Tìm hiểu văn hóa ẩm thực Washoku
Sáng tạo, thanh tao, đẹp đẽ và tinh tế là những mỹ từ dùng để miêu tả Washoku. Bắt nguồn từ nguyên tắc tôn trọng tự nhiên, văn hóa ẩm thực Washoku chú trọng chế biến món ăn sao cho hương vị tự nhiên của các nguyên liệu được lưu giữ trọn vẹn nhất, đồng thời đảm bảo sự kết hợp hài hòa của các nguyên liệu, mang đến sự thỏa mãn về vị giác cho người thưởng thức.
 |
| Sự kết hợp các nguyên liệu tươi ngon cùng cách bày trí đẹp mắt giúp Washoku hài lòng vị giác và thị giác người dùng. |
Song song đó, Washoku còn hướng đến thỏa mãn thị giác người dùng bằng sự chú tâm trong cách trang trí và bày biện món ăn, kết hợp cùng văn hóa thưởng thức đầy nghệ thuật và tao nhã đậm nét Nhật Bản, tạo nên nét văn hóa truyền thống đặc trưng cho xứ sở hoa anh đào.
Vị umami – khám phá vĩ đại của đất nước mặt trời mọc
Vị umami được ứng dụng từ rất lâu trên toàn cầu trước khi được Giáo sư người Nhật Bản là Kikunae Ikeda khám phá ra cách đây hơn 100 năm: sản xuất Garum, nước mắm,.. Vị này được tạo ra bởi glutamate, một axit amin tạo thành chất đạm (protein) và có mặt trong hầu hết thực phẩm.
 |
| Giáo sư Kikunae Ikeda – Cha đẻ khám phá ra vị umami cách đây hơn 100 năm. |
Sau khám phá ra vị umami, năm 1909, với ước vọng cải thiện tình trạng dinh dưỡng của người Nhật Bản thời bấy giờ thông qua những bữa ăn ngon, giáo sư Kikunae Ikeda đã thành công tìm ra phương pháp để sản xuất gia vị umami với thành phần chính là glutamate - hay còn gọi là bột ngọt. Đây cũng chính là một trong ba phát minh vĩ đại của đất nước Nhật Bản vào thế kỷ 20.
Umami trong văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Nhật
Nhờ khả năng kết hợp hài hòa các vị cơ bản trong ẩm thực, umami giúp món ăn ngon miệng hài hòa, mang đến sự thỏa mãn, hài lòng cho người thưởng thức. Đây cũng chính là một trong những nền tảng tạo nên giá trị độc đáo của văn hóa ẩm thực Washoku.
Vị umami có thể dễ dàng được tìm thấy trong Washoku. Đầu tiên phải kể đến khởi nguồn khám phá ra vị umami vào năm 1908 – nước dùng dashi. Đây là món nước dùng truyền thống được ưa chuộng của người Nhật, thường được chế biến từ tảo bẹ kombu và cá ngừ bào katsuobushi. Ngoài ra, các nguyên liệu khác cho dashi có thể bao gồm cá khô nhỏ niboshi, rau củ, nấm shiitake khô, ruột cá, đầu và xương cá; đều là những nguyên liệu dồi dào vị umami.
 |
| Nước dùng dashi thường được chế biến từ các loại nguyên liệu dồi dào umami. |
Washoku cũng không thể thiếu các loại thực phẩm lên men và gia vị lên men. Qua quá trình lên men nhiều tháng ròng, chất đạm (protein) có trong các nguyên liệu được phân giải thành các axit amin, trong đó có hàm lượng lớn glutamate và từ đó giúp gia tăng vị umami cho thực phẩm. Các loại thực phẩm lên men tiêu biểu như shiokara, kusaya, narezushi, … (lên men từ hải sản) hay natto, tera-natto (lên men từ đậu tương). Một số loại gia vị lên men như miso (xốt tương) và shoyu (nước tương), được làm bằng cách lên men đậu tương và các loại hạt ngũ cốc ướp muối.
Văn hóa ẩm thực Washoku bắt nguồn từ nguyên tắc tôn trọng tự nhiên của người Nhật, với sự kết hợp sáng tạo và tinh tế trong chế biến, sự chú tâm trong cách bày trí cùng nét đặc trưng trong phong cách thưởng thức, đã đi sâu vào lòng người dân xứ sở hoa anh đào và cả nhiều quốc gia trên thế giới. Chính những nét độc đáo này đã giúp Washoku vinh dự được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thế giới vào năm 2013.
Với ước vọng “tạo ra một loại gia vị chất lượng có giá thành hợp lí và biến những thực phẩm bổ dưỡng thành những món ăn ngon”, năm 1909, Giáo sư Kikunae Ikeda đã tìm ra phương pháp để sản xuất gia vị umami với thành phần là mononatri glutamate hay còn gọi là bột ngọt. Cùng trong năm này, thương hiệu bột ngọt đầu tiên trên thế giới, bột ngọt AJI-NO-MOTO® chính thức được ra đời. Kể từ đó, Bột ngọt AJI-NO-MOTO® bắt đầu được những người nội trợ Nhật Bản biết đến như một giải pháp tiện lợi giúp mang đến vị umami cho những bữa ăn ngon và sau này trở nên nổi tiếng toàn cầu.