Ở các miền quê của Việt Nam có nhiều loại rau gần gũi, mộc mạc, dễ tìm, tưởng là cỏ dại nhưng thực chất có thể làm thành những món ăn mang nét đặc trưng riêng, vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe. Trong số đó phải kể tới rau dệu.
Rau dệu còn có tên khác là rau diếp bò, thuộc loại cây thân thảo trong họ dền. Loại rau này được tìm thấy ở các nước thuộc khu vực Đông Nam Á. Tại Việt Nam, rau dệu mọc hoang dại ở những nơi đất ẩm ướt, ở bờ mương, hay những khu vực có nhiều ao hồ. Giống cây này ưa ẩm, ưa sáng, khả năng sinh trưởng tốt do mọc chồi và phân nhánh khỏe. Thân rau dệu cứng và mỏng khi sống ở điều kiện khô ráo nhưng sẽ phát triển rỗng ruột để nổi trong điều kiện thủy sinh.
Rau dệu mọc hoang ở các miền quê, có vị thanh mát, xào hay nấu canh đều ngon và lạ miệng
Chị Bình (ở huyện Nghĩa Đàn, Nghệ An) kể: "Rau dệu có vị gần giống với rau dền. Xưa kia mọi người thường hái về cho gà lợn ăn, sau đó một số người phát hiện ra chúng có thể ăn được như một loại rau thông thường nên từ đó cây dệu được biết tới nhiều hơn. Vào những ngày mưa, rau dệu mọc xanh non ở khắp nơi, vị ngọt hơn vào những ngày nắng gắt.
Ngon nhất là ngọn rau dệu xào tỏi, hoặc nấu canh cua, canh tôm đồng. Những ngày hè, ra vườn hái rổ rau dệu nấu với con moi đồng, vừa thơm ngọt vừa thanh mát. Bây giờ rau dệu không có nhiều như trước, ở sau vườn chỉ thỉnh thoảng mình mới tìm thấy một đám, tôi chờ nó trưởng thành rồi hái vào nấu canh".
Chị Hòa Khánh (ở Sóc Trăng) cho biết: "Mỗi lần về quê mình đều cầm rổ ra vườn, ra ruộng tìm hái hoặc sang nhà hàng xóm xin là có nồi canh thơm phức. Còn nhớ những ngày bé, buổi chiều mưa bên nồi cơm nóng hổi, bát canh rau dệu ngọt mát, ngon lành. Bây giờ cuộc sống hiện đại, có đủ các món ngon nhưng thỉnh thoảng mình vẫn nhớ về những món ăn của ngày xưa, mà chỉ về quê mới được thưởng thức".
Gần đây, rau dệu được người thành phố biết tới, được bán trên chợ mạng với giá đắt đỏ
Từ món ăn dân dã ở quê, mấy năm nay rau dệu bỗng xuất hiện trên chợ mạng, nhiều người rao bán với giá khoảng 70.000 đồng/kg. Những người chưa biết tới rau dệu thì tò mò đặt mua về ăn thử, còn những người đã biết tới hương vị của chúng thì mua về để nhớ lại những kỷ niệm của tuổi thơ nghèo khó.
Chị Thanh (người bán rau đặc sản trên chợ mạng) giới thiệu rau dệu mọc dại, đảm bảo sạch và có hương vị thơm ngon. "Đây là cây hoang dại, thỉnh thoảng tôi mới gom được vài cân rao bán trên chợ mạng chứ không có nhiều như các loại rau khác được trồng đại trà. Nhiều người thành phố nghe tên lạ nên mua về ăn thử, sau đó đặt hàng thường xuyên để đổi vị cho bữa cơm của gia đình", chị Thanh chia sẻ.
Một số nghiên cứu khoa học chỉ ra thân và lá rau dệu có vị ngọt, giàu đạm thực vật, giàu sắt, canxi, vitamin A, vitamin B2, vitamin C và lysine, là nguồn cung cấp lượng sắt tự nhiên cho cơ thể.