Một ví dụ đơn giản, khi nói đến loa thông minh bao gồm Google Home hoặc Amazon Echo, chúng ta chấp nhận thực tế rằng các công ty công nghệ khổng lồ luôn lắng nghe những gì chúng ta nói. Đó là giao dịch - họ nhận được một ít dữ liệu cá nhân và chúng ta nhận được một chút tiện lợi cá nhân.
Dưới đây là một số dịch vụ và thiết bị thu thập dữ liệu cá nhân của bạn. Hãy kiểm tra nó, bạn có thể ngạc nhiên đấy.
1. Nhà cung cấp dịch vụ Internet
Tất cả chúng ta đều biết rằng duyệt web ở Chế độ ẩn danh hoặc Chế độ duyệt web riêng tư là một cách tốt nhất để đảm bảo bạn không để lại dấu vết của lịch sử duyệt web trên máy tính của bạn. Nhưng ISP (viết tắt của “Internet Service Provider nghĩa là nhà cung cấp dịch vụ Internet) của bạn sẽ luôn biết bạn truy cập trang web nào và sự thật là họ luôn theo dõi điều đó.
Cũng giống như cách mà các nhà mạng điện thoại, họ biết từng cuộc điện thoại mà bạn đã thực hiện, ISP cũng thu thập dữ liệu về hoạt động internet của bạn. Thông thường, điều này được thực hiện ẩn danh cho các mục đích tiếp thị. ISP có thể sử dụng dữ liệu duyệt web của bạn để đưa quảng cáo vào các trang web mà bạn đang xem hoặc, họ có thể chỉ cần bán dữ liệu ẩn danh cho một công ty tiếp thị.
Để ẩn danh dữ liệu của bạn khỏi ISP, bạn có thể sử dụng dịch vụ mạng riêng ảo (VPN).
2. Dịch vụ VPN của bạn
Đúng vậy, bạn không hề nghe nhầm. Một dịch vụ VPN có thể bảo vệ quyền riêng tư của bạn khỏi ISP nhưng chính nó cũng có thể theo dõi bạn.
Có thể bạn chưa biết, tất cả các VPN không được tạo ra như nhau:
- Một số VPN phải trả phí.
- Một số VPN miễn phí.
- Một số VPN do bộ phận CNTT của công ty bạn thiết lập chỉ để sử dụng cho mục đích kinh doanh.
- Một số VPN là sản phẩm thương mại mà bất kỳ ai cũng có thể đăng ký.
- Một số VPN bảo vệ quyền riêng tư của bạn.
- Một số VPN thu thập dữ liệu của bạn theo cách giống hệt như cách ISP của bạn thực hiện.
Vấn đề chỉ là bạn đặt quyền riêng tư của bạn vào tay ISP - có thể là một tập đoàn viễn thông khổng lồ - hoặc VPN, có thể được điều hành bởi một vài cá nhân.
Bài học rút ra là hãy chọn dịch vụ VPN một cách khôn ngoan. Hãy đọc kỹ chính sách bảo mật trước khi bạn đăng ký và chọn dịch vụ trả phí thay vì dịch vụ miễn phí. Nếu một VPN kiếm tiền từ phí đăng ký, họ sẽ ít thu thập dữ liệu để duy trì hoạt động kinh doanh của họ hơn.
3. TV thông minh của bạn
Tất cả các mối quan tâm về quyền riêng tư khi bạn sử dụng điện thoại thông minh hay máy tính cũng áp dụng cho cả TV thông minh của bạn, đặc biệt nếu TV thông minh của bạn có camera và tính năng nhận dạng giọng nói.
Hầu hết các nhà sản xuất TV thông minh đều từng dính vào những vụ bê bối liên quan đến việc theo dõi người dùng của họ.
Samsung đã bị chỉ trích sau khi tiết lộ rằng các cuộc trò chuyện thông qua TV có thể được truyền cho bên thứ ba.
LG cũng từng bị chỉ trích vì gửi dữ liệu riêng tư đến máy chủ của hãng ngay cả khi TV đã tắt, bao gồm thông tin kênh, dữ liệu nguồn phát sóng, thông tin nền tảng TV và thậm chí cả dữ liệu từ các USB được kết nối.
Lời khuyên đầu tiên là bạn không nên mua TV có camera hoặc micrô nhận dạng giọng nói. Điều này đặc biệt cần thiết cho những ai thường xuyên phải ở khách sạn hoặc nhà nghỉ,…
Nếu bạn mua một chiếc TV có kết nối Internet, hãy dành thời gian để đọc qua những gì bạn chọn tham gia. Tên của các dịch vụ và cách chúng mô tả chúng thường thay đổi và không phải lúc nào cũng rõ ràng.
