“Chuỗi đại hội” liên tiếp bất thành, Chủ tịch Yasuhiro Saitoh buồn về cổ đông SMBC
Ngày 26/4, đại hội đồng cổ đông thường niên 2020 của Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank - HOSE: EIB) lần thứ 3 diễn ra với số cổ đông tham dự tới 94,51%, nhưng do gần 55% cổ đông không thông qua quy chế đại hội nên đại hội phải ngừng lại.
Tiếp theo, ngày 27/4, đại hội đồng cổ đông thường niên 2021 của nhà băng này cũng không thể tiến hành được vì chỉ còn 41,65% cổ đông tham dự, thấp so với tỷ lệ tối thiểu phải đạt là 65%.
 |
| Ông Yasuhiro Saitoh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Eximbank (trái) và ông Lê Minh Quốc (phải). (Ảnh: Vân Anh). |
Chia sẻ với báo chí, ông Yasuhiro Saitoh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Eximbank với gương mặt buồn bã, cho hay nguyên nhân đại hội không thành công là do không có sự thống nhất của các nhóm cổ đông.
Vị Chủ tịch Eximbank cũng không hiểu vì sao cổ đông kiến nghị bãi nhiệm hầu hết Hội đồng quản trị và tỏ ý trách cổ đông chiến lược Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC). Ông Saitoh cho biết: "Ngày 26/4, tỷ lệ tham dự rất cao nhưng hôm nay (27/4) lại rất thấp. Qua đó có thể thấy ngân hàng đang bị chi phối bởi thiểu số một số nhóm cổ đông - nhóm cổ đông này sở hữu một lượng lớn cổ phần Eximbank".
“Tôi cũng không biết ý định của đông Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) là gì. Thực tế là tôi không còn làm việc ở SMBC nữa nên không biết được chiến lược, ý định của bên đó như thế nào. Với vai trò là ngân hàng tầm cỡ toàn cầu như SMBC, tôi thực sự rất buồn khi họ không tham dự vào ĐHCĐ hôm nay (27/4)”, ông Saitoh nói.
Như vậy, chỉ tính từ năm 2019 đến nay, Eximbank đã phải hoãn, dời, tổ chức bất thành liên tục 11 đại hội cổ đông.
 |
| “Chuỗi đại hội” của Eximbank liên tiếp bất thành. |
Một nội dung khác cũng gây chú ý khi Chủ tịch Yasuhiro Saitoh giải thích với báo chí về 2 Nghị quyết có nội dung trái ngược nhau của Eximbank trong ngày 13/4.
Cụ thể, Nghị quyết thứ nhất, chấp thuận đơn từ nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị ngày 13/4 “vì lý do cá nhân” của ông Saitoh. Nghị quyết này được ký bởi ông Nguyễn Quang Thông, giữ chức Chủ tịch đúng 55 phút. Nghị quyết thứ hai, bầu chính ông Saitoh trở lại làm Chủ tịch. Tuy nhiên, nội dung này ông Saitoh lại không chia sẻ. Người giải thích lại là ông Lê Minh Quốc - Thành viên Hội đồng quản trị.
Ông Quốc nói: “Ông Saitoh xin rời vị trí là có lý do cá nhân chính đáng, điều này đã được Hội đồng quản trị phê duyệt và chấp thuận. Còn chuyện bầu ông Thông làm Chủ tịch là bởi theo điều lệ, người chủ tọa cuộc họp Hội đồng quản trị phải là chủ tịch. Theo điều lệ, luật là sẽ bầu một người tạm thời, giữ chức chủ tọa hôm đó. Nhưng rồi Hội đồng quản trị cũng đã thảo luận rất nhiều và quyết định mời ông Saitoh tiếp tục làm. Ông Saitoh cũng hy sinh lắm mới chịu ngồi vào ghế đó”.
Lợi nhuận lao dốc
Do đấu đá nội bộ của kéo dài đã phần nào ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của Eximbank. Trong đó năm 2020, mặc dù lợi nhuận trước thuế tăng mạnh 22% so với năm 2019, đạt 1.340 tỷ đồng, song các hoạt động kinh doanh cốt lõi là huy động và cho vay của Eximbank đều ghi nhận sụt giảm.
 |
| Ảnh minh họa. |
Tính đến ngày 31/3/2021, Eximbank đã hoàn tất việc thanh toán trái phiếu đặc biệt VAMC mệnh giá 8.025 tỷ đồng và xóa sạch nợ xấu gửi tại VAMC. Việc chủ động tất toán trước hạn trái phiếu đặc biệt VAMC được xem là nỗ lực rất lớn của ngân hàng này trong năm 2021.
