Nguyễn Văn N (27 tuổi, ở Hà Nội) sinh ra là nam giới, nhưng tính cách và sinh hoạt lại giống như một cô gái. Năm ngoài 18 tuổi, N quyết định đi sang nước ngoài làm phẫu thuật chuyển giới để được sống là chính mình. Ca phẫu thuật thành công, nhưng N phải dùng hormone cả đời.
Sau 5 năm tự dùng hormone, không có sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ, N bắt đầu xuất hiện bất thường khi bị tê bì chân tay, đau ngực. Khi biểu hiện trên ngày càng nặng, N quyết định đi khám.
ThS.BS Đoàn Dư Mạnh - Khoa Tim mạch Lồng ngực và Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho biết, bệnh nhân đến khám dù giấy tờ là nam giới, nhưng hình hài, tính cách lại là phụ nữ. Qua khám lâm sàng và chụp chiếu, xét nghiệm cần thiết, bác sĩ chẩn đoán N bị ung thư vú giai đoạn 3, dù tuổi đời còn rất trẻ.
Chụp chiếu chuyên sâu cho thấy, khối u đã xâm lấm vào cơ ngực, di căn hạch nên phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị như phẫu thuật và hóa, xạ trị nhiều lần. Tiên lượng của bệnh nhân khá dè dặt.
Bác sĩ Mạnh cho biết, nhiều người chuyển giới mắc ung thư vì tâm lý e ngại khi đi khám.
Theo bác sĩ Mạnh, hiện nay cộng đồng người chuyển giới khá nhiều, nhưng đa số họ đều tự ý dùng hormone, tự chia sẻ kinh nghiệm dùng thuốc cho nhau dẫn tới tình trạng rối loạn hormone, đặc biệt là khi sử dụng quá liều.
“Việc sử dụng hormone chuyển giới sai cách và quá liều có thể là nguyên nhân khiến tỷ lệ ung thư gia tăng trong cộng đồng người chuyển giới”, bác sĩ Mạnh cảnh báo và cho biết, hiện nay tỷ lệ mắc ung thư trong nhóm này cao gấp 3-4 lần so với người bình thường.
Bác sĩ Mạnh dẫn một nghiên cứu của Hà Lan, công bố trên tạp chí BMJ năm 2019 cũng khẳng định, phụ nữ chuyển giới có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn và họ cần tuân thủ các hướng dẫn tầm soát ung thư vú thường xuyên. Nguyên nhân là do người chuyển giới phải sử dụng hormone trong suốt cuộc đời. Các loại hormone không chỉ tác động đến các yếu tố phụ của giới tính như: lông, râu, tóc, mô mỡ trên cơ thể, mà còn tiềm ẩn những rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý.
Với người chuyển giới nữ, bất kỳ loại hormone nữ hóa nào cũng có nguy cơ gây ung thư giống nhau. Hormone nữ tính dẫn đến sự phát triển của các mô vú, điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Một số dấu hiệu nhận biết bệnh bao gồm, khối u trong mô vú, cảm giác đau tức, sưng, dịch tiết núm vú, thay đổi đột ngột về kích thước hoặc hình dạng vú.
Bác sĩ Mạnh cảnh báo, việc tự ý dùng hormone cực kỳ nguy hiểm nhất, tăng nguy cơ ung thư, đột quỵ rất cao. Ảnh minh họa.
Có thể những người chuyển giới được bác sĩ cảnh báo, tư vấn về những tác dụng phụ khi dùng hormone, tuy nhiên nhiều người mang tâm lý e ngại, sợ kỳ thị, chủ quan với các dấu hiệu ban đầu của bệnh, dẫn đến không khám hoặc khám muộn, làm chậm cơ hội điều trị.
Ngoài ung thư vú, bác sĩ Mạnh cũng cảnh báo một số nguy cơ mà người bệnh có thể phải đối mặt khi sử dụng hormone thường xuyên chẳng hạn như: huyết khối tĩnh mạch, sỏi mật, tăng men gan, tăng cân, triglycerid máu cao, bệnh lý tim mạch, ung thư.
Theo bác sĩ Mạnh, người chuyển giới khi dùng thuốc cần phải tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đặc biệt, người bệnh cần thực hiện tầm soát sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư để phát hiện và điều trị sớm. Ngoài ra, người chuyển giới cũng cần xây dựng lối sống lành mạnh, tránh xa các yếu tố nguy cơ gây bệnh như thuốc lá, rượu bia và ô nhiễm môi trường.