 |
| Nhà phân tích Bruce Klinger, cựu quan chức CIA ở Hàn Quốc. |
Seoul đã cố gắng can dự với Bình Nhưỡng để giải quyết tranh chấp, cùng với cảnh báo về “những hậu quả nghiêm trọng”. Khi Triều Tiên từ chối đối thoại, Hàn Quốc ngày 26/4 tuyên bố rút tất cả 175 công dân còn lại của nước này khỏi khu công nghiệp Kaesong. Tuy không có phản ứng gây “hậu quả nghiêm trọng”, nhưng ít ra Seoul cũng đã chủ động rút người. Hàn Quốc cũng không hề tiết lộ về việc nối lại các liên doanh bị đình trệ vào thời điểm nào và với những điều kiện nào.
Khi được khai trương năm 2004, khu công nghiệp Kaesong đã được ca ngợi là thúc đẩy thịnh vượng liên Triều, là một sự kết hợp giữa lao động giá rẻ của Triều Tiên với công nghệ tiên tiến của Hàn Quốc. Nhưng mục đích thực sự của khu công nghiệp Kaesong là thúc đẩy “chính sách Ánh Dương” của Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung. Tổng thống Kim Dae-jung từng hy vọng chính sách can dự vô điều kiện của ông sẽ khiến cho Triều Tiên cải cách kinh tế-chính trị và giảm thiểu hành vi hiếu chiến của Bình Nhưỡng.
Những người ủng hộ dự đoán “mô hình Kaesong” sẽ được nhân rộng một cách nhanh chóng, thu hút sự tham gia ngày càng nhiều của các công ty Hàn Quốc và nước ngoài.
Thế nhưng, khu công nghiệp Kaesong đã không đáp ứng bất cứ kỳ vọng nào, thậm chí ở mức khiêm tốn nhất. Những lợi ích do lao động giá rẻ mang lại không thể nào bù đắp nổi tình trạng gián đoạn sản xuất thường xuyên, nguy cơ bị mất cắp công nghệ và lợi nhuận kinh doanh giảm mạnh do những hành động phá bĩnh của Bình Nhưỡng.
Hiện thời, không mấy người ở Hàn Quốc muốn nhân rộng “mô hình Kaesong”. Đó là chưa kể các tập đoàn lớn không chịu tham gia vào dự án Kaesong. Sau khi Triều Tiên đánh chìm tàu hải quân Cheonan của Hàn Quốc, Tổng thống Lee Myung-bak đã cắt đứt toàn bộ thương mại liên Triều, trừ khu công nghiệp Kaesong. Tuy nhiên, ông Lee cũng không cho phép tiến hành đầu tư mới vào khu công nghiệp này. Ngay cả trước khi căng thẳng leo thang trên bán đảo Triều Tiên, “mô hình Kaesong” có rất ít hy vọng thành công.
Bình Nhưỡng đang chính trị hóa khu công nghiệp Kaesong bằng cách hạn chế đi lại để trả thù việc Hàn Quốc đồng tài trợ một nghị quyết của Liên Hợp Quốc về nhân quyền ở Bắc Triều Tiên, tham gia các cuộc tập trận hàng năm với Mỹ “xúc phạm phẩm giá của Triều Tiên”. Triều Tiên cũng tự ý hủy bỏ hợp đồng đã ký và đòi hỏi mức lương, hoàn thuế cao hơn và đòi trả trước tiền thuê mặt bằng.
Tiếp tục liên doanh kinh tế với Triều Tiên chẳng khác gì “đổ nước vào chiếc thùng không đáy”, theo một câu ngạn ngữ ở Hàn Quốc. Xét về khía cạnh chính trị, khu công nghiệp Kaesong là một thảm họa. Kaesong không hề dẫn đến bất kỳ cải cách nào ở Bắc Triều Tiên. Hãng thông tấn KCNA dẫn lời một quan chức Triều Tiên nói: “Hy vọng thay đổi chính sách và cải cách và mở cửa ở Triều Tiên chẳng khác gì một giấc mơ ngu ngốc và ngớ ngẩn”.
“Mô hình Kaesong” cũng không hề ngăn cản Triều Tiên liên tục đe dọa Hàn Quốc. Đó là chưa kể nó cũng không thể ngăn chặn Triều Tiên đánh chìm tàu chiến và nã pháo vào đảo của Hàn Quốc trong năm 2010.
Thay vì có trong tay một đòn bẩy đối với Bình Nhưỡng, Seoul tự biến mình thành nạn nhân của một vụ tống tiền. Thế nhưng, Hàn Quốc vẫn có ý định tiếp tục chính sách “gậy ông đập lưng ông” này. Bất chấp việc Bình Nhưỡng rút hết lao động khỏi khu công nghiệp Kaesong, vây hãm công nhân Hàn Quốc và đe dọa “hủy diệt” Hàn Quốc bằng vũ khí hạt nhân, Bộ trưởng Thống nhất của Hàn Quốc Ryoo Kihl-jae vẫn mô tả Kaesong là “biểu tượng của sự hòa giải và hợp tác liên Triều”. Bất chấp thái độ thù địch của Triều Tiên, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye vẫn tiếp tục đề xuất cung cấp viện trợ nhân đạo và đối thoại với Triều Tiên như một phần của chính sách gây dựng lòng tin của bà.
Hãy còn quá sớm để nói đến khả năng Hàn Quốc từ bỏ khu công nghiệp Kaesong. Nhưng nếu Bình Nhưỡng tiến hành một cuộc tấn công hoặc khiêu khích nghiêm trọng, Seoul có thể cắt đứt tất cả các cam kết kinh tế với Bình Nhưỡng, trong đó có cả khu công nghiệp Kaesong.
Nhà nghiên cứu cao cấp Bruce Klingner của Heritage Foundation cho rằng Hàn Quốc khó có thể tiếp tục làm ăn với Triều Tiên, trong bối cảnh bị người ta chĩa súng vào đầu.
TIN LIÊN QUAN:
ĐANG ĐỌC NHIỀU:
