Cuộc sống bận rộn và thói quen tích trữ thực phẩm trong tủ lạnh ngày càng trở nên phổ biến. Điều này khiến nhiều người lặp đi lặp lại hành động rã đông thực phẩm, nhất là các loại thịt hàng ngày. Nhưng trong số đó không phải ai cũng biết thế nào mới là ra đông đúng cách hay rã đông thịt sai cách khiến lượng vi khuẩn tăng lên nhiều như thế nào, gây hại cho sức khỏe ra sao.
Rã đông thịt nhiều lần khiến vi khuẩn ngày càng tăng
Một trong số những sai lầm phổ biến khi rã đông thịt tạo cơ hội cho vi khuẩn sinh sôi, xâm nhập đó là rã đông thịt quá nhiều lần. Nhiều người mua một miếng thịt lớn và ngại cắt nhỏ chúng hoặc chưa có ý định rõ ràng về món ăn định nấu nên bỏ cả tảng vào tủ lạnh. Cũng có những người lấy thịt ra ngoài để rã đông nhưng vì nhiều lý do mà không nấu hết hoặc không dùng đến nữa, đem cấp đông lại và lần sau lấy thịt ra rã đông tiếp khi cần. Khoan nói đến phương pháp rã đông đúng hay sai thì chỉ riêng việc ra đông nhiều lần cũng khiến vi khuẩn tăng lên gấp bội.
Rã đông thịt trong tủ lạnh nhiều lần khiến lượng vi khuẩn tăng lên rất nhiều lần (Ảnh minh họa)
Để chứng minh điều này và tuyên truyền rộng hơn đến người dân, Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đã trực tiếp tiến hành thử nghiệm với sự hợp tác dùng các nhà khoa học trong nước. Chương trình mua những miếng thịt tươi ngon, bao gồm thịt lợn, bò… sau đó rửa sạch và cấp đông trong ngăn đá tủ lạnh 5 ngày.
Tiếp theo, họ lấy các miếng thịt ra khỏi tủ lạnh và vừa tiến hành rã đông vừa liên tục đo lường số lượng vi khuẩn. Sau mỗi lần ra đông, họ cấp đông lại các miếng thịt, bao gồm thịt còn nguyên tảng như khi được lấy ra khỏi tủ lạnh và cả những miếng thịt được cắt bớt cho quá trình nấu nướng, phần còn lại cũng sẽ được tái cấp đông. Sau đó, lại tiếp tục rã đông để đo lường lượng vi khuẩn là lặp lại quá trình này nhiều lần liên tục.
Kết quả cho thấy, quá trình rã đông thật sự khiến cho vi khuẩn ở thịt tăng lên. Đáng lo ngại là lượng vi khuẩn này tỷ lệ thuận với số lần rã đông. Dễ hiểu hơn, rã đông càng nhiều lần thì lượng vi khuẩn càng tăng. Con số đáng kinh ngạc là sau 4 lần ra đông, vi khuẩn ở thịt tăng lên gấp 15 lần so với lần đầu.
Đặc biệt, nếu bạn ra đông thịt bằng nhiệt độ phòng hoặc để thịt đã rã đông quá lâu ngoài nhiệt độ phòng thì con số này có thể sẽ tăng cao hơn. Tiến sĩ Taylor C. Wallace, giảng viên tại Khoa nghiên cứu Dinh dưỡng và Thực phẩm tại Đại học George Mason ở Virginia (Mỹ), cho biết bạn sẽ ngạc nhiên về tốc độ sinh sôi của vi khuẩn như E.coli và salmonella ở nhiệt độ phòng.
Bởi nhiệt độ phòng, thịt sau khi rã đông sẽ bị vi khuẩn bám lên bề mặt. Miếng thịt lúc này sẽ là môi trường lý tưởng để vi khuẩn sinh trưởng và phát triển mạnh. Do đó, việc tiếp tục cất miếng thịt không dùng hết vào ngăn đá sẽ thúc đẩy vi khuẩn tăng sinh nhiều hơn, làm miếng thịt bị nhiễm khuẩn và gây bệnh. Trong khi đó, bản thân ngăn đá tủ lạnh cũng dễ ẩn chứa nhiều vi khuẩn, bao gồm cả những loại có thể sinh trưởng ở âm độ.
Những tác hại khác khi rã đông thịt nhiều lần
Ngoài vi khuẩn tăng lên, tăng mối nguy cho sức khỏe thì bản thân việc rã đông thịt nhiều lần cũng khiến thịt bị ảnh hưởng. Ví dụ như:
1. Làm thịt trông kém hấp dẫn
Việc cấp đông rồi lại rã đông nhiều lần, thay đổi nhiệt độ liên tục dễ khiến miếng thịt thơm ngon lúc đầu của bạn trở nên xấu xí. Ví dụ như thay đổi màu sắc, bị khô hoặc đen, vàng, teo lại…
2. Làm giảm hoặc mất nhiều chất dinh dưỡng
Theo Tiến sĩ Taylor C. Wallace, trong quá trình làm lạnh, nước bên trong thịt tươi sẽ bị kết tinh, nếu lặp đi lặp lại thao tác làm lạnh và rã đông thì bên trong sẽ bị kết tinh nhiều lần, bóp chết cấu trúc bên trong của thịt, gây mất chất dinh dưỡng. Đặc biệt là hàm lượng protein, vitamin, khoáng chất.
