Bà P.T.M (60 tuổi, ngụ Tân Dân, Sóc Sơn, Hà Nội), nhập viện trong tình trạng mệt lả, chân tay bủn rủn, nôn mửa nhiều ngày không dứt, nôn ra dịch dạ dày, dịch mật. Bệnh nhân được chuyển tuyến vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai với chẩn đoán ngộ độc nước kiềm, nhiễm kiềm chuyển hóa, hạ kali. Kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân M cho thấy rõ các chỉ số bất thường: Kali 2,64 mmol/l, hạ dưới mức cho phép; máu nhiễm kiềm chuyển hóa: pH khí máu 7,5mEq/l; HCO3 là 33,3 mEq/l.
Bệnh nhân cho biết, do có bệnh dạ dày, tá tràng, đại tràng, u tuyến giáp, hay tê bì tay chân… nên khi nghe người làng truyền tai nhau về địa chỉ uống “nước” chữa bách bệnh ở ngay trong khu vực, bà cũng tìm đến và xin được chữa trị.
Theo đó, hàng ngày bà M chữa trị bằng cách uống nước được lấy từ máy lọc, có thể pha thêm 1 chút muối cho dễ uống và không ăn gì. Ngày uống tối thiểu khoảng 5 - 6 lít nước, trong khoảng 10 - 15 ngày.
Bệnh nhân uống “nước” chữa bệnh đã qua cơn nguy kịch được rút ống thở.
“Nghe nói có người bị đột quỵ đến uống nước một thời gian và khoẻ mạnh trở lại nên tôi rất hi vọng mình uống vào cũng sẽ khỏi bệnh. Thời điểm tôi tham gia điều trị có khoảng 10 người, chủ yếu là người trong làng”, bà M nói. Sau 5 ngày uống nước và nhịn ăn, bà M đã không thể đứng vững, bắt đầu nôn liên tục, phải nhập viện cấp cứu.
Trước đó, BV Bạch Mai cũng tiếp nhận chùm ca bệnh dùng cách uống một loại nước được giới thiệu là “nước kiềm” để chữa bệnh. 3 bệnh nhân này bị suy thận đang phải chạy thận nhân tạo chu kỳ ở BV Đa khoa Lai Châu, được giới thiệu nên tự ngừng chạy thận, xuống Thanh Oai uống “nước” với cách thức giống như bà M ở Sóc Sơn. Ngày uống 6 lít nước, nhịn ăn hoàn toàn trong 15 - 20 ngày. Các bệnh nhân này chỉ uống khoảng 2 - 3 ngày, bắt đầu xuất hiện tình trạng khó thở, hôn mê phải đưa đi cấp cứu.
Các bệnh nhân bị rối loạn ý thức, suy hô hấp, tổn thương cơ tim nặng, phù phổi cấp do biến chứng quá tải dịch trên bệnh nền suy thận mạn. Sau đó được đặt nội khí quản, thở máy, lọc máu cấp cứu ngay khi tiếp nhận. Điều đáng nói, kết quả xét nghiệm lượng Urê, Kali và Creatinin trong máu tăng rất cao. Urê gấp 3 lần bình thường, Creatinin gấp 10 - 15 lần bình thường. Những bệnh nhân này may mắn được lọc máu kịp thời, tránh khỏi tử vong, được điều trị tới khi ổn định và trở lại lịch trình chạy thận nhân tạo chu kỳ để duy trì sức khỏe và cuộc sống.
Bệnh nhân bỏ chạy thận, uống “nước” chữa bệnh, hôn mê phải đặt nội khí quản, thở máy.
TS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, việc uống quá nhiều nước bình thường như nước lọc hay nước đun sôi để nguội trong 1 ngày, kể cả ở người khỏe mạnh đã rất nguy hiểm, có thể gây phù thũng, phù phổi, pha loãng máu, hạ natri máu, phù não, hôn mê, co giật và tử vong, chứ chưa nói đến sử dụng lượng lớn nước kiềm/ngày.
Nước bệnh nhân M uống xét nghiệm có độ pH 7,5; mỗi ngày uống 5 - 6 lít. Uống quá nhiều nước cũng làm độ pH của dịch dạ dày bị giảm do pha loãng. Trong khi môi trường dịch a xít của dạ dày với pH 1,5 - 3,5 lúc bình thường đóng vai trò bảo vệ cơ thể, tiêu diệt bớt các vi trùng gây bệnh có trong thức ăn, nước uống, trước khi chúng đi sâu xuống đường tiêu hóa.
Bác sĩ Nguyên cho rằng, uống nhiều nước kiềm ngoài việc gây thừa nước như trên, còn gây thay đổi pH của máu, gây nhiễm kiềm chuyển hóa. Điều này tưởng đơn giản nhưng vô cùng nguy hiểm và phức tạp. Môi trường máu của cơ thể có độ pH duy trì ổn định là 7,35 - 7,45 rất quan trọng.
Chỉ số này cho phép rất nhiều các chất trong cơ thể, enzym di chuyển và hoạt động, giúp cho các phản ứng hấp thu, chuyển hóa, hoạt động các cơ quan,…. Khi có thay đổi về pH của máu, cơ thể sẽ bị rối loạn và nhiều bệnh tật phát sinh theo. Khi uống nhiều nước kiềm, pH cơ thể bị tăng lên, rối loạn cảm giác, hôn mê, kali máu bị hạ dẫn tới có thể bị loạn nhịp tim, liệt, hoạt động của nhiều enzym bị giảm, thậm chí tử vong.
Bác sĩ Nguyên khuyến cáo người dân, không tùy tiện uống quá nhiều bất kỳ một loại nước nào đó để tránh gây nguy hiểm cho cơ thể. Các cơ quan chức năng cũng nên tăng cường thông tin, cảnh báo, thậm chí điều tra và xử lý nghiêm theo pháp luật nếu cần, để tránh đằng sau sự việc có hiện tượng làm ăn phi pháp gây nguy hiểm cho sức khỏe người dân.