Nghệ sĩ Việt và cuộc chiến Danh - Tiền cam go

Việc Trấn Thành bị Đài truyền hình Vĩnh Long loại ra khỏi một chương trình truyền hình thực tế với lý do "không thích hợp" đã gây bão dư luận những ngày qua.

Từ sự vụ liên quan đến Trấn Thành, nhiều vấn đề đã được đưa ra và tốn không ít giấy mực của báo chí, trong đó cái giá mà nghệ sĩ Việt phải trả khi “bán mặt” tràn lan trên truyền hình là câu chuyện đáng suy ngẫm.

Thống kê số lượng game show đang phát sóng trên truyền hình năm 2016.

Những năm gần đây, game show - truyền hình thực tế "như nấm mọc sau mưa" với nhiều format mới mẻ. Sự bùng nổ của game show đã thay đổi diện mạo màn ảnh nhỏ, thậm chí cả thói quen thưởng thức của khán giả.

Nhiều chương trình trên truyền hình đã không còn do nhà đài sản xuất, thay vào đó là các công ty truyền thông, tổ chức sự kiện tham gia xã hội hóa. Họ mua format của nước ngoài, chịu trách nhiệm về bản quyền, về nội dung. Nhà đài chỉ đóng vai trò cố vấn, biên tập và phụ trách khâu kiểm duyệt.

Để đảm bảo lượng rating, nhằm mục đích thu lợi nhuận "khủng" từ quảng cáo, các đơn vị sản xuất thường tìm mọi cách để game show lôi cuốn và thu hút khán giả.

Ngoài sự mới mẻ của format, tài năng thực sự của thí sinh, việc nghệ sĩ nổi tiếng xuất hiện trong chương trình cũng được coi là "cứu tinh".

Nghệ sĩ nào vừa tài năng, nhiều fan hâm mộ, vừa hoạt ngôn, có tài ứng biến trên sân khấu sẽ được săn đón với mức cát-sê hấp dẫn. Vị trí mà đơn vị sản xuất chào mời các "ngôi sao" cũng rất đa dạng, từ giám khảo, huấn luyện viên đến MC, người bình luận, thí sinh.

Ngồi ghế nóng, “được ăn, được nói, được gói mang về” nên nhiều nghệ sĩ không ngại từ chối, thậm chí trở thành "hàng quen". Có thời điểm báo chí thống kế, Trấn Thành - Trường Giang đang tham gia 15 game show. Trước đó, Hoài Linh cũng được nhận xét là phủ sóng TV. Việt Hương xuất hiện dày kín các kênh sóng.

Cát-sê mà đơn vị sản xuất trả cho các nghệ sĩ cũng rất đáng "đồng tiền, bát gạo". Mỗi tập phát sóng, các "ngôi sao" có thể bỏ túi khoảng 100 triệu đồng là ít. Như vậy, một chương trình kéo dài 14-15 tập, số tiền thù lao trả cho nghệ sĩ khoảng 1,5 tỷ đồng.

Thế nên, có nhiều nghệ sĩ không thực sự mặn mà với vai trò ghế nóng nhưng vì muốn kiếm tiền, họ không ngại gật đầu. Hoài Linh từng chia sẻ thắng thắn rằng anh xuất hiện nhiều chỉ vì cần tiền để xây nhà tổ. Còn Trấn Thành không ngại tiết lộ: “Tôi cày kiếm tiền để trả nợ đám cưới rình rang”.

Game show bỗng trở thành mảnh đất kiếm tiền màu mỡ cho giới nghệ sĩ.

Đơn vị sản xuất khá vất vả để thuyết phục Mỹ Tâm làm giám khảo Vietnam Idol và huấn luyện viên Giọng hát Việt.

Đứng trước những sự săn đón, đứng trước những lời chào mời hấp dẫn, đứng trước những mức giá cát-xê trên trời, nhiều nghệ sĩ mải mê 'bán mặt' cho game -show.

Nói như đạo diễn - NSƯT Đỗ Thanh Hải, "Có thể, họ nghĩ rằng tuổi trẻ rất ngắn, thời vàng son đỉnh cao trôi rất nhanh. Do vậy, cần phải tận dụng danh tiếng để kiếm tiền. Họ không đủ bản lĩnh nói lời từ chối để tính bước đường dài cho danh tiếng".