Tuy nhiên, để có đủ ngân sách thực hiện nhiệm vụ quan trọng này đã ảnh hưởng đến một phần kết quả hoạt động kinh doanh quý 1/2021 của Eximbank, làm lợi nhuận trước thuế chỉ đạt 210 tỷ đồng, chỉ bằng 46% so với cùng kỳ năm 2020.
Kết thúc quý 1/2021, huy động vốn của Eximbank tăng 1,61% lên mức 136,3 nghìn tỷ đồng, dư nợ tăng thêm 3,03% lên mức 105 nghìn tỷ đồng, đánh dấu việc đảo ngược xu thế giảm mà nhà băng đã phải trải qua khi cơ cấu lại danh mục khách hàng chất lượng hơn trong năm 2020.
Lợi nhuận trước thuế, trước trích lập dự phòng để tất toán hết trái phiếu VAMC đạt 538 tỷ đồng, tăng hơn 17% so với cùng kỳ (sau trích lập tất toán trái phiếu VAMC đạt 210 tỷ đồng). Tính riêng quý 1/2021, Eximbank phải trích lập 328 tỷ đồng.
Năm 2021, Eximbank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế từ hoạt động kinh doanh là 2.150 tỷ đồng, huy động vốn từ tổ chức kinh tế và dân cư tăng 10%, dư nợ cấp tín dụng tăng 15% so với năm 2020.
SMBC và ông Saitoh
Ông Yasuhiro Saitoh từng là nhân viên của SMBC. Cùng hai cổ đông khác (Mirae Asset Exim Investments Limited và VOF Investment Limited), cổ đông chiến lược SMBC đã đồng đề cử ông Saitoh tham gia Hội đồng quản trị Eximbank nhiệm kỳ 2015 - 2020.
Thế nhưng 4 năm sau, cụ thể vào ngày 17/5/2019, SMBC có văn bản gửi Hội đồng quản trị Eximbank thông báo: "Từ ngày 18/5/2019, ông Yasuhiro Saitoh không phải là một viên chức, nhân viên, người được ủy nhiệm hay đại diện của SMBC".
Trước thời điểm SMBC phải ra thông báo kể trên, ông Saitoh cũng đã viết đơn từ nhiệm chức danh thành viên Hội đồng quản trị Eximbnk. Còn tại Eximbank đang xảy ra tranh chấp “ghế nóng” Chủ tịch giữa ông Lê Minh Quốc và bà Lương Thị Cẩm Tú, quyết liệt tới mức sau đó Hội đồng quản trị phải chia thành 2 nhóm 5/9 và 3/9.
Liên quan đến cuộc tranh chấp này là Nghị quyết 231 ngày 15/5/2019, sau này Thanh tra Ngân hàng đã kết luận là một trong nhiều cuộc họp có sai phạm và yêu cầu Eximbank rà soát để thu hồi, hủy bỏ các nghị quyết liên quan. Tuy nhiên, với tình trạng mất đoàn kết và đấu đá nội bộ kéo dài đến tận bây giờ, việc kiến nghị của Thanh tra ngân hàng là không có ý nghĩa.
Từ thực trạng, với vai trò cổ đông chiến lược, SMBC đã liên tục kiến nghị đưa vào chương trình nghị sự của đại hội đồng cổ đông năm 2019, sau đó tiếp tục kiến nghị cho đến hiện nay, 3 nội dung: Nhận định các vấn đề tồn tại của Eximbank, Hội đồng quản trị và kiến nghị giải pháp khắc phục của Ủy ban chỉ đạo độc lập; Xem xét qui mô Hội đồng quản trị, giảm số lượng từ 10 xuống 7 thành viên, bỏ phiếu tín nhiệm từng thành viên Hội đồng quản trị; Và, xem xét việc từ chức của ông Saitoh.
Tuy nhiên, kiến nghị lần đầu của SMBC đã bị Chủ tịch Hội đồng quản trị Lê Minh Quốc ký văn bản từ chối. Tiếp đó, nhóm 5/9 thành viên Hội đồng quản trị đã họp thông qua Nghị quyết ngày 22/5/2019, thống nhất chưa xem xét đơn từ nhiệm của ông Saitoh.
Sau đó, ông Saitoh được xem là thành viên của nhóm 6/9 trong Hội đồng quản trị, đồng thuận trong việc từ chối trái qui định các lần kiến nghị tiếp theo của SMBC.
Ngày 5/12/2019, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành cùng lúc 6 quyết định xử lý vi phạm đối với 6 thành viên Hội đồng quản trị Eximbank về hành vi “tổ chức hoặc không tổ chức Đại hội đồng cổ đông theo đúng quy định của pháp luật” khi từ chối kiến nghị của SMBC; bao gồm các ông: Cao Xuân Ninh, Nguyễn Quang Thông, Lê Minh Quốc, Ngô Thanh Tùng, Lê Văn Quyết và Yasuhiro Saitoh.