3. Giảm hoặc thay đổi mùi vị
Chỉ nên rã đông thịt 1 lần duy nhất và nấu ngay sau đó càng sớm càng tốt để đảm bảo hương vị cũng như sức khỏe (Ảnh minh họa)
Tương tự, khi rã đông nhiều lần khiến cấu trúc protein bên trong thịt tươi sẽ bị áp lực của tinh thể đá ảnh hưởng, khó khôi phục trạng thái keo như khi thịt tươi khi để gần. Điều này khiến thịt bị mất nước, giảm chất béo, mất chất dinh dưỡng. Dẫn tới ăn sẽ không còn ngon như lúc đầu. Nếu rã đông quá nhiều lần còn có thể bị biến đổi mùi vị, thậm chí để quá lâu còn mất vị thịt, rất lãng phí.
4. Dễ hư hỏng hơn
Như đã nói, việc làm lạnh và rã đông lặp đi lặp lại như trên sẽ làm tăng số lượng vi khuẩn trong thịt tươi và thay đổi cấu trúc của nó. Điều này đương nhiên sẽ khiến thực phẩm dễ hoặc nhanh bị hư hỏng, ôi thiu. Đồng thời tăng nguy cơ viêm dạ dày ruột và ngộ độc thực phẩm sau khi ăn thịt.
Một số lưu ý khi rã đông thịt
Từ những tác hại trên, chúng ta không nên rã đông thịt nhiều lần. Để ăn thịt ngon và tốt cho sức khỏe, tất cả thịt sống lấy ra khỏi tủ lạnh nên tuân theo nguyên tắc "rã đông một lần và ăn một lần".
Để dễ dàng hơn, bạn có thể cắt thịt thành từng miếng nhỏ vừa từng bữa trước khi bảo quản trong tủ lạnh. Hoặc nếu lỡ lấy ra hơi nhiều, hãy nấu chín sau khi rã đông và đóng kín rồi bảo quản ở ngăn mát.
Ngoài ra, Tiến sĩ Taylor C. Wallace cũng nhắc nhở rằng nhiều người mắc sai lầm trong phương pháp rã đông thịt cũng mang lại hậu quả tương tự. Vì vậy, ông đưa ra 3 hướng dẫn về cách rã đông thịt đảm bảo chất lượng và tốt hơn cho sức khỏe, đó là:
1. Rã đông trong ngăn mát của tủ lạnh
Đây là một trong những cách tốt nhất để rã đông thực phẩm. Cho thực phẩm cần rã đông vào ngăn rã đông, ngăn mát của tủ lạnh để thực phẩm được rã đông dần dần.
Rã đông thực phẩm bằng ngăn mát tủ lạnh được xem là phương pháp an toàn và giữ hương vị thịt tốt (Ảnh minh họa)
Thời gian rã đông tùy thuộc vào kích thước và độ dày của thực phẩm và thường mất vài giờ hoặc qua đêm. Phương pháp này đảm bảo rằng thực phẩm vẫn đủ lạnh trong quá trình rã đông để giảm nguy cơ vi khuẩn phát triển.
2. Rã đông bằng nước lạnh
Phương pháp này phù hợp với những trường hợp cần hoàn thành quá trình rã đông trong thời gian ngắn hơn. Cho thực phẩm cần rã đông vào túi và ngâm trong nước lạnh, nước phải được thay thường xuyên để giữ nhiệt độ thấp, tránh vi khuẩn xâm nhập và đảm bảo chất lượng thịt.
3. Rã đông bằng lò vi sóng
Rã đông bằng vi sóng là phương pháp nhanh nhất trong 3 phương pháp Tiến sĩ Taylor C. Wallace nhắc tới. Hãy cho thịt cần rã đông vào lò vi sóng với nhiệt độ trung bình trong 4 - 5 phút.
Nhưng hãy lưu ý cẩn thận kiểm tra nhiệt độ và công suất của mỗi loại lò, dụng cụ đựng cho phù hợp. Cũng nên nấu thịt ngay sau đó vì thịt có thể nóng hơn 40° F trong quá trình này. Và điều đó có thể khiến vi khuẩn đã có trong thịt trước khi đông lạnh nhân lên tiếp tục gây hại.
Cuối cùng, ông nhắc nhở rằng nên tránh rã đông trực tiếp bằng nước nóng. Vì nước nóng khiến thực phẩm tiếp xúc với nhiệt độ cao hơn, làm tăng nguy cơ vi khuẩn phát triển.