Khi nghệ sĩ xuất hiện dày kín để kiếm tiền, họ vô tình biến mình trở nên nhàm chán trước khán giả. Hoài Linh là một ví dụ điển hình, anh từng là một danh hài "quốc dân", được nhà nhà yêu quý. Nhưng khi "nhẵn mặt" trên các kênh sóng, công chúng vẫn "ngán" như thường.

Hiểu được điều này, hiện nay, Hoài Linh đã hạn chế xuất hiện. Động thái này của nam danh hài được nhận xét là sáng suốt và thức thời, vì nếu cứ miệt mài "bán mặt", cái giá phải trả là không hề rẻ. Cách xuất hiện quá nhiều từng bị cho là cách 'bình dân hóa' hình ảnh.

Với mật độ chạy sô dày đặc, Trường Giang, Trấn Thành, Việt Hương... còn từng bị đặt câu hỏi về khả năng tái tạo sức lao động, tái tạo sức diễn, và làm thế nào để có thể sáng tạo nghệ thuật khi 'bán mặt' liên tục như thế.

Khi dư luận ồn ào chuyện Trấn Thành bị cấm sóng, đạo diễn - NSƯT Đỗ Thanh Hải bày tỏ quan điểm: "Với tốc độ chạy sô chóng mặt, cùng những cái gật đầu qua quýt để xuất hiện trên khắp các kênh sóng thì việc bị các nhà đài cấm cửa, việc bị khán giả quay lưng, là điều tất yếu sẽ xảy ra, không sớm thì muộn".

Để nuôi được danh tiếng giữa cơn bão kim tiền cần đến hơn cả sự bản lĩnh, đó còn là kế hoạch, chiến lược dài hơi, là việc cân nhắc giữa những lời mời nên gật đầu và những lời mời nên từ chối, dù được trả với cái giá bao nhiêu.

Đã có những nghệ sĩ đủ bản lĩnh để hạn chế xuất hiện và tính bước đường dài cho danh tiếng của mình trước sự cám dỗ của những lời mời gọi có cánh và ma lực của đồng tiền.

Xuân Hinh, chưa từng ngồi một vị trí ghế nóng nào trên truyền hình vẫn được mệnh danh là “Vua hài đất Bắc”, vẫn đắt show diễn tỉnh số 1 miền Bắc hiện nay. Nam nghệ sĩ cũng tiết lộ rằng đã nhiều lần được các đơn vị tổ chức trong Nam mời nhưng anh từ chối với lý do “không sắp xếp được thời gian”.

“Phù thủy sân khấu” Thành Lộc cũng vậy. Ngoài chương trình Tìm kiếm tài năng cách đây vài năm, nam nghệ sĩ gần như không còn xuất hiện trong game show.

Trường Giang, Trấn Thành là 2 nghệ sĩ xuất hiện nhiều nhất trên game show truyền hình hiện nay.

Trẻ hơn Xuân Hinh, Thành Lộc là Mỹ Tâm, Tùng Dương. Đơn vị sản xuất phải rất vất vả mới mời được "họa mi tóc nâu" cho vị trí giám khảo Vietnam Idol và sau là huấn luyện viên Giọng hát Việt. Nhưng sau 2 chương trình này, Mỹ Tâm đã không còn xuất hiện trên ghế nóng.

Hơn ai hết, Mỹ Tâm hiểu rằng trên con đường nghệ thuật, muốn đi được dài chỉ có thể chứng tỏ bằng tài năng thực sự, cái tâm với nghề, chứ không thể '"ăn xổi" bằng truyền hình thực tế.

Tùng Dương cũng vậy. Mới đây, trả lời Zing.vn, Tùng Dương thẳng thắn: "Game show đang mất dần niềm tin của khán giả. Nhiều khi người tổ chức không quan tâm đến chất lượng. Họ chỉ quan tâm đến chiêu trò, vô tình hoặc cố ý tạo những scandal trên mặt báo. Bây giờ, tôi đang không có hứng với các cuộc thi".

Nam ca sĩ từng từ chối lời mới của Giọng hát Việt. Và theo một nguồn tin tiết lộ thì khi đơn vị sản xuất X Factor muốn mời giọng ca Con cò vào vị trí ghế nóng năm 2016, anh cũng ra điều kiện "phải có Thanh Lam cùng vị trí".

Thế mới biết, ngay cả cách từ chối một lời mời, đôi khi, cũng cần đến... đẳng cấp.