Na là loại trái cây bổ dưỡng rất phổ biến ở Việt Nam. Chúng được trồng ở nhiều địa phương như: Chi Lăng (Lạng Sơn), Đông Triều (Quảng Ninh), Thuỷ Nguyên (Hải Phòng), Hà Giang...
Mùa na bắt đầu vào khoảng tháng 8, tháng 9 dương lịch hàng năm. Chúng có 2 loại: na dai và na bở. Na dai để được lâu, không dễ nát, ăn ngọt và vỏ dễ bóc. Trong khi đó na bở có thời gian bảo quản ngắn hơn, khi chín rất dễ bị giập nát, ăn có vị ngọt tuy nhiên múi na không dai, vỏ khó bóc.
Quả na bở nhanh chín, dễ bị giập nát, múi bở không dai nên trước đây không được ưa chuộng
Khoảng 15 năm trước, quả na bở từng "thất sủng", các gia đình ở quê chặt bỏ cây để trồng na dai vì na bở không được ưa chuộng, ai cũng chê, không mang lại giá trị kinh tế.
Mấy năm gần đây, quả na bở bỗng trở thành đặc sản nổi tiếng ở thành phố, người dân lùng mua dù giá đắt gấp 3 lần na dai.
Trên thị trường, na bở loại 1 (loại 2-3 quả/kg) có giá tới 180.000 đồng/kg, đắt hơn cả sầu riêng. Trong khi đó na dai loại 1 giá chỉ khoảng 100.000 đồng/kg.
Chị Bình - đầu mối chuyên bán na bở ở Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết số lượng na bở có rất ít, trong khi đó khách lại đặt mua rất nhiều.
Năm nào vào mùa chị cũng bao mua cả vườn na bở của một hộ nông dân ở Đông Triều rộng gần 2ha. Hàng ngày, trên đồi na bở “mở mắt” tới đâu nông dân hái gửi xuống cho chị bán tới đó. Thế nên, hàng giao cho khách quả na vẫn cứng, để 1-2 ngày sẽ chín thơm tự nhiên.
"Người trồng na sẽ biết thời điểm nào vừa vặn để hái xuống. Không như na dai, na bở nếu để quá già, na nhanh chín không kịp chuyển xuống thành phố. Tôi nhớ cách đây 3 năm là thời điểm na bở đắt nhất, giá hơn 200.000 đồng/kg", chị Bình kể.
Có những thời điểm khan hiếm, giá na bở đắt gấp 3 lần na dai nhưng cũng không dễ mua được
Bán na bở trên chợ mạng, anh Ninh (ở Hà Nội) chia sẻ na bở có vị ngọt thanh, không ngọt gắt như na dai Có người chỉ đặt 1kg, cũng có người đặt 3-5kg vừa ăn vừa đem biếu tặng. Song thời điểm đầu mùa này, nguồn hàng còn khan hiếm nên đa phần khách đặt na nhanh thì 1 ngày có hàng, không thì phải đợi 2-3 ngày, phụ thuộc hoàn toàn vào nhà vườn thu hái quả.
Hiện na nhập về hàng ngày đều không đủ số lượng khách đặt nên anh sẽ ưu tiên khách đặt trước được trả hàng trước.
Đặt mua 2kg na bở về cho con ăn, chị Hoài (ở Hà Đông) cho biết 2 đứa nhỏ nhà chị rất thích loại na này. "Xưa nhà tôi có một cây na bở khá to ở sau hồi nhà, tháng 8 na bắt đầu chín rộ, đưa tay ra hứng, chỉ cần chạm nhẹ là quả rơi xuống lòng bàn tay. Mỗi buổi trưa cũng được một rổ tha hồ ăn. Nhưng đúng là lúc đó không thích ăn na bở, cả rổ na bở không quý bằng một quả na dai. Còn bây giờ đi tìm na bở để mua thì không hề dễ dàng mà giá còn đắt đỏ nữa", chị Hoài chia sẻ.