Đại chiến Xích Bích là một trận chiến quan trọng thay đổi vận mệnh lịch sử Tam Quốc. Theo chính sử, Chu Du là người dùng kế "hỏa công" thiêu cháy đại quân của Tào Tháo, chia bố cục thiên hạ thành ba phần, tạo ra thế chân vạc kinh điển. Tuy nhiên, nếu dựa vào diễn biến trong Tam Quốc Diễn Nghĩa thì Gia Cát Khổng Minh mới là người có công lớn nhất.
 |
| Trận hỏa công Xích Bích đã tạo ra thế chân vạc kinh điển, chia thiên hạ thành ba phần. |
Đầu tiên, Khổng Minh là người đề suất chiến lược liên Ngô chống Tào, tại Giang Đông khua lưỡi chiến quần hùng, đập tan ý định cầu hòa, phân tích rõ mạnh-yếu của quân địch và liên minh, củng cố thêm sự quyết tâm cho Tôn Quyền. Đây là điều mà Chu Du và Lỗ Túc không làm được.
Tôn Quyền khi nghe Khổng Minh giảng giải xong liền nói: "Lời của tiên sinh, phá giải khúc mắc, ý ta đã quyết, không còn nghi vấn. Xin thương nghị ngày khởi binh, cùng nhau đánh Tào".
Thứ hai, Chu Du rất nhiều lần dùng kế mượn đao giết người, ép Khổng Minh vào đường chết, nhưng Khổng Minh luôn nghĩ ra cách để phá giải. Điều này chứng minh những gì mà Chu Du nghĩ được thì Gia Cát Lượng đều làm việc và còn tính trước được vài bước.
 |
| Gia Cát Lượng đã thực sự cao minh hơn Chu Du trong Tam Quốc Diễn Nghĩa. |
Thứ ba, trong lúc Giang Đông thiếu quân bị, Chu Du đã ép Gia Cát Lượng trong thời gian ngắn phải chế tạo đủ 10 vạn mũi tên. Ngoài việc muốn bổ sung trang bị quân lực, thì mục đích chính của Chu Du là muốn trừ khử Gia Cát Lượng, vì Chu Du nghĩ rằng đây là việc không thể. Tuy nhiên Gia Cát Lượng chỉ cần ba ngày đã có thể kiếm được hơn 10 vạn mũi tên, khiến Chu Du và Lỗ Túc sợ hãi.
Đây là một đóng góp không nhỏ của Gia Cát Lượng, vì không chỉ mang lại 10 vạn mũi tên cho Chu Du, mà kế sách này còn làm tiêu hao quân bị của Tào Tháo trước đại chiến, giúp quân Đông Ngô có được lợi thế trước khi ra trận.
Thứ tư: Chính là chía khóa dẫn đến chiến thắng Xích Bích mà Chu Du còn thiếu, đó chính là "mượn gió Đông". Thời tiết lúc đó ở Giang Đông có hướng gió là gió Tây Bắc, nếu dùng hỏa công thì hướng gió sẽ thổi lửa ngược lại thiêu cháy chính đại quân của Đông Ngô. Vậy nên giả sử Gia Cát Lượng không "mượn gió Đông" thì người chiến thắng Xích Bích chắc chắn là Tào Tháo.
 |
| Gia Cát Lượng đã giải quyết được nhiều vấn đề trước thềm đại chiến Xích Bích. |
Ngoài ra, ba người của Đông Ngô là Chu Du, Lỗ Túc và Hoàng Cái không thể nói là đóng góp công lao lớn nhất được. Thứ nhất, Chu Du có rất nhiều vấn đề không thể xử lý được trước trận chiến, và những mấu chốt đó đều do Gia Cát Lượng giải quyết.
Khi giao chiến trên sông thì do Cam Ninh và Trình Phổ dẫn đầu. Nhiệm vụ của Hoàng Cái cũng chỉ là làm theo kế sách giả vờ hàng, mở giao tranh. Tuy nhiên cách tiến quân của Hoàng Cái đã bị Tào Tháo nghi ngờ và chủ động đánh chặn trước.
Lỗ Túc trong Tam Quốc Diễn Nghĩa hồi đại chiến Xích Bích cũng là một nhân vật không thực sự nổi bật. Đóng góp của ông chỉ là ủng hộ liên minh Tôn Lưu, chuẩn bị thuyền cỏ giúp Gia Cát Lượng, đối với chiến thắng Xích Bích không thực sự có công lao lớn.
Người duy nhất có thể so bì với Khổng Minh là Chu Du nhưng mấu chốt quan trọng nhất dẫn đến chiến thắng là "gió Đông" thì chỉ có Gia Cát Lượng làm được. Vì vậy người có công lao lớn nhất mang đến chiến thắng trong trận Xích Bích không thể là ai khác ngoài Gia Cát Khổng Minh.