Để làm rõ thông tin vụ việc Nhiệt điện Quảng Ninh xả thải làm nước sông nóng chết cá khi người dân phản ánh tình trạng nước sông Diễn Vọng (TP Hạ Long, Quảng Ninh) nóng bất thường, hơi nước bốc lên nghi ngút, PV Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với ông Lê Duy Hạnh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh, đơn vị quản lý vận hành khai thác Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh.
 |
| Nước bốc hơi nghi ngút, nóng trên dưới 40 độ C tại khu vực xả nước thải của nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh. |
- Người dân phản ánh tình trạng nước sông Diễn Vọng nóng bất thường, bốc hơi nghi ngút vào thời điểm sáng sớm tại khu vực nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh xả nước thải, trong khi nhiều nhà máy nhiệt điện khác không có tình trạng đó. Ông có ý kiến gì về phản ánh của người dân?
- Nước nhà máy dùng được hút từ trạm bơm tuần hoàn đi vào làm mát Tua bin hơi vào bình ngưng để nước làm mát ngưng hơi lại theo quy trình sản xuất hơi nước. Sau khi ngưng lại được thải ra môi trường. Lúc nào nhiệt độ giữa đầu vào và đầu ra đảm bảo không được chênh lệch quá 8 độ. Có thể đo nhiệt độ đầu vào bao nhiêu xong ra đo đầu ra. Ví dụ như ngày hôm nay nhiệt độ đầu ra là 36 đến 37 độ. Nước làm mát được lấy nước ở đầu vào rồi lại xả ra sông Diễn Vọng nhưng thực tế là nước biển (nước mặn). Sau đó nước được đi xuôi xuống và tuần hoàn như thế. Còn về nhiệt độ nước 40 độ C có được cho phép xả hay không? Theo thiết kế cấp phép của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép nước ở đầu ra không được vượt quá 40 độ. Tất cả tiêu chí trên đều được cấp phép hết. Còn người dân bảo cá ở đây chết thì tôi vẫn chưa nhìn thấy cá chết bao giờ. Cái này không phải bây giờ mà từ lúc vận hành đến bây giờ (từ năm 2009, vận hành tổ máy đầu tiên) vẫn như thế rồi. Phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường hết.
- Ông lý giải thế nào về hiện tượng khói bốc lên nghi ngút và nước xả ra sông có hiện tượng nổi váng bọt màu nâu trên mặt nước và tại đập tràn hồ xỉ thải có hiện tượng nổi váng bọt màu trắng xám trên mặt nước như báo cáo của Đoàn kiểm tra liên ngành Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Quảng Ninh nêu rõ?
- Hiện nay, nhà máy sử dụng khoảng 49m3 nước/giây (tương đương hàng vạn mét khối nước/ngày) làm mát các bình ngưng của 4 tổ máy hoạt động. Hiện tượng hơi nước bốc lên ngùn ngụt ở khu vực cửa xả là do sự chênh lệch nhiệt độ của nước xả và nước sông. Trong quá trình làm mát, khi cần thiết nhà máy sẽ sử dụng clorua nóng với một lượng cho phép để phun vào nước đầu nguồn ở trạm tuần hoàn để chống sò, hến bám lên trên hệ thống đường ống dẫn nước.
Về hiện tượng váng bọt có màu nâu, xám, cán bộ nhà máy kiểm tra thường xuyên, không có chất độc hại gì ảnh hưởng đến môi trường mà do nước xả ra sông, các tạp chất ngoài sông vẩn đục tạo thành. Bọt đó không có một chất gì ở trong và bọt được tạo ra do cái đệm xả xuống, như kiểu cái thác tự tạo bọt chứ không có một cái gì. Bên nhà máy cũng đã đề nghị nhiều cơ quan lấy cả nước và bọt đi phân tích, màu bọt chỉ là độ đục của nước, nếu nước trong thì bọt trắng còn nước đục thì bọt có màu đục thôi.
 |
| Nước có bọt váng màu nâu. |
- Có ý kiến cho rằng, thời điểm nhà máy vận hành cả 4 tổ máy, nhiệt độ nước xả ra sông tăng cao. Nay có đoàn kiểm tra, nhà máy chỉ vận hành 3 tổ máy để giảm nhiệt độ nước xả. Vậy có hay chăng, vận hành nhiều tổ máy dẫn đến nhiệt độ nước xả ra sông tăng cao?
- Hiện tại, ngày hôm nay nhà máy đang vận hành 3 tổ máy. Nhiệt độ đầu ra thải ra môi trường là 36 đến 37 độ. Tuy nhiên, việc nhiệt độ không phụ thuộc vào hoạt động bao nhiêu tổ máy vì hoạt động nhiều tổ máy, chúng tôi cho nhiều trạm bơm hoạt động, không phải nhiều tổ hoạt động, nhiệt độ nước xả ra sông tăng lên. Tất cả vấn đề về kỹ thuật nhà máy đang hoạt động đúng tiêu chuẩn.
- Như ông nói thì nhà máy đang hoạt động đúng tiêu chuẩn, kể cả khi nhiệt độ nước xả ra nằm ngưỡng 40 độ vẫn đúng theo quy chuẩn của Bộ Tài nguyên Môi trường. Tuy nhiên, người dân phản ánh, nhiệt độ nước xả vào sáng sớm có lúc lên đến 50 độ. Vậy phản ánh người dân là chưa chính xác?
