Cá rô tôm tích còn gọi là cá rô bí, cá rô non, là đặc sản nổi tiếng ở miền Tây, nhiều nhất ở Cà Mau. Loài cá này có kích thước rất bé, chỉ bằng 2 đốt ngón tay, sống ở môi trường nước ngọt. Chúng có đặc điểm: màu đen xám; vây xanh nhạt lấp lánh; xương nhỏ và rất mềm.
Trước đây, ở khắp ao hồ, đồng ruộng, nơi đâu cũng thấy sự xuất hiện của cá rô tôm tích. Vào những ngày đầu mùa mưa (khoảng tháng 4- 5 âm lịch), khi lúa ngoài đồng đã lên xanh mướt thì những đàn cá rô tôm tích bắt đầu xuất hiện. Chỉ cần đặt lưới chỗ dòng nước xả nơi chân ruộng và chờ khoảng 1 tiếng là bắt được cả mớ mang về.
Cá rô tôm tích xuất hiện nhiều vào những ngày đầu mùa mưa (khoảng tháng 4- 5 âm lịch)
Anh Chính (ở Cà Mau) chia sẻ: "Hàng năm, khi bắt đầu mùa mưa, các cánh đồng ngập xăm xắp nước thì lũ cá rô bố mẹ lên đồng tìm thức ăn và duy trì nòi giống. 2 tháng sau, khi cánh đồng ngập nước, từng đàn cá rô tôm tích lại tìm đường "di cư" ra sông lớn.
Ngày trước cá rô tôm tích nhiều vô kể. Người dân bắt về chế biến thành những món ăn dân dã và đậm chất đồng quê. Loài cá này nhỏ nhưng có võ, chế biến món nào cũng thơm ngon, nhiều nhà còn dùng để thiết đãi khách ở xa về".
Theo anh Chính, cá rô tôm tích có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như kho tiêu, kho sả ớt, kho mắm, nấu canh chua, lăn bột chiên, chiên giòn (chiên xù)… Song món cá rô tôm tích chiên giòn được nhiều người ưa chuộng nhất.
Loài cá này có kích thước bé nhưng có thể làm thành nhiều món ăn dân dã, đậm đà hương vị đồng quê, ngon và bổ dưỡng
Sau khi bắt về, cá được rửa sạch, cho một ít muối hạt vào và xóc đều để loại bỏ nhớt, mùi tanh. Vì cá có kích thước bé nên khi chế biến để nguyên con, không cần đánh vảy, moi bỏ ruột, chặt bỏ đầu, đuôi. Chiên cho đến khi cá vàng, giòn rụm thì gắp ra, để ráo dầu. Cá rô tôm tích chiên giòn ăn cùng rau sống và nước mắm chua ngọt, có thể ăn với cơm hay làm món nhậu cũng đều ngon. Thịt cá ngọt thơm, bùi bùi chấm với nước mắm chua ngọt rất hấp dẫn.
Từ món ăn đồng quê, hiện nay cá rô tôm tích lên đời thành đặc sản nổi tiếng được nhiều người ưa chuộng. Tại các nhà hàng, quán ăn ở miền Tây, các món từ cá rô bí được du khách gần xa tìm để thưởng thức.
Cá rô tôm tích chiên là được ưa chuộng nhất
Tuy nhiên, cá rô tôm tích bây giờ hiếm, không dồi dào như trước, nên giá cả cũng vì thế mà tăng lên, lên tới 120.000 đồng/kg. Ai may mắn mới mua được một mẻ.
Anh Hoà (ở quận 1, TP.HCM) chia sẻ: "Ở quê mình trước đây, cứ vào mùa cá rô tôm tích là cả đám trẻ con trong xóm rủ nhau đi bắt. Chỉ cần ra đúng chỗ thả lưới một lúc là được cả mẻ về cho bà, cho mẹ nấu canh chua hoặc kho lạt. Nước cá kho chấm với rau sống cũng rất hợp.
Bây giờ thỉnh thoảng về quê tầm tháng 4, tháng 5, mình lại ra chợ để tìm mua 1 mớ về ăn, nhớ về hương vị của ngày xưa".