hàng như một thứ nghề truyền thống.
Đang hưng thịnh với cái nghề đồng nát bỗng dưng cả làng lại chuyển sang nghề buôn tóc, họ chuyển nhanh đến mức chính quyền địa phương cũng chẳng hiểu tại sao.
Ông Phạm Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND xã Hồng Đà từng nói rằng: “Dân ở đây rất nhạy bén với thị trường. Khi buôn sắt vụn kiếm được vốn, nhận thấy nghề buôn tóc mới là nghề “hốt bạc”, chẳng ai bảo ai thế là thành làng nghề buôn tóc”.
Những ngày đầu đi chợ tóc, người may mắn có khi kiếm vài triệu một ngày, không thì cũng phải kiếm tiền trăm. Số tiền quá lớn ấy khiến nhiều người ở Hồng Đà phải thốt lên: “Như thể một giấc mơ!”. Họ tràn đi khắp nơi, kể cả tận những bản làng xa xôi để thuyết phục người ta bán tóc. Thế rồi nguồn tóc cũng cạn dần, dân làng lại bảo nhau chuyển địa bàn thu mua sang tận nước bạn Lào, Campuchia.
 |
| Những căn nhà khang trang ở xã Hồng Đà (Tam Nông, Phú Thọ). |
Theo An ninh Thủ đô, “nếu tính số lượng hộ chiếu ở Phú Thọ thì chắc chắn Hồng Đà sẽ chiếm vị trí hàng đầu, hiện có khoảng trên dưới 200 hộ chiếu do cơ quan an ninh tỉnh đã cấp cho người dân trong xã".
Được biết, thời gian đầu, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ cũng phải “giật mình” vì ở xã Hồng Đà không hiểu nguyên nhân gì mà người dân lại làm hộ chiếu đi nước ngoài rầm rộ đến như vậy. Tỉnh đã cho người về địa phương xác minh và không ít người đã phải ngả mũ bái phục người dân nơi đây.
Người Hồng Đà còn đi xe máy từ Phú Thọ xuyên sang khắp các tỉnh, thành của Lào và Campuchia để mua tóc. Ngay trong họ hàng của ông Hùng cũng có nhiều người hành nghề mua tóc. Những người sang nước ngoài thu mua tóc đều phải thuê phiên dịch với giá khá cao.
Con số 400 người đi chợ tóc thì có đến 200 người có thâm niên sang nước ngoài hành nghề. Thông thường, cứ 2 người một xe, họ thay nhau lái mới đủ sức đến các vùng xa xôi hẻo lánh của nước bạn.
Cái khó của nghề buôn tóc
Và mỗi chuyến đi xuyên Đông Dương của họ kéo dài cả tháng trời, hoặc ít nhất là 20 ngày để thu mua được tóc số lượng lớn. “Sang Lào và Campuchia mua tóc dễ hơn ở Việt Nam. Bên ấy, không mấy nơi có quan niệm “răng với tóc là góc con người” nên việc thuyết phục họ bán tóc cũng dễ”, một thợ thu mua tóc xuyên Đông Dương cho hay.
Theo những người đi chợ tóc ở Hồng Đà, mỗi chuyến sang Lào hoặc Campuchia họ đều thắng lớn. Có chuyến đi đem về cả mấy chục cân tóc đẹp. Trừ chi phí, vốn liếng cũng lãi vài chục triệu đồng.
Khi mà tiếng tăm đã nổi như cồn, việc thu mua tóc ngày càng khó khăn thì rất nhiều thợ mua tóc ở Hồng Đà đã đứng ra lập thành đại lý, chuyên thu mua với quy mô cực kỳ lớn.
Cán bộ xã Hồng Đà cũng phải thừa nhận, người dân bây giờ chẳng tha thiết với đồng ruộng. Có nghề tóc đời sống nhân dân tăng lên trông thấy. Con cái được học hành đến nơi đến chốn, nhà cao tầng mọc lên san sát… Dù không có một khảo sát, cũng chẳng có quy chuẩn xác định có bao nhiêu tỷ phú, hay ai là tỷ phú nhưng thực tế thì họ đúng là những tỷ phú nhờ nghề tóc.
Theo thống kê, vào năm 2008, cả xã có tới 9 hộ rơi vào tình trạng “khuynh gia bại sản”, ngân hàng đã làm thủ tục để niêm phong nhà. Vậy mà chỉ sau 2 năm đi chợ tóc, số nợ đã trả hết, kinh tế khá giả lên trông thấy.
Dân Hồng Đà giàu lên trông thấy là điều ai cũng rõ, nhưng đi buôn tóc họ cũng gặp không ít rủi ro mà không phải ai cũng biết. Nhiều người thừa nhận việc xuất ngoại mua tóc tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm. Đã có 2 người tử nạn vì nghề và hàng chục người bị thương do tai nạn.
Bà Nguyễn Thị Nha, Chủ tịch hội Phụ nữ xã Hồng Đà từng chia sẻ với báo Công an nhân dân: “Sang Lào mua tóc về đến nhà mới nghĩ mình còn sống. Bên ấy các vùng núi vắng người lắm, có khi đi cả vài chục cây số mới gặp được nhà dân. Hai chị em đèo nhau trên xe máy là phải mua xăng vào can, mang theo dự trữ. Thế rồi đường sá xa xôi không cẩn thận còn bị cướp dọc đường. Đi lại nhiều như vậy cũng không tránh khỏi tai nạn giao thông. Cái gì cũng có giá của nó mà”.
Những lúc đỉnh cao, cả xã có tới 400 người đi “chợ tóc” thì có tới hơn 200 người đi xuyên Đông Dương để thu mua. Nhận thấy người dân vùng cao của nước bạn còn rất khó khăn, thiếu thốn đủ đường. Người dân Hồng Đà nắm bắt rất nhanh, không chỉ mang theo tiền để mua, họ còn mang theo cả nước mắm, mì chính, muối hay cá khô để đổi lấy tóc.
Chỉ một thời gian ngắn tiếp xúc, giao dịch với người Lào, người Campuchia, người dân Hồng Đà dần biết tiếng. Người biết nhiều dạy người biết ít, tối thiểu cũng phải biết cách thuyết phục người ta cắt mái tóc dài bán cho mình.