Mật mía là một chất lỏng đặc, sẫm màu, thu được từ quá trình sản xuất đường. Thực phẩm này thường được làm từ cây mía. Dù là sản phẩm phụ của đường nhưng mật mía vẫn chứa các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể con người.
Mật mía hầu như không có protein hoặc chất béo, đây là nguồn cung cấp magiê và mangan tốt. Magiê hỗ trợ nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm chức năng cơ và thần kinh, kiểm soát lượng đường trong máu và huyết áp. Mangan rất quan trọng đối với xương chắc khỏe, sinh sản, đông máu và sức khỏe hệ miễn dịch. So với đường cát và mật ong, mật mía chứa nhiều magiê và mangan hơn.
Các loại mật mía khác nhau được tạo ra trong quá trình sản xuất đường dựa trên số lần tinh thể đường được tách ra. Lần chiết xuất đầu tiên tạo ra mật mía nhẹ, ngọt được sử dụng trong các loại thực phẩm ngọt như đồ nướng và kẹo. Nó cũng được sử dụng để làm rượu rum.
Mật mía. (Ảnh minh họa).
Mật mía nhạt có thể được dùng thay thế cho si-rô lá cây phong. Bạn có thể rưới một ít mật mía nhạt lên bánh kếp và bánh quế cũng như các loại thực phẩm như sữa chua, yến mạch và sinh tố.
Mật mía đen, từ lần chiết xuất thứ hai, đặc hơn, sẫm màu hơn và ít ngọt hơn. Hương vị đậm đà của nó rất tuyệt vời cho bánh quy gừng. Bạn cũng có thể thử sử dụng mật mía đen để làm nước sốt thịt nướng, cá kho... tự làm bằng cách trộn nó với tương cà, đường nâu, giấm táo, dầu thực vật, tỏi băm, muối, hạt tiêu và bột ớt.
Bước cuối cùng trong quá trình sản xuất đường tạo ra mật mía đen, một loại si-rô đặc và sẫm màu có vị đắng. Mật mía đen được sử dụng trong thức ăn chăn nuôi, sản xuất axit citric và các sản phẩm khác.
Ngoài ra, mật mía cũng có thể được sử dụng làm phân bón để cải thiện chất dinh dưỡng trong đất.
Tác dụng của mật mía
- Giúp điều trị táo bón ở trẻ em
Mật mía được nghiên cứu rộng rãi nhất về công dụng điều trị táo bón chức năng ở trẻ em. Táo bón chức năng là vấn đề phổ biến ở trẻ em, ảnh hưởng đến khoảng 3% trẻ em trên toàn thế giới. Một nghiên cứu liên quan đến 92 bệnh nhi đã so sánh mật mía đen với polyethylene glycol, một loại thuốc thông thường để điều trị táo bón. Kết quả cho thấy không có sự khác biệt đáng kể nào giữa hai nhóm và không có tác dụng phụ nào từ mật mía. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng mật mía đen là phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả cho chứng táo bón chức năng ở trẻ em.
- Giảm nguy cơ viêm niêm mạc miệng trong quá trình xạ trị
Viêm niêm mạc miệng là tác dụng phụ thường gặp ở những người đang xạ trị ung thư đầu và cổ. Đây là triệu chứng viêm biểu hiện bằng tình trạng đỏ, sưng và lở loét trong miệng.
Trong một nghiên cứu trên 80 bệnh nhân, một nhóm chỉ được xạ trị, trong khi nhóm còn lại được xạ trị bằng mật mía đen. Nhóm sử dụng mật mía đen có tỷ lệ mắc và mức độ nghiêm trọng của viêm niêm mạc miệng thấp hơn. Sử dụng mật mía đen là yếu tố duy nhất có liên quan đáng kể đến việc giảm nguy cơ viêm niêm mạc miệng. Không có sự khác biệt về điểm số chất lượng cuộc sống giữa hai nhóm.
- Có thể giúp giảm phản ứng insulin
Insulin là một loại hormone do tuyến tụy sản xuất giúp cơ thể bạn sử dụng đường từ thức ăn để tạo năng lượng. Kháng insulin xảy ra khi cơ thể không phản ứng tốt với insulin, khiến tuyến tụy sản xuất nhiều insulin hơn để kiểm soát lượng đường trong máu. Điều này rất quan trọng vì lượng đường trong máu cao hơn bình thường theo thời gian có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2.
Mật mía làm từ cây mía đường. (Ảnh minh họa).
Một nghiên cứu nhỏ đã điều tra xem liệu một loại mật mía cô đặc đã lọc (FMC) có thể giúp hạ đường huyết và mức insulin sau khi ăn hay không. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm điều này bằng cách cho những người tham gia khỏe mạnh dùng giả dược, hoặc các liều lượng khác nhau của mật mía cô đặc trước bữa sáng tiêu chuẩn vào những ngày khác nhau.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng, trong khi lượng đường trong máu vẫn tương tự nhau trong tất cả các bữa ăn, thì lượng insulin lại giảm khi dùng liều FMC cao hơn. Những người tham gia có thể kháng insulin nhiều hơn đã cho thấy lợi ích lớn hơn khi dùng liều FMC thấp hơn. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng, mật mía cô đặc đã lọc có khả năng làm giảm phản ứng insulin và giảm gánh nặng cho tuyến tụy.
Dinh dưỡng của mật mía
Lượng calo: 58
Protein: 0 gam (g)
Chất béo: 0,02 g
Carbohydrate: 14,9 g
Chất xơ: 0 g
Mangan: 0,306 miligam (mg), hoặc 13% Giá trị hàng ngày (DV)
Magiê: 48,4 mg, hoặc 12% DV
Rủi ro của mật mía
Mặc dù mật mía có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe, nhưng chất tạo ngọt này có hàm lượng đường cao và có một số rủi ro, đặc biệt là khi tiêu thụ với số lượng lớn. Quá nhiều đường theo thời gian có thể làm tăng nguy cơ tăng cân, gây tăng huyết áp (huyết áp cao) và tiểu đường loại 2. Giống như các sản phẩm có đường khác, mật mía cũng có thể làm tăng nguy cơ sâu răng.
Các chuyên gia khuyên bạn nên hạn chế lượng đường bổ sung không quá 10% lượng calo hàng ngày.
Mật mía cũng chứa một chất gọi là sulfite. Mặc dù sulfite an toàn với hầu hết mọi người, nhưng một số người lại nhạy cảm với nó. Việc tiêu thụ mật mía và các thực phẩm có chứa sulfite khác có khả năng gây dị ứng, hen suyễn và sốc phản vệ.