Dứa là quả giải nhiệt mùa hè quen thuộc. Cây dứa được trồng ở khắp nơi, nhưng ở miền Tây có một bộ phận nữa của cây dứa cũng được đem chế biến làm món ăn ngon, đó là củ hũ dứa.
Củ hũ dứa là phần đọt non của thân cây dứa. Để lấy được nó, người ta phải nhổ cả cây đang còn tươi tốt để lấy phần lõi. Ở miền Tây, người dân chủ yếu trồng dứa để lấy quả chứ không ai trồng dứa để thu hoạch củ hũ, vì thế mà củ hũ dứa là đặc sản hiếm, người dân địa phương cũng chỉ được ăn vài lần trong năm khi vào mùa phá cây dứa.
Củ hũ dứa là phần đọt non của cây dứa, khi ăn giòn, ngọt dịu
Người dân địa phương cho biết, cây dứa trồng khoảng 8 tháng sẽ cho quả, 4 tháng thu hoạch quả một lần. Khi cây trồng được 24-30 tháng sẽ lão hóa, người dân chặt bỏ để trồng lứa mới. Lúc đó, người ta lấy phần đọt non của thân cây, gọt vỏ cho lộ phần trắng bên trong để đem chế biến món ăn.
Củ hũ dứa được luộc sơ trước khi đem chế biến. Được biết, công đoạn chế biến củ hũ vô cùng quan trọng, nếu luộc không đúng cách hoặc quá lửa, củ hũ dứa sẽ bị đắng. Những năm gần đây, trên thị trường có một vài địa chỉ bán củ hũ dứa với giá 70.000 đồng/kg. Thứ này giòn, ngọt dịu nhẹ, thanh mát, thích hợp cho những ngày hè.
Từ củ hũ dứa có thể làm thành các món:
Gỏi củ hũ dứa
Người dân miền Tây thường kết hợp củ hũ dứa với thịt gà, tôm, cá để làm gỏi. Theo đó, củ hũ được thái mỏng, ngâm nước và chần qua nước sôi, để ráo nước. Việc này cần thực hiện nhanh tay để cổ hũ giữ được độ giòn tự nhiên, không còn mùi hăng, không khiến người ăn bị say ngà ngà như cũ hũ dừa. Cũ hũ dứa được trộn đều với nước cốt chanh, đường, nước mắm, tỏi băm cho vị ngọt dịu và mùi thơm đặc trưng. Sau đó, cho nguyên liệu là gà, tôm, cá, thịt... vào trộn tiếp. Món gỏi của hương đồng cỏ nội này là đặc sản nhiều người mê mẩn khi lần đầu thưởng thức.
Dưa chua củ hũ dứa
Để làm giảm đi vị nhẫn nhẫn đắng tự nhiên của củ hũ dứa, người dân miền Tây còn chế biến chúng thành dưa chua để ăn kèm với những món ăn khác. Để món dưa chua ngon hơn, người nấu cần thái củ hũ dứa thành sợi mỏng dài cho vừa ăn. Công đoạn chuẩn bị nước sốt ngâm dưa cũng giống món gỏi nhưng phải nấu lên để nó có độ sánh và để được lâu ngày, giúp dưa chua ngấm nhanh và ăn ngon hơn.
Củ hũ dứa xào tôm
Để món ăn này ngon, trước hết người nấu cần phải phi tỏi thật thơm, sau đó cho tôm đã lột sẵn vào đảo đều cho chín, rồi cho tiếp phần củ hũ vào đảo đều tay. Bạn có thể nêm thêm ít muối, bột ngọt, tiêu và thêm hành ngò để món ăn trở nên đậm đà hơn.
Củ hũ dừa hầm giò heo
Món ăn này chủ yếu có vị ngọt từ chân giò ninh trong thời gian dài kết hợp với củ hũ dừa càng thêm thơm ngon. Món này khá giống với giò heo hầm măng, có điều củ hũ dứa giòn, non và ngọt hơn.