Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, tại gói thầu IB2500478937 do Ban Quản lý dự án Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Vĩnh Long làm chủ đầu tư, các hạng mục thiết bị công nghệ thông tin đang trở thành tâm điểm của các kiến nghị về dấu hiệu "khóa" thông số kỹ thuật (Tech-lock). Việc E-HSMT đưa ra những yêu cầu chi tiết một cách bất thường, trùng khớp với thông số của một vài model cụ thể, đang làm dấy lên lo ngại về tính minh bạch và hiệu quả sử dụng ngân sách.

Màn hình máy tính và sự chi tiết đến 0.05 inch

Trong danh mục mua sắm thiết bị Tin học, hạng mục Màn hình máy tính có số lượng lớn. Tuy nhiên, E-HSMT lại đưa ra những yêu cầu kỹ thuật rất đặc thù.

Cụ thể, E-HSMT yêu cầu màn hình có kích thước chính xác là: “≥ 21.45 inch”. Đồng thời, cổng kết nối phải bao gồm: “1x HDMI (1.4b)”.

Trong văn bản kiến nghị gửi Chủ đầu tư, nhà thầu phân tích sự bất thường của các thông số này. Họ chỉ ra rằng, kích thước màn hình phổ biến trên thị trường là 21.5 inch. Sự khác biệt 0.05 inch tưởng chừng rất nhỏ, nhưng lại là yếu tố then chốt để loại bỏ hầu hết các thương hiệu máy tính lớn khác như Dell, HP, Lenovo, Samsung... vốn không sử dụng tấm nền kích thước 21.45 inch.

Tương tự, việc quy định cứng chuẩn “HDMI 1.4b” trong khi các màn hình đời mới thường dùng chuẩn HDMI 1.4 chung hoặc 2.0, hoặc DisplayPort, cũng được cho là một rào cản kỹ thuật.

Nhà thầu khẳng định:“Thông số màn hình trên hồ sơ đang sử dụng một cổng HDMI ít phổ biến trên thị trường là HDMI 1.4b... với thông số màn hình như trên khi search trên mạng chỉ ra sản phẩm của một hãng duy nhất là MSI với model: MSI PRO MP225.”

Tivi trường học hay Tivi chuyên dụng cho khách sạn?

Không chỉ màn hình máy tính, hạng mục Tivi 65 inch (Thiết bị dùng chung môn Công nghệ, Ngoại ngữ...) cũng bị các nhà thầu phản ánh có dấu hiệu định hướng sản phẩm rõ rệt.

Theo E-HSMT, Tivi 65 inch phải đáp ứng hàng loạt tính năng chuyên dụng:“Hỗ trợ giải pháp quản lý tập trung; Tích hợp IPTV; Hiển thị hình ảnh/ video chào mừng; Bật màn hình qua mạng LAN; Bật màn hình qua cáp đồng trục RF; Cài đặt nhanh bằng USB; Hỗ trợ chia sẻ mạng LAN qua Wi-Fi.”

Trong văn bản yêu cầu làm rõ E-HSMT, một nhà thầu đã phân tích chi tiết các tính năng này:“Đây là dòng sản phẩm tivi chuyên dụng dùng cho khách sạn của LG với các tính năng: IPTV cho khách sạn; hiển thị thông tin chào mừng khi khách vào phòng/ khách sạn.”

Nhà thầu cũng chỉ ra sự bất hợp lý khi áp dụng các tính năng này trong môi trường giáo dục:“Bật màn hình qua mạng LAN – dùng để thiết lập kích hoạt bật tivi từ xa qua mạng LAN thông qua hệ điều khiển tập trung (phải tốn chi phí mua thêm)... Bật màn hình qua cáp đồng trục – tính năng độc quyền của LG cho tivi khách sạn, không phổ biến và hợp lý cho môi trường giáo dục.”

Để chứng minh các tiêu chí này không mang tính độc quyền, nhà thầu đã đề nghị Chủ đầu tư: “Kính đề nghị chủ đầu tư có thể chỉ rõ nhiều hơn 2 nhà cung cấp tivi lớn như Samsung, TCL, Sony có thể có các tiêu chí đáp ứng đồng thời... Trong trường hợp không chứng minh được thì đề nghị chủ đầu tư bỏ các tiêu chí này ra khỏi hồ sơ mời thầu.”

Câu hỏi đặt ra là, tại sao trường tiểu học lại cần sử dụng Tivi có tính năng IPTV hay hiển thị video chào mừng như khách sạn?

Phản hồi của Chủ đầu tư và nỗi lo về "tương đương"

Trả lời về các vấn đề liên quan đến Máy vi tính và Tivi tại Văn bản số 1258/BQL-QLDA2 ngày 24/11/2025, ông Phan Văn Dũ - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Thông số kỹ thuật thiết bị... theo yêu cầu của E-HSMT bám sát yêu cầu kỹ thuật, dự toán được phê duyệt đồng thời đáp ứng yêu cầu của đơn vị sử dụng... Các yêu cầu về thông số kỹ thuật hàng hoá thiết bị bảo đảm lựa chọn sản phẩm chất lượng đáp ứng yêu cầu sử dụng.”

Chủ đầu tư cũng khẳng định E-HSMT cho phép chào hàng tương đương. Tuy nhiên, chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang phân tích về rủi ro này: "Việc chứng minh 'tương đương' với một con số vật lý chính xác đến hàng thập phân (21.45 inch) là rất rủi ro cho nhà thầu khi chấm thầu. Nếu Tổ chuyên gia chấm chặt chẽ, một màn hình 21.5 inch có thể bị đánh giá là sai khác kích thước so với yêu cầu, dù sai số chỉ là 0.05 inch và hoàn toàn không ảnh hưởng đến công năng sử dụng."

Tương tự, việc chứng minh tính năng "tương đương" với các tính năng chuyên biệt của Tivi khách sạn cũng là một thách thức lớn về mặt kỹ thuật và pháp lý.

Ông Giang nhận định: "Việc đưa ra các thông số kỹ thuật đặc thù mà không giải trình được sự cần thiết đối với nhu cầu sử dụng thực tế là dấu hiệu của việc hạn chế cạnh tranh, vi phạm tinh thần của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP. Điều này có thể dẫn đến việc mua sắm thiết bị với giá cao hơn thực tế do thiếu tính cạnh tranh."

Khi các thông số kỹ thuật được "may đo" chi tiết đến mức phi thực tế, khái niệm "tương đương" dường như chỉ mang tính hình thức, không thể đảm bảo một môi trường cạnh tranh thực sự công bằng và minh bạch.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4:] Gói thầu 160 tỷ tại Vĩnh Long: Máy ảnh "nồi đồng cối đá" và nghi vấn sao chép Catalogue Ricoh