Thành phố cổ vẹn nguyên dưới đáy hồ

Nằm bên dưới mặt nước tĩnh lặng của hồ Thiên Đảo là một thành phố cổ có tên gọi là Shicheng (còn được gọi là thành phố Sư Tử). Các tài liệu cho thấy, kỳ quan chìm dưới nước này được kiến thiết lần đầu tiên dưới triều nhà Hán (25-200) hoặc triều nhà Đường (618-907) và đạt tới thời kỳ huy hoàng vào triều nhà Minh, nhà Thanh (1368-1912).

Dù có kiến trúc ấn tượng, thành phố Shicheng bị nhấn chìm có chủ đích vào năm 1959 để làm đập thủy điện Tân An. Hiện nay, thành phố nằm ở độ sâu 40m dưới lòng hồ, cách Thượng Hải 400km về phía Nam. Ở thời điểm Shicheng ngập nước, gần 300.000 người dân phải chuyển đi nơi khác. Nhiều người trong số họ có tổ tiên và tập tục văn hóa gắn liền với thành phố cổ.

Shicheng được nhiều người ví như “Atlantis của phương Đông”. Atlantis là một quốc đảo vĩ đại và hùng cường ở Đại Tây Dương, nhưng đột ngột chấm dứt chỉ sau một thảm họa thiên nhiên. Tuy vậy, không giống Atlantis, Shicheng không phải hứng chịu một thiên tai nào.

Suốt nhiều thập kỷ, Shicheng bị lãng quên cho tới lúc được tái phát hiện năm 2001 khi Chính phủ Trung Quốc tổ chức một chuyến thám hiểm để xem xét tàn tích còn lại của thành phố. Một thập niên sau, Hội Địa lý quốc gia Trung Quốc xuất bản một bài báo mô tả thành phố và công bố nhiều bức ảnh chưa từng thấy cũng như minh họa dáng vẻ của Shicheng trong quá khứ, thu hút sự quan tâm từ cộng đồng.

Từ sau đó, các chuyến thám hiểm khác cung cấp thêm ảnh chụp giúp giới nghiên cứu tái hiện đời sống Shicheng ở thời kỳ xa xưa. Dù bị nhấn chìm trong môi trường nước ngọt, nhờ tiếp xúc với lượng ánh sáng và oxy tương đối thấp, Shicheng vẫn gần như nguyên vẹn từ những bức tường, những kiến trúc chạm khắc cho đến những dầm gỗ, cầu thang...

Nhiều người đề xuất mở cửa thành phố ngập nước này cho khách du lịch. Một chiếc tàu ngầm cao 23,6m, rộng 3,8m, sức chứa 48 chỗ ngồi được chế tạo với chi phí 40 triệu nhân dân tệ (6,36 triệu USD) cho chuyến thăm dưới nước. Nhưng kể từ khi hoàn thành vào năm 2004, chiếc tàu ngầm này chưa bao giờ được sử dụng. Các quan chức địa phương cho biết, luật pháp không cho phép tàu ngầm lặn vào vùng biển nội địa. Hơn nữa, không có quy định nào quản lý tàu ngầm dân sự. Ngay cả khi có sự chấp thuận chính thức, tàu ngầm có thể gây ra dòng nước mạnh dưới nước, dẫn đến làm hỏng các di tích.

Một số chuyên gia tin rằng, điều tốt nhất nên làm lúc này là... không làm gì cả, vì công nghệ còn hạn chế. Fang Minghua, cựu Giám đốc Văn phòng quản lý di sản huyện Thuần An, cho biết: “Trước khi khai thác các di tích văn hóa, chúng ta nên bảo vệ chúng. Hiện tại không có giải pháp thay thế khả thi nào cho việc sử dụng công nghệ”.

Những thợ lặn đầu tiên nhận thấy Shicheng phần lớn còn nguyên vẹn, nhiều cấu trúc, hình chạm khắc, sư tử giám hộ và mái vòm vẫn được bảo tồn. Các thợ lặn và nhà nghiên cứu đã nỗ lực lập bản đồ và ghi lại Shicheng, cũng như xem xét các biện pháp bảo vệ để ngăn chặn thiệt hại cho thành phố. Nhiều ngôi nhà, công trình kiến trúc đền thờ và những con đường trải nhựa ở đây vẫn được bảo tồn dười lòng hồ.

Shicheng không quá lớn, chỉ rộng khoảng 0,5km2. Thành phố có 5 lối vào, khác với 4 lối phân theo 4 phương như thông thường, có 265 mái vòm trải khắp thành phố. Shicheng cũng lưu giữ nhiều tượng đá đẹp mắt mô phỏng nhiều động vật đa dạng, bao gồm sư tử, rồng, phượng hoàng, với nhiều chữ khắc có từ năm 1777. Các bức tường thành bằng đá có niên đại từ thế kỷ XVI. Thành phố được tuyên bố là di tích lịch sử nằm dưới sự bảo vệ của tỉnh Chiết Giang.

Hiện nay, những người có kinh nghiệm lặn có thể ghé thăm thế giới ẩn dưới nước Shicheng. Tất cả các thợ lặn được yêu cầu thực hiện các lần lặn kiểm tra ban đầu rất kỹ càng ở ngoài đầm phá, nơi chỉ sâu khoảng hơn 7m, sau đó mới từ từ giảm xuống một số nơi ở đáy đầm. Thuyền có thể chứa 6-8 thợ lặn, được neo đậu ở đầm gần khu vực tổ chức lặn, để chuẩn bị dụng cụ và trang phục.

Các địa điểm lặn của Shicheng cách bến tàu khoảng 10 phút đi thuyền và lặn theo nhóm 3 người với hướng dẫn viên.

Các chuyến lặn ở hồ Thiên Đảo được cung cấp dưới dạng gói cuối tuần, bao gồm vận chuyển khứ hồi giữa Thượng Hải và hồ, các chuyến lặn, dịch vụ ăn, ở tại địa phương.