Tai biến y khoa ngày càng nhiều, lỗi do ai?

Dẫu biết tai biến y khoa là điều không thể tránh khỏi, song nếu tai biến đó có nguồn gốc là sai sót kỹ thuật trong chẩn đoán của các y bác sỹ, hoặc do tắc trách thì cần phải có “chế tài” xử lý nghiêm. Thực tế, dư luận cảm thấy ái ngại về năng lực và y đức của bác sỹ, đặc biệt tại khối BV tuyến đầu?

Đi tìm lời giải cho nguồn cơn tai biến y khoa hay chẩn đoán sai của các bác sỹ, thạc sỹ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng cục Quản lý khám chữa bệnh, bộ Y tế đã trao đổi trên một diễn đàn của ngành rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Trong đó, tình trạng quá tải, người bệnh đông, thầy thuốc phải làm việc trong môi trường căng thẳng và chịu nhiều áp lực, nhiều lúc cần phải ra quyết định nhanh, thậm chí chỉ định miệng để kịp thời cứu chữa người bệnh như trong phẫu thuật hoặc trong cấp cứu.

Nhiều BV trong tình trạng thiếu nhân lực, có nhiều thầy thuốc phải làm việc và trực 24/24h, môi trường làm việc gây thiếu tập trung, việc kết nối thông tin giữa người bệnh, bác sỹ, điều dưỡng, nhà quản lý thiếu hoặc không chính xác, trang thiết bị không đồng bộ, cùng một đơn vị hồi sức có quá nhiều loại máy thở, máy truyền dịch hoặc bơm tiêm điện gây khó khăn cho thầy thuốc trong quá trình vận hành, đôi khi vận hành máy này lại nhầm sang thông số của máy kia.

Có những lúc, thầy thuốc buộc phải cứu chữa các trường hợp có mức độ an toàn rất hẹp, ví dụ: Phẫu thuật viêm ruột thừa cho người bệnh đang điều trị thuốc chống đông máu sau nhồi máu cơ tim. Bên cạnh những yếu tố thuận lợi để tai biến điều trị dễ xảy ra, còn nhiều yếu tố khác tùy thuộc vào cơ địa và sức đề kháng của người bệnh, các can thiệp, thuốc điều trị luôn có hai mặt lợi và hại; năng lực chuyên môn và kỹ năng lâm sàng của nhân viên y tế thường khác nhau.

Ông Khoa cũng cho rằng, việc thiếu các quy trình bảo đảm an toàn người bệnh cũng là một nguyên nhân dẫn tới tai biến y khoa. Các quy trình trong khám, chữa bệnh, quy trình kỹ thuật, các hướng dẫn chuyên môn đều nhằm vào hai mục đích chính là an toàn và hiệu quả.

Việc thiếu quy trình dẫn đến quá trình thực hành không theo chuẩn mực và như vậy sẽ khó tiên liệu được tính an toàn và hiệu quả của nó. Bên cạnh những nguyên nhân mang tính chất hệ thống, thì vẫn có những lỗi thuộc về chủ quan con người, những lỗi chủ quan này lại liên quan đến lỗi hệ thống và nếu khắc phục được lỗi hệ thống thì sẽ hạn chế được các lỗi cá nhân.