Nếu bạn đã sử dụng TV trong một vài năm, bạn cũng nên đi sâu vào tìm hiểu cài đặt trên TV của mình và xem lại những gì đang được bật.
4. Hệ điều hành trên máy tính
Bạn có thể cho rằng chỉ các công cụ tìm kiếm, trình duyệt web và ứng dụng mới theo dõi bạn. Nhưng bạn đừng quên rằng hệ điều hành cũng có thể theo dõi bạn. Ngay cả trước khi bạn kích hoạt trình duyệt web, hệ điều hành Windows của bạn sẽ thu thập dữ liệu về bạn để phân phát quảng cáo cho bạn ngay trên máy tính của bạn.
5. App hoặc thiết bị theo dõi thể dục
Bạn có thể nghe tới hoặc đang sử dụng những ứng dụng hoặc thiết bị tập thể dục như FitBit, Home Workout,.... Những ứng dụng, thiết bị này sẽ liên kết công cụ theo dõi thể dục với hồ sơ của bạn.
Hầu hết các chính sách bảo mật của các công ty này đều nói rằng họ sẽ không bán dữ liệu của bạn cho bất kỳ ai. Nhưng sự thật là bạn đang tình nguyện cung cấp thông tin về hoạt động và tập luyện thể chất của mình cho một bên khác và không gì có thể đảm bảo rằng họ sẽ không bán các thông tin này cho những công ty bảo hiểm sức khỏe.
Ví dụ, bạn đang muốn mua một gói bảo hiểm nhưng công ty bảo hiểm mà bạn chọn có thể sử dụng thông tin này để từ chối bán bảo hiểm cho bạn?
6. Thẻ khách hàng thân thiết
Có vẻ như mọi cửa hàng và nhà hàng truyền thống đều có một số loại chương trình khách hàng thân thiết mà bạn có thể đăng ký. Để đổi lấy việc tạo một tài khoản và nhận vô số email rác từ họ, thỉnh thoảng họ sẽ "free" cho bạn một ly đồ uống hoặc tặng điểm cho bạn (chương trình tích điểm đổi quà dành cho khách hàng).
Vậy, họ sẽ nhận lại được gì? Một bản ghi chi tiết về mọi thứ bạn mua. Họ có thể xem các email nhỏ và các quảng cáo Facebook được nhắm mục tiêu của họ có ảnh hưởng như thế nào. Họ có thể lấy tất cả dữ liệu này và sử dụng cho mục đích riêng của họ hoặc bán cho người trả giá cao nhất. Tất cả sẽ có thể được gói gọn trong một chiếc thẻ gọi là thẻ khách hàng thân thiết.
Nó có thể không phải là một vấn đề lớn, nhưng một khi bạn tổng hợp tất cả thông tin này với tất cả các dữ liệu khác liên quan đến bạn, nó có thể vẽ nên một bức tranh chính xác đến mức đáng ngạc nhiên về bạn, gia đình của bạn, thói quen ăn uống và sức khỏe và thu nhập của bạn,…
7. Các thiết bị, ứng dụng yêu cầu tài khoản để đăng nhập
Hãy nghĩ về các ứng dụng cần có tài khoản hoặc thậm chí là bộ điều chỉnh nhiệt thông minh, máy giặt và máy sấy được kết nối Wi-Fi và tủ lạnh có kết nối Internet của bạn. Nếu bạn đã từng đăng nhập để tương tác với các ứng dụng, thiết bị này, thì chúng có thể đang thu thập dữ liệu về bạn.
Một lần nữa, mặc dù tự nó có vẻ vô hại, nhưng dữ liệu tổng hợp có thể nhiều hơn thế. Bộ điều nhiệt của bạn sẽ biết khi nào bạn ở nhà và khi nào bạn đi vắng. Chuông cửa thông minh của bạn có thể thấy bạn đến và đi,…
Tại sao chúng ta nên tìm hiểu tất cả những điều này? Biết được những thiết bị, dịch vụ đang theo dõi bạn không có nghĩa là bạn sẽ ngắt kết nối hoàn toàn với chúng. Khi bạn hiểu được cách chúng đang hoạt động, bạn sẽ có thể sử dụng chúng khôn ngoan hơn để tránh bị theo dõi một cách thái quá hoặc không cần thiết.