Nghiền hạt cà phê, nén bột, chiết xuất, đánh bọt sữa, rót cà phê... “nhân viên pha chế” Dai Xiuyu 84 tuổi của quán cà phê “Không thể quên” ở Thành Đô, Trung Quốc hoàn thành tách cà phê dưới sự hướng dẫn của nhân viên xã hội Xiao Ling và giao cho khách hàng. Thế nhưng chỉ trong nháy mắt, bà Dai Xiuyu lại quên mất quy trình pha chế mình đã lặp đi lặp lại vô số lần.
Quán cà phê đặc biệt này nằm trong Khu phức hợp dịch vụ y tế và điều dưỡng cộng đồng của Cơ sở Đại gấu trúc Ain Kangyang quận Thành Hoa, thành phố Thành Đô. Nhân viên cửa hàng gồm các nhân viên xã hội trẻ và những người cao tuổi mắc bệnh Alzheimer. Vào ngày đông khách, một người cao tuổi có thể pha hơn mười tách cà phê nhưng mỗi lần làm, họ đều như lần đầu tiên thực hiện và cần nhân viên hướng dẫn lại từ đầu.
Ngoài việc pha cà phê để rèn luyện khả năng điều hành và đối phó với tình trạng suy giảm nhận thức, vào những ngày thời tiết đẹp, các nhân viên xã hội sẽ đưa người cao tuổi đi bán cà phê dọc đường phố. Thông qua cách này, người cao tuổi có thể cảm thấy mình được cần đến.
Su You Cheng, người sáng lập Ain Kangyang và chủ tịch Hiệp hội Chăm sóc Cuộc sống Thành Đô cho biết, những người cao tuổi mắc chứng mất trí nhớ sẽ nhận được sự động viên và khen ngợi từ các nhân viên xã hội trong quá trình pha cà phê. Khi khách hàng công nhận, họ sẽ cảm nhận được niềm vui tạo ra giá trị, mỗi “barista tóc bạc” đều rất tận hưởng quá trình này. Thông qua việc điều trị không dùng thuốc, người cao tuổi không chỉ cải thiện tâm trạng mà còn giải tỏa hiệu quả tình trạng lo âu, bồn chồn và các cảm xúc khác.
Làm thế nào để can thiệp vào tình trạng suy giảm nhận thức? Ông Su You Cheng tin rằng cần thiết lập đủ cảm giác an toàn và tin cậy cho bệnh nhân, hiểu và tin rằng bệnh nhân có ký ức cảm xúc, đồng thời sử dụng các phương pháp khoa học để tính toán và phân tích cơ chế phản ứng của bệnh nhân, sau đó áp dụng các phương pháp can thiệp tương ứng.
Ông Gao, 76 tuổi, khi còn trẻ rất giỏi tính toán. Tuy nhiên, khi tuổi cao, đồng nghiệp và gia đình nhận thấy ông thường tính sai, xuất hiện các triệu chứng rối loạn tính toán. Sau khi khám tại bệnh viện, ông được chẩn đoán là suy giảm nhận thức. Sau một thời gian quan sát, ông Su You Cheng đã giao cho ông Gao nhiệm vụ bán cà phê tại quán “Không thể quên”. Mỗi khi bán được một ly cà phê, ông Gao đều rất vui mừng.
Viện dưỡng lão Ai Enkang hiện có hơn 30 người cao tuổi mắc chứng mất trí nhớ, độ tuổi trung bình trên 70 tuổi. Quán cà phê “Không thể quên” này đã trở thành một phần quan trọng trong cộng đồng thân thiện với người suy giảm trí nhớ ở Thành Đô.
Trong quán cà phê nhỏ ấy, những người cao tuổi pha một tách cà phê rất chậm. Họ có thể nói sai giá hoặc nhớ sai thứ tự, nhưng sẽ không ai trách họ. Pha một tách cà phê, có được niềm vui và cảm giác thành tựu, “hòa giải” với chứng suy giảm nhận thức đã trở thành cách để người cao tuổi chống lại chứng hay quên.