- Tôi có đề nghị là có người dân nữa càng tốt, chúng ta phải cùng nhau đánh giá là miệng chỗ xả khi đo bao nhiêu độ như là 39 hay 40 độ C. Sau đó, cứ đo dần ra khoảng bao nhiêu thì nhiệt đó như thế nào, chứ không thể bảo nhiệt độ ở đây 40 độ C thì cả cái vùng sông Diễn Vọng là 40 độ C. Bây giờ, đo khoảng cách khoảng 4km mà nhiệt độ vẫn 40 độ C thì thấy như vậy là nó không hợp lý.
- Nhiều nhà máy nhiệt điện họ xây dựng hồ điều hòa để giảm nhiệt độ nước xả từ nhà máy ra môi trường. Trong khi quan sát, không thấy Nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh có hồ điều hòa. Lý do như thế nào?
- Hiện tại nhà máy Nhiệt điện Quảng Ninh không có hệ thống điều hòa nào khác nữa. Bản thân nhà máy lấy nước của nó đi làm mát. Còn hồ điều hòa của nhà máy chính là dòng sông Diễn Vọng. Bởi nước xả ra được làm nguội sau đó quay về được dùng làm nước làm mát. Trước đây, lòng sông Diễn Vọng khu vực nhà máy rất rộng. Nhưng thời gian gần đây bị nhiều tổ chức san lấp nên bị thu hẹp lại. Kể cả diện tích Cửa Lục, diện tích vùng biển Bãi Cháy cũng bị lấn ra hết cho nên diện tích mặt thoáng ở khu vực này đều bị thay đổi hết. Bản thân lòng sông cũng không sâu như trước nữa do bị bồi lắng. Vì thế, phần nước quay ra pha trộn để làm nguội sau đó được lấy làm nước làm mát sẽ ảnh hưởng đến giảm nhiệt độ nước. Nhà máy không có biện pháp nào để mở rộng sông được. Công ty có nhiều kiến nghị như cần phải nạo vét sông Diễn Vọng, cần nạo vét Cửa Lục. Nếu mà tình trạng như vậy thì ta phải tính kéo dài hệ thống kênh xả, tăng nguồn nước đầu vào đi tắt qua nó không phải qua máy nữa mà phải trộn luôn lên. Việc ấy phải tăng lưu lượng nước đầu vào, lấy nước ở Cửa Lục vào nhiều hơn nước ở Diễn Vọng thì nước đầu vào nó sẽ nguội, thì sẽ giảm nhiệt độ nước đầu ra. Công suất của máy bơm không thay đổi, trước là 4 bơm hoạt động 1 bơm dự phòng, nếu mà bây giờ tính toán được thì phải 5 bơm làm việc cả, những lúc điều chỉnh là phải tăng lượng nước. Lượng nước đấy không cần phải làm mát nữa, nó đã phải đi vào để trộn luôn với để duy trì nhiệt độ dưới 40 độ C chứ.
- Như ông nói, con sông Diễn Vọng là hồ điều hòa của nhà máy nhiệt điện. Trong quy hoạch trước đây, có cho phép dùng sông Diễn Vọng làm hồ điều hòa không thưa ông?
- Nhà máy được thiết kế ở đây qua khảo sát đánh giá thì sử dụng con sông này để lấy nước làm mát. Tôi chỉ biết là được phép lấy nước ở đây vào làm mát thôi chứ còn quy hoạch cả con sông cho nhà máy là không phải. Bởi sông Diễn Vọng còn phải tham gia rất nhiều các chức năng khác. Nhà máy chỉ được cấp phép xả ra đấy thôi và với điều kiện nhiệt độ là không được lớn hơn 40 độ C.
- Ngoài nước xả từ nhà máy ra sông có hiện tượng nóng bất thường, người dân cũng băn khoăn về khí thải của nhà máy, ông có thể cho ý kiến về việc này?
- Theo như tiêu chuẩn về khí bụi hiện tại, quan trắc của cơ quan chức năng cho thấy nồng độ bụi ở khói, SO2... vẫn nằm trong giá trị cho phép. Trong năm nay nhà máy áp dụng theo tiêu chuẩn vùng. Theo thiết kế trước nhà máy vẫn là khu vực không phải thành phố tiêu chuẩn KV = 1, còn thuộc thành phố KV = 0,8. Nhưng chúng tôi đang tính toán làm sao nâng cao hệ thống xử lý khí thải để đến năm 2020, tiêu chuẩn còn ngặt nghèo hơn, bụi giảm xuống. Chúng tôi đã đang làm dự án để nâng cao cải tạo lại hệ thống để giảm khí bụi. Dự án này đang được Viện Năng lượng nghiên cứu, lập báo cáo tính khả thi, sau đó sẽ nâng cao hệ thống. Sau khi lập dự án xong sẽ trình Chính phủ, Bộ Công thương để phê duyệt bổ sung. Thiết kế trước chỉ là tiêu chuẩn này muốn nâng tiêu chuẩn theo Bộ Tài nguyên Môi trường, các nhà máy phải đầu tư nâng cấp hệ thống để xử lý. Còn cả khu vực này, bụi do nhiều nơi như khai trường, trạm trộn bê tông và xi măng...
- Thời gian vừa qua, có nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra ngành môi trường tới công ty làm việc, ông có thể cho biết họ làm về nội dung gì?
- Hàng năm, định kỳ, khí thải có quan trắc của Sở Tài nguyên Môi trường. Tuần vừa rồi công ty có rất nhiều đoàn kiểm tra. Các đoàn kiểm tra họ kiểm tra theo lịch đã đăng ký, như vừa rồi có đoàn thanh tra của Bộ Tài nguyên Môi trường. Trước đây, hàng năm họ có lịch kiểm tra. Đoàn liên ngành của Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Quảng Ninh và các cơ quan ban ngành khi nghe người dân phản ánh nước có tình trạng nóng họ đến kiểm tra đo đạc tất cả mọi